یکی از شهرهای جذاب و تماشایی در استان اصفهان که میتواند به عنوان یک مقصد گردشگری ناب معرفی شود مناطق تیران و کرون است. شهرستان تیران در قسمت جنوب غربی استان اصفهان واقع شده است. همچنین لازم است اضافه کنم که شهرستان تیران از سمت جنوب غربی به استان چهارمحال بختیاری و از سمت شرق و همین طور سمت شمال به شهرستان نجفآباد، از سمت غرب به شهرستانهای فریدن و چادگان و از سمت جنوب به شهرستان لنجان محدود میگردد. شهرستان تیران سرشار از جاذبههای جذاب گردشگری است. در ادامه با مجلۀ گردشگری میزبون همراه باشید تا سفری دلچسب و بینظیر به مناطق تیران و کروان را تجربه کنید.
دیدار از جاذبههای گردشگری تیران همراه با میزبون
اندکی بیشتر در مورد شهرستان تیران …
شهرستان تیران از پاکترین هوا برخوردار است. شما هم اگر دلتان لک زده است برای ذرهای هوای پاک بهتر است همین حالا عازم سفر به تیران شوید. این پاکی هوا دلیلی دارد که در زیبایی و جلا بیرقیب است و نه تنها هوا را از آلودگیها مصون داشته که زمین را جلا بخشیده و اقتصاد و معاش مردمان شهرستان تیران را نیز برکت بخشیده است. مردم عزیز و مهربان و دوستداشتنی شهر تیران اکثراً کشاورز و باغدار هستند. همین امر موجب شده است که وجب به وجب شهر تیران باغهای دلگشای میوه و مخصوصاً تاکستانهای دلربا باشد. انواع و اقسام انگورها در شهر تیران کشت میشود و بعد، از این برکت الهی هم کشمش تولید میشود و هم شیرۀ انگور. علاوه بر تاکستان در این شهر، درختان گردو و چند نوع دیگر از میوههای خوشمزه و دلبرانه نیز کشت میشوند.
پ.ن: شهرستان تیران و کرون همچون خوان الهی سرشار است از نعمات و برکات آسمانی. در این شهر زیبا اولین جاذبۀ گردشگری که با آن مواجه خواهید شد صفا و بخشندگی طبیعت است. در واقع شکوه و جاذبه از وجب به وجب خاک این شهر تراوش میکند. هر زمان مهمان این شهر دلبرانه بودید، حتماً از این محصولات طبیعی نوشجان کنید. تا شیرینی سفر درست مثل شیرینی انگورهای آبدار زیر دندانتان باقی بماند.
پیشینۀ تاریخی شهرستان تیران
نکتۀ مهمی که لازم است در مورد پیشینۀ تاریخی شهرستان تیران گفته شود این است که در گذشته که مشخص نیست چقدر دور, نام این شهرستان طهران بوده است. مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی این ادعا را تأیید میکند. به علاوه اینکه پسوند نام خانوادگی اغلب اهالی شهرستان تیران طهرانی است. بر این اساس همین امر خود گواه صادقی است بر نام پیشین این شهر سبز و درخشان. در مورد نام تیران و کرون در کتاب الاصفهان تالیف میر سید علی جناب سال ۱۳۵۳ هجری قمری آمده است:
تیران متشکل از دو کلمه «تیر» به معنی درخت و بیشه و «آن» محل آن میباشد. کرون نیز از «کر» به معنی توانا و «ون» نسبت آن میباشد.
در دوران حکومت قاجار کرون به عنوان یکی از بلوکات اصفهان به شمار میرفته است. در آن زمان کرون به دو قسمت علیا و سفلی تقسیم میشده و در حدود ۴ × ۱۲ فرسخ مساحت داشته است. در آن دوره کرون علیا چند آبادی معروف داشته که عبارتند از: کرون دهق، کرون علوی و کرون حُسنی. جالب است بدانید که در آن زمان مناطق تیران و عسگران از آبادیهای به نام و مشهور در کرون سفلی محسوب میشده است. در کتب و دستنوشتههایی که از دوران قاجار به یادگار باقی مانده است نام منطقۀ تیران امروزی به صورت طهران، تیران و آهنگران ثبت شده است. در سال ۱۳۷۷ هجری شمسی که دورۀ معاصر به شمار میرود، شهرستان تیران و کرون تشکیل شد. در همان سال شهر تیران به عنوان مرکز شهرستان نوظهور تیران و کرون مشخص شد. شهرستان تیران و کرون از دو بخش و چهار دهستان تشکیل شده است. چهار دهستان عبارتند از: رضوانیه، وَرْپُشت، کرون سفلا و کرون علیا. پس از آن در خردادماه سال ۱۳۷۹ عسگران که یک آبادی نظیر تیران بود نیز به شهر بدل شد و به عنوان مرکز بخش کرون شناخته شد. به این ترتیب شهرستانی با ترکیبی از تیران و کرون به منصۀ ظهور رسید.
منابع:
- ایران . وزارت کشور. معاونت سیاسی و اجتماعی، ۱۳۷۷ ش، ص ۱۲
- ایران . وزارت کشور. معاونت سیاسی و اجتماعی، ۱۳۸۲ ش، ص ۲۰
جاذبههای گردشگری تیران
شهرستان تیران و کرون به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و سبک ویژۀ زندگی در این مناطق لبریز است از زیبایی و طراوت. اولین دلیلی که جذابیت این شهر را افزایش میدهد وفور باغات میوه مخصوصاً تاکستانها است. حضور باغهای بسیار که شغل اصلی مردم شهرستان تیران و کرون به شمار میرود صفا، طراوت، شادابی و پاکی را به این شهر هدیه کرده است. اما جاذبههای گردشگری تیران به همین امر ختم نمیشود. بنابراین شایسته است همچنان با میزبون همراه باشید تا بهتر و بیشتر با جاذبههای جذاب گردشگری در این شهرستان آشنا شوید.
پ.ن: البته همین وفور باغات میوه و تاکستانها پُربار به قدر کافی جاذبۀ جذابی خواهند بود. از آن گذشته همین بسیاری باغات و درختان سبز سبب شده است که هوای این شهر کاملاً پاک و عاری از هرگونه آلودگی باشد. بنابراین به عنوان مهمترین و بهترین جاذبۀ جذاب گردشگری لازم است از هوای لطیف این شهر عزیز یاد کنیم. اما از آنجایی که حضور گیاهان و هوای پاک بر زیبایی طبیعت میافزاید به همراه این شکوه طبیعت جلوههای دیگری نیز بروز خواهند یافت که در ادامه به آنها نیز اشاره خواهد شد.
منطقۀ حفاظتشدۀ قمیشلو
در حوالی شهرستان تیران و کرون ناحیهای حفاظتشده به چشم میخورد. در این ناحیه انواع و اقسام حیوانات بومی این منطقه به حیات خود ادامه میدهند و مسئولین محیط زیست به حفاظت ویژه در این منطقه میپردازند. شکار و ورود بدون اجازه به این منطقه ممنوع است. اما گردشگران عزیز اگر مایل باشند میتوانند با گرفتن مجوز از مسئولین این منطقه وارد این پارک حفاظتشده شوند و از نزدیک بسیاری از حیوانات ساکن در این منطقه را ببینند. برخی از حیوانات ساکن در این پارک حفاظتشده عبارتند از: گلههای قوچ و میش وحشی، آهو، کل، بز وحشی، پلنگ، گربه وحشی، گرگ، روباه، کفتار، شغال، خرگوش ، جوجه تیغی، تشی و نیز خزندگانی نظیر مار، مارمولک، بزمجه، لاک پشت و پرندگانی شکاری مانند عقاب طلایی، شاهین، بالابان، بحری، کرکس، قرق و پرندگان دیگر از جمله کبک، تیهو، کوکر، باقرقره، کبوتر.
پ.ن: بدون شک هر کجا که طبیعت سخاوتمندانه در جریان باشد، موجودات زنده نیز به آن منطقه کشیده خواهند شد و آن خطّۀ شگرف را به عنوان محل زندگی خود انتخاب خواهند کرد. حوالی شهرستان تیران و کرون نیز از همین مناطق سرسبز و دلگشا است که حیوانات مختلف در آن سکونت پیدا کردهاند و با تدابیر اندیشیده شده، در منطقهای حفاظتشده به دور از هرگونه هیاهو و خطر به زندگی آرام خود ادامه میدهند.
چشمه مرغاب
این چشمه در دهانه دالانکوه تیران واقع شده است و برای تامین آب خود از برفهای دائمی کوه تغذیه میکند و به همین دلیل در تمام فصول سال دارای آبی فراوان و زلال است. علت زلال بودن آب این چشمه این است که از دل سنگهای آهکی رشته کوههای زاگرس بیرون میآید. در واقع برفهای موجود در کوههای اطراف، به دل کوه نفوذ کرده و پس از این که از دل کوه و از میان سنگهای آهکی میگذرد، توسط طبیعت تسویه میشود و از راه چشمه مرغاب به بیرون راه پیدا میکند. چشمه مرغاب یکی از بهترین و زیباترین جاذبههای گردشگری اصفهان محسوب میشود که علاوه بر زیبایی، به ریههای شما هوای تازه و پاک هدیه میدهد. منطقه چشمه مرغاب به دلیل کوهستانی بودن، در زمستان بسیار سرد میباشد؛ بنا بر این بهترین زمان برای سفر به مرغاب بهار و تابستان است که البته پاییز آن نیز خالی از لطف نیست و زیباییهای خودش را دارد. توصیه میکنیم اگر به تیران سفر کردید چشمه مرغاب را از دست ندهید.
قلعۀ تاریخی قمیشلو
با توجه به تاریخچۀ این منطقه گفته میشود این منطقه به مسعودمیرزا پسر ارشد ناصرالدین شاه قاجار تعلق داشته است. در گذشته پادشاهان منطقۀ خاصی که وحوش بسیار در آن زندگی میکردهاند را انتخاب میکردهاند سپس اطرافش را محصور میکردند تا حیوانات فضای کافی برای فرار نداشته باشند، همچنین افراد دیگری مأمور بودهاند که حیوانات را در دایرهای محصور کنند تا پادشاه راحتتر بتواند بر حیوانات چیره شود. مسعودمیرزا در همین حوالی قلعهای داشته است که وقتی به منظور شکار به این منطقه میآمده است در آن قلعه به استراحت بپردازد. قلعۀ مسعودمیرزا نیز هم اکنون در این منطقه قابل مشاهده است. قدمت این قلعه به ۱۴۰ یا حتی به ۱۶۰ سال پیش برمیگردد.
پ.ن اول: مسعودمیرزا ملقب به ظلالسلطان پسر ارشد ناصرالدین شاه قاجار حاکم استانهای مرکزی ایران از جمله اصفهان، یزد، چهار محال و بختیاری و غیره بوده است. مسعودمیرزا در فصل گرم به این منطقه نقل مکان میکرده است و در این حوالی به شکار میپرداخته است. بر این اساس میتوان دریافت که از همان گذشتههای دور مناطق تیران و کرون از آب و هوایی خوش و دشت و دمنی خرم برخوردار بوده است. چون همیشه زیباترین مناظر طبیعی مورد توجه پادشاهان قرار میگرفتهاند.
پ.ن دوم: قمیشلو نام ترکی است. این کلمۀ ترکی به معنای مکان رویش فراوان نی و یا نیزار است. به نظر میرسد که این نام به طور کامل با مکان هماهنگ است و به زیبایی تمام این خطّۀ سرسبز و خرم را در یک کلمه توصیف کرده است.
شهر زیرزمینی در روستای کردعلیا در شهرستان تیران و کرون
در همین چند سالۀ اخیر در حوالی شهرستان تیران و کرون یعنی در محدودۀ روستای کرد علیا یک شهر زیرزمینی یافت شده است. در حال حاضر در حدود یک و نیم کیلومتر از این شهر زیرزمینی حفاری شده و به منظور بازدید آماده گشته است و ادامۀ آن نیز در جریان حفاری قرار دارد. این شهر زیرزمینی ویژگیهای جالبی دارد و از اخبار جذاب و مهمی در مورد گذشتگان حکایت میکند. طبق پژوهشهای انجامشده این شهر زیرزمینی ۸۰ ورودی دارد و جالب است بدانید که تمام این ۸۰ ورودی به ۸۰ خانۀ روستای کرد علیا راه دارند. طبق شواهد و مدارک گفته میشود این شهر به منظور دفاع در مقابل مهاجمان و حتی سرمای سخت و شدید فصل سرد سال ساخته شده است. دمای هوا در این شهر زیرزمینی همیشه در حدود ۱۵ تا ۱۷ درجۀ سانتیگراد است چه در تابستان و چه در زمستان و این در صورتی است که زمستان در شهرستان تیران و کرون بسیار سخت و همراه با بادهای تند و شدید است. این شهر زیرزمینی جذاب و ناب به قطع یکی از جاذبههای گردشگری تیران به شمار میرود. توصیۀ اکید میزبون به گردشگران عزیز دیدار از این شهر زیرزمینی ناب است.
سایر جاذبههای گردشگری تیران
اما سایر جاذبههای گردشگری تیران عبارتند از :
- سد خمیران
- آبشار کرد در ارتفاعات دالانکوه
- منطقۀ حفاظت شدۀ دالانکوه
- چشمه احمدرضا
- شهرک فرهنگی – تفریحی زاینده رود در مجاورت سد زاینده رود
- دربند و چاه طبیعی دیو
- امامزاده احمدرضا: ایشان فرزند موسی مُبَرقع هستند. بزرگان و اهالی این منطقه گفتهاند این امامزاده بزرگوار نوه حضرت امام جواد (علیه السلام) هستند
- روستای احمدرضا و پرواز تفریحی .
- لاسمیون
شهرستان تیران و کرون که در حوالی یا شاید هم بتوان گفت حواشی استان اصفهان واقع شده است بهشت روی زمین به شمار میرود. مخصوصاً اگر در فصل بهار یا فصل پر میوه و پر برکت تابستان مهمان این شهر باصفا و دلگشا باشید. باغات انگور و گردو و سایر محصولات کشاورزی که همه نعماتی بینظیر و ارزشمند از سوی خالق هستی محسوب میشوند صفا و جلای خاصی به این منطقه بخشیده است. شاید جالب باشد بدانید که با وجود این همه زیبایی و شکوه و نعمتهای بیکران باز هم این شهرستان باصفا کمتر مورد توجه گردشگران عزیز و ماجراجو قرار میگیرد. البته لازم است این نکته هم اضافه شود که دلیل این توجه کمتر فقط و فقط عدم شناخت کافی از این منطقه است. چون تجربه ثابت کرده که اگر گردشگران از وجود چنین مقصدی باخبر باشند تحت هیچ شرایطی از سفر به آن غفلت نخواهند کرد. اتفاقاً دقیقاً به همین دلیل هم بود که میزبون تصمیم به معرفی این بهشت باشکوه و باصفا گرفت. بدون شک مردم ساکن در استان اصفهان این منطقۀ ناب را به طور کامل میشناسند و بدون شک تا به امروز بارها و بارها به این شهرستان دلبرانه سفر کردهاند اما سایر گردشگرانی که ساکن شهرهای دیگر و استانهای دیگر هستند ممکن است از وجود این منطقه یا دست کم صفا و صمیمیتی که در آن موج میزند آگاه نباشند. چون اصولاً تمام ما عادت داریم شهرهای بزرگ و مقاصد شناختهشده را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب کنیم. البته شکی نیست که انتخاب مقصد سفر ارتباط ظریف و دقیقی با میزان گردشگری و تعداد دفعات گشت و گذار در دل شهرهای مختلف دارد. برای مثال در نظر بگیرید که گردشگری هر سال به سفر میرود و در طی سالیان مختلف توانسته نیمی از ایران زیبا را ببینید یا مثلاً چندین و چند بار مهمان شهر بزرگ و دلبرانۀ اصفهان بوده است. خب، بدون شک چنین گردشگری در سفرهای بعدی خود به استان فراخ اصفهان کنجکاو خواهد شد که سایر مناطق خوش آب و هوا در استان را هم ببیند. در همین مرحله ممکن است به سمت شهرستان تیراون و کرون رهسپار شود. میخواهم بگویم زیبایی و شکوه بخش بخشِ وطن عزیزمان ایران سربلند و همیشه پیروز به قدری زیبا و تماشایی است که اگر بخواهیم حق گردشگری و شناخت خاکش را ادا کنیم در تمام عمر باید در سیر و سیاحت و گشت و گذار در گوشه و اطرافش باشیم. تازه بماند که هرچه بیشتر بجوییم و هرچه بیشتر بیابیم، بیشتر جذب زیبایی، شکوه و طبیعت بینظیرش خواهیم شد.
سوغات ویژۀ تیران و کرون
از آنجایی که مناطق تیران و کرون سرشار هستند از باغات سبز و دلربا بهترین سوغاتی که شایسته است از این شهر تماشایی و سبز با خود برای عزیزترین عزیزان خود به ارمغان ببرید محصولات متنوع، خوشمزه و باکیفیت همین باغات است. در تیران و کرون باغهای بادام٬ انگور٬ گردو٬ انار٬ زردآلو، آلبالو، هلو، زعفران وسیر فراوان هستند. البته علاوه بر این میوههای خوشمزه و وسوسهبرانگیز میتوان از صنایع دستی اصیل این شهر که نوعی نقشنگاری بر روی پارچه است نیز به عنوان سوغات به ارمغان بُرد. به این ترتیب با اجاره سوئیت در تیران و اقامت چند روزه در این شهر دلگشا فرصت تجربۀ زندگی ناب در کمال آرامش و آسایش را به همراه تنفس هوای پاک به خود هدیه کردهاید. ای کاش امکان به ارمغان بردن هوای پاک شهرستان تیران و کروان نیز وجود داشت. یا ای کاش تمام شهرهای ایران زیبا لبریز میشدند از باغات میوه و زمینهای کشاورزی؛ در این صورت تمام ایران زمین از هوای پاک بهرهمند میشد.