کلیسای وانک در محلۀ جلفای اصفهان واقع شده است. این کلیسا در زیبایی و تزئیناتی که بر دیوار و سقفش نگاشته شده، منحصر به فرد است. این کلیسا در ابتدا به عنوان مکانی مقدس برای انجام اعمال مذهبی مسیحیان ساخته شد اما در حال حاضر این بنای باشکوه علاوه‌بر شکوه و جلال و تزئینات بی مثالش در قلب خود موزه و آثاری دیدنی و جذاب بسیاری دارد. تمام این ویژگی‌های شاخص در کنار هم سبب شده‌اند این بنای باشکوه و دیدنی به یک جاذبۀ گردشگری بی‌نظیر تبدیل شود. به همین دلیل میزبون قصد دارد به دیدار از این بنا برود و به گردش در بخش‌های مختلف کلیسا بپردازد. با میزبون همراه باشید.
چرا کلیسای وانک؟
- وانک بزرگ‌ترین و مشهورترین کلیسای ایران است.
- زیباترین نقوش و تزئینات از بزرگ‌ترین هنرمندان بر سطوح داخلی این بنا نگاشته شده است.
- این بنا آمیزه‌ای از معماری ایرانی و ارمنی است.
- این کلیسا تنها کلیسا نیست، بلکه در ضمن آن موزه‌ای جذاب و دیدنی دارد.
- این کلیسا از موقعیت مکانی عالی در محلۀ جلفای اصفهان برخوردار است.
آنچه کلیسای وانک را از سایر کلیساها متمایز می‌کند
-
کلیسای وانک
تا به حال به ماشین زمان فکر کرده‌اید؟ آیا هرگز دوست داشته‌اید سوار یک ماشین زمان شوید؟ سفر به گذشته را چطور؟ به نظر شما سفر به گذشته، به زمان‌هایی خیلی پیشتر از عصری که در آن زندگی می‌کنیم هیجان برانگیز نیست؟
اگر اهل چنین هیجاناتی هستید. ببخشید، اگر چنین هیجاناتی شما را به وجد می‌آورد با میزبون به محلۀ جلفای اصفهان بیایید. چون محلۀ جلفای اصفهان همچون ساحری اسرارآمیز با قدرت سحری وصف‌ناپذیر مهمانان خود را به گذشته می‌برد.
-
کلیسای وانک
بنابر آنچه در منابع ذکر شده تا قبل از پایان قرن هفدهم میلادی در نصف جهان ایران زمین ۶ کلیسا وجود داشته است. پس از آن در گذر زمان تنها در محلۀ جلفای اصفهان البته جلفای نو ۲۴ کلیسا بنا شد. امروزه از میان آن ۲۴ کلیسا تنها ۱۳ کلیسا باقی مانده است.
البته لازم به ذکر است که هر کدام از این ۱۳ کلیسای باقی مانده از دوران گذشته زیبایی و شکوه خاص خود را دارند و به نوعی منحصر به فرد هستند. اما از این میان کلیسای وانک همچون مرواریدی درخشان بر پهنۀ یاقوتی جلفای اصفهان می‌درخشد و خود تبدیل شده است به ساحره‌ای که گردشگران را به خود جذب می‌کند و به حیرت و تحسین وامی‌دارد.
-
کلیسای وانک
پ.ن: قدرتِ سحرِ این ساحره بسیار زیاد است. تا حدی که ممکن است پایان این نوشته تصمیم خود را برای سفر به اصفهان و دیدار از این بنای باشکوه قطعی کنید. در این صورت نگران اقامتگاه نباشید. با اجاره روزانه سوئیت مبله در اصفهان مهمان میزبون باشید.
کلیسای وانک مربوط به چه دوره‌ای است؟
کلیسای تاریخی و جامع وانک یا آمنا پرکیچ به زمان شاه عباس دوم تعلق دارد. این کلیسا مهمترین کلیسای جلفای نو شناخته می‌شده است. وانک مرکزی برای تربیت کشیش‌ها و خلیفه‌ها محسوب می‌شده است. در واقع می‌توان گفت وانک یک حوزۀ علمیۀ دین مسیحیت بوده است. در این کلیسا راهبان بسیاری مورد تربیت و پرورش قرار گرفته و به عالی‌ترین مقام‌های مذهبی رسیده‌اند. جالب است بدانید امروزه نیز این کلیسای باشکوه فعال است و به عنوان مرکز خلیفه‌گری و کانون ارتباط میان ارمنیان اصفهان و جنوب ایران با جهان شناخته می‌شود. این کلیسا همچنان در اوج اهمیت و اقتدار قرار دارد.
وانک موزه‌ای تاریخی
بنایی که از زمان شاه عباس صفوی تا امروز بر قرار بوده باشد به یقین ماجراهای بسیاری از تاریخ ایران زمین را به چشم خود دیده است. آنچه از تاریخ بر این بنا گذشته است امروزه در یک موزه در قلب این کلیسا قرار گرفته است. برخی از این یادگارهای تاریخی اسناد و مدارکی هستند که طی ۴۰۰ سال جمع‌آوری شده‌اند. شاید به دلیل وجود همین اشیاء و اسناد و مدارک باشد که گفته می‌شود کلیسای وانک از مهمترین مراکز ارمنی‌شناسی در جهان محسوب می‌گردد.
-
کلیسای وانک
گذشته از اشیاء و اسناد و مدارک مهم و تاریخی لازم است اضافه کنم که پیکر تعدادی از بزرگان ارمنی نیز در خاک همین خانه به خاک سپرده شده‌اند، این امر نیز به اهمیت و ارزش و منزلت کلیسا بیش از پیش اضافه می‌کند. تمام این عوامل و دلایل سبب شد تا در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ۸۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شود.
آنچه در این بند ذکر آن رفت یک از هزارِ ویژگی‌های کلیسای وانک است. جلوه‌های بی‌نظیرش پس از این خواهد آمد. در این مقاله با میزبون بیشتر بمانید تا بیشتر بخوانید تا بیشتر بدانید.
ورود به کلیسا
بخش‌های مختلف بنا
-
کلیسای وانک
کلیسای باشکوه وانک ۸۷۳۱ مترمربع مساحت دارد. از این مساحت ۳۸۵۷ مترمربع آن به ساختمان‌ها تعلق گرفته و مساحت باقی مانده به فضای سبز اختصاص یافته است. در بخش ساختمان‌ها دِیر، کلیسای اصلی و صحن آن، ناقوس‌خانه، کتابخانه، موزه، برج ساعت، اتاق‌های مخصوص اقامت اسقف و همچنین تالارهای اجتماعات و چاپخانه واقع شده‌اند.
جنس بنا
-
کلیسای وانک
کلیسای وانک از خشت خام بنا شده است. برخلاف سایر کلیساهای کهن ارمنی که از جنس سنگ ساخته شده‌اند. دیوار بیرونی کلیسا آجر نماست و جالب است بدانید که در جای جای این دیوار آجری با کاشی‌هایی منقش به فرشته‌های بال‌دار تزئین شده است.این دیوارهای خشتی و پر نقش و نگار از سطح زمین تا فراز طبقۀ دوم ۱۱/۷۵ متر ارتفاع دارند. دیوار داخلی با گچ پوشیده شده است. بر روی این گچ سفید زیباترین و چشم‌نوازترین نقاشی‌ها خودنمایی می‌کنند.
درب‌های ورودی
-
کلیسای وانک
بنای کلیسای وانک دو درب ورودی دارد. درب اصلی از جنس چوب ساخته شده و بسیار بزرگ و باشکوه است و برای ورود و خروج بازدیدکنندگان و سایر مردم در نظر گرفته شده است. در سر در ورودی اصلی تصویری نگاشته شده است که نمای داخلی دیر را نشان می‌دهد. نگارۀ دیر بر سر در ورودی با کاشی‌های لاجوردی و خاکستری مزین شده است. در بالای نگاره به زبان ارمنی نوشته شده است:
دیر ناجی همگان، محلی برای راهبان
دالان ورودی
با گذشتن از درب اصلی و ورود به کلیسا، در ابتدا با یک دالان مواجه می‌شوید. در دو طرف این دالان دو اتاق وجود دارد. در گذشته از این دو اتاق برای رسیدگی به امور مربوط به ارامنه استفاده می‌شد. اما در حال حاضر از یکی از این دو اتاق به عنوان مغازه‌ای کوچک و از دیگری به عنوان اتاق نگهبانی استفاده می‌شود. این دالان بازدیدکنندگان را به سمت پلکان ورودی هدایت می‌کند. از این پس جلوه‌های این بنای دلپذیر ذره ذره خودنمایی می‌کنند.
این جلوه‌ها عبارتند از:
- برج‌های ناقوس
- گنبدهای کلیسای وانک
- ساختمان نمازخانه
- نقاشی‌های کلیسای وانک
- بنای یادبود شهدای نژادکشی ارامنه
- موزه کلیسای وانک
- چاپخانه
- کتابخانه
- اماکن اداری
برج‌های ناقوس
پس از ورود به کلیسای وانک در سمت راست خود اولین بنایی که به چشم می‌خورد برج ناقوس نامیده می‌شود. برج ناقوس سه طبقه دارد. این برج سه طبقه درست در بالای ورودی دِیر واقع شده است. بر فراز این برج سه طبقۀ زیبا یک ساعت بزرگ با ۳۰۰ کیلوگرم وزن قرار گرفته است. این ساعت سنگین و حجیم در طبقۀ دوم برج جای گرفته است. حضور این ساعت در این برج نام برج را دستخوش تغییر کرده است. نام دیگر برج ناقوس برج ساعت است.
ساعت بزرگ بر فراز برج
-
ساعت بزرگ بر فراز برج
در چهار طرف برج ناقوس، چهار صفحۀ مدور با قطری ۱۰۴ سانتی متری قرار گرفته‌اند. صدای ناقوس یا صدای این ساعت وقتی که نواخته می‌شود تمام محلۀ جلفا را پر می‌کند.
-
برج ناقوس
برج ناقوس یا برج ساعت در سال ۱۹۳۱ میلادی مصادف با ۱۳۱۰ هجری شمسی به دستان ماردیرس هونتانیان (Mardiros Hovnatanyan) ساخته شده است.
کتیبۀ ورودی
در همین بخش ورودی کلیسا یک کتیبه در ابعاد ۴۰ در ۵۳ سانتی‌متر از جنس سنگ مرمر نصب شده است. بر روی کتیبه آمده است:
این برج و ساعت آن را ماردیروس گوورگ هوردانانیان در سال ۱۹۳۱ میلادی به یادبود برادر مرحومش که در سال ۱۹۲۴ میلادی فوت کرده ساخته و هدیه کرده است.
در ابتدای ساخت کلیسا، برج ناقوس ساخته نشده بود. برج ناقوس برای اولین بار ۳۸ سال پس از ساخت بنای اصلی کلیسای وانک بنا شد. هزینۀ ساخت برج ناقوس را یک فرد ارمنی به نام هوانجان جمالیان بر عهده گرفت و پرداخت.
اسرار برج ناقوس
جالب است بدانید زیر برج ناقوس زمین مسطح و خالی نیست، بلکه زیر آن دو قبر وجود دارد. یکی از این قبرها به سک سرباز ارمنی متعلق است و قبر دیگر یکی از پیشوایان دین مسیحیت را در آغوش گرفته است.
-
برج ناقوس
در سمت راست برج ناقوس یک کتیبۀ بزرگ آبی رنگ دیده می‌شود. این کتیبه با سنگ‌های صلیبی پوشیده شده است. این سنگ‌های صلیبی در زبان ارمنی خاچ کلیم نامیده می‌شوند. سنگ‌های صلیبی یا خاچ کلیم‌ها از سایر کلیساهای محلۀ جلفا که دیگر تخریب شده‌اندبه این کلیسا منتقل شده و روی دیوارها نصب شده‌اند.
-
برج ناقوس
بر بام کلیسای وانک، درست بر فارز ورودی، در حد فاصل میان دیوار غربی و حاشیۀ گنبد کوچک کلیسا فضایی مربع شکل به چشم می‌خورد. در این فضای مربع شکل کوچک برج ناقوس دیگری وجود دارد. این برج به عنوان دومین برج ناقوس کلیسا ساخته شده است. این فضای مربعی کوچک در هر ضلع خود ۲/۷۵ متر درازا دارد. در نقطۀ تلاقی هر دو ضلع با هم یک ستون از جنس آجر دیده می‌شود. هر کدام از این ستون‌های آجری ۳ متر ارتفاع دارند. این ستون‌های آجری ۳ متری در ارتفاع ۲/۵ متری به وسیلۀ یک تیر از جنس چوب به هم متصل شده‌اند. در ضمن هر دو ستون علاوه بر تیر چوبی بر فراز خود یک قوس جناغی نیز دارند. حد فاصل میان قوس‌ها و ستون‌ها با آجر پوشانده شده است.
گنبدهای کلیسای وانک
-
کلیسای وانک
کلیسای وانک دو گنبد دارد. یک گنبد کوچک‌تر است. گنبد کوچک بر فراز فضایی که برای حضور عامۀ مردم در نظر گرفته شده است قرار دارد. گنبد دیگر، گنبد بزرگ است. گنبد بزرگ بر فراز فضایی که در پیشگاه محراب کلیسا اختصاص یافته است واقع شده است.
-
کلیسای وانک
پس از ورود به کلیسا دو ستون مربع شکل خواهید دید. این دو ستون مربعی شکل با دیوار غربی کلیسا ۶/۲۵ متر فاصله دارند. جالب است بدانید هر ضلع این ستون‌های مربعی شکل ۲ متر درازا دارند.
-
کلیسای وانک
در قسمت غربی کلیسا از ترکیب همین ستون‌های مربعی شکل بزرگ با پایه‌های دیوارهای حاشیه‌ای چهار طاق‌نمای بلند ساخته شده‌اند. هر یک از این طاق‌نماها ۱۰/۲۵ متر ارتفاع دارند. گنبد کوچک کلیسا بر فراز همین طاق‌نماها قرار گرفته است.
-
کلیسای وانک
گنبد بزرگ کلیسا با اقتباس از گنبدهای مساجد ساخته شده است. این گنبد بزرگ و مدور درست مثل گنبدهای مساجد از دو پوسته ساخته شده است. پوستۀ بیرونی با آجر پخته تزئئین شده است. همچنین نمای داخلی گنبد با رنگ لاجوردی و نگاره‌های مذهبی و اصیلی از قبیل گلبوته و طلاکاری‌هایی ظریف و هنرمندانه زینت یافته است.
-
کلیسای وانک
دور تا دور گنبد بزرگ ۸ پنجره دیده می‌شود. در فاصلۀ بین این ۸ پنجره نگاره‌هایی از داستان آفرینش حضرت آدم و حوا، داستان خوردن میوۀممنوعه و سایر بخش‌های این داستان تا مرگ هابیل نگاشته شده است.
پ.ن: آنچه کلیسای وانک را به یک جاذبۀ گردشگری پرطرفدار و بی‌رقیب تبدیل کرده همین نگاره‌ها بر دیواره‌های بناست. نگاره‌های نگاشته شده بر دیواره‌های کلیسای وانک به حق دیدنی هستند.
ساختمان نمازخانه
-
کلیسای وانک
در کلیسای وانک فضایی که به نمازخانه اختصاص یافته بر اساس یک متوازی الاضلاع طراحی شده است. این فضا از دو قسمت چهارگوش تشکیل شده است. قسمت اول شبستان نامیده می‌گردد. قسمت دوم در زیر گنبدخانه واقع شده است. قسمت دوم فضایی است که از آن برای اجرای مراسم و سوردهای مذهبی استفاده می‌شود.
-
کلیسای وانک
در ازاره‌های دیواره‌های این فضا کاشی‌هایی خشتی و رنگارنگ برای زینت دیوارها به کار رفته‌اند. در بخش‌های بالایی این دیواره‌ها نگاره‌هایی بر اساس کتاب مقدس نگاشته شده است. این نگاره‌ها تمام سطح درونی گنبد را در بر گرفته‌اند.
-
کلیسای وانک
پ.ن: سطح داخلی گنبد که سقف نمازخانه را تشکیل می‌دهد تماماً از نگاره‌ها و کاشی‌کاری‌ها زینت یافته است. در این سطح مقعرهیچ نقطه‌ای خالی از زینت یافت نمی‌شود. درست برعکس سطح بیرونی گنبد که تنها از آجر پخته پوشیده شده است و هیچ تزئینی بر آن به چشم نمی‌خورد.
بنای یادبود شهدای نژاد کشی ارامنه
در قسمت شمال غربی محوطه کلیسای وانک بنایی وجود دارد که به دلیل معماری خاص آن چشم بازدیدکنندگان را به خود خیره می‌کند. بنای مذکور در سال ۱۹۷۵ و در شصتمین سالگرد نسل کشی ارامنه به دست عثمانی‌ها ساخته شده است. معماری بنای یادبود شهدای نژاد کشی ارامنه به صورت مربع شکل بوده و دارای ۴ ستون است که این ۴ ستون از بالا به هم وصل شده‌اند. گفتنی است خلق این اثر بر عهده مهندس آلبرت آجمیان بوده و به جهت زنده نگه داشتن یاد کشته‌شدگان در این حادثه و همچنین برای فرهنگ‌سازی نسل‌های بعدی ارامنه مهاجر ساخته شده است. خوب است بدانید که در تاریخ ۲۴ آپریل هر سال در کلیسای وانک اصفهان و در کنار بنای یادبود شهدای نژاد کشی ارامنه مراسمی به جهت یادبود برای این شهدا و با حضور اهالی ارامنه اصفهان برگزار می شود.
کتابخانه وانک
-
کتابخانه وانک
زمانی که ارمنیان مجبور شدند از شهر و دیار خود به ایران زمین پناه بیاورند و در محلۀ جلفای اصفهان یک زندگی تازه را شروع کنند از بخش اعظم ثروت و دارایی خود گذشتند چون انتقال آن دارایی‌ها با انتقال اجباری غیرممکن می‌نمود. اما ارمنیان نتوانستند ز کتاب‌هایی که در خانه‌های خود داشتند بگذرند. به علاوه بر حکم خرد نیز باارزش‌ترین ثروت هر ملتی کتب‌ها و نگاشته‌های آن ملت خواهد بود. ارمنیان نیز با پیروی از حکم خرد تمام کتاب‌هایی که داشتند را با خود به محلۀ جلفای اصفهان منتقل کردند. به این ترتیب می‌توان گفت ارمنیان با این کار از فرهنگ خود صیانت کرده‌اند.
-
کتابخانه وانک
بسیاری و تعدد کتاب‌های ارمنیان سبب شد تا در سال ۱۸۸۴ میلادی هُوْهاننِس سورِنیان (Hovhannes Sourenyan)، خلیفۀ وقت در کلیسای وانک یک کتابخانه تأسیس کند تا تمام این کتاب‌های ارزشمند در یک فضای مخصوص در کنار یکدیگر قرار بگیرند. کتابخانۀ وانک در بخش شمالی دِیر آمِناپرگیچ مقدس و روبروی کلیسای هُوسِپ آرِماتاتسی مقدس، در کنار ساختمان موزه، واقع شده است. در این کتابخانه بیش از سی هزار جلد کتاب به زبان‌های ارمنی، انگلیسی، فارسی و غیره وجود دارد.
-
کتابخانه وانک
کتابخانۀ وانک کتاب‌ها و اسناد و مدارکی دارد که گاه قدمت برخی از این اسناد و مدارک به بیش از ۴۰۰ سال می‌رسد. از این اسناد و مدارک مهم و معتبر در بخش آرشیو نگهداری می‌شود. به علت وجود اسناد مهم در این کتابخانه، وانک یکی از مراکز مهم ارمنی‌شناسی شناخته می‌شود. ارمنی‌ها می‌توانند به راحتی و در هر زمانی از کتب این کتابخانه استفاده کنند اما غیر ارمنی‌ها برای استفاده از این کتابخانه لازم است معرفی نامه داشته باشند. ضمناً غیر ارمنی‌ها فقط در ساعات اداری می‌توانند به کتابخانه وارد شوند و از امکانات آن استفاده کنند.
موزۀ کلیسای وانک
-
موزۀ کلیسای وانک
کلیسای وانک درست مثل سایر کلیساهای اصفهان در بنای خود به بخش‌هایی مهم و مجزا مجهز است. در واقع کلیساهای اصفهان تنها به عنوان مکانی مناسب به منظور انجام آیین‌ها مورد استفاده قرار نمی‌گیرد بلکه این کلیساها اماکنی جهت حفظ و نگهداری آثار مهم و یادگارهای ارزشمند ارمنیان نیز محسوب می‌شوند. کلیسای بزرگ و مجلل وانک نیز از این ویژگی برخوردار است.
-
موزۀ کلیسای وانک
قریب به صد سال پیش فردی ارمنی به نام طادئوس هُونانیان در ضلع شمالی حیاط کلیسا به ساخت چند اتاق مبادرت کرد. او می‌خواست کتب، نسخ خطی و اشیاء نفیس تاریخی و قدیمی را در این اتاق‌ها نگه دارد. تلاش‌های او مثمر ثمر واقع شد. اتاق‌هایی در گوشۀ حیاط کلیسا ساخته شدند و اشیائ نفیس و نسخه‌های خطی و کتب قدیمی در آن جای گرفتند. سال‌های سال در همان اتاق از این یادگارهای ارزشمند نگهداری شد.
-
موزۀ کلیسای وانک
همان اتاق‌های ساده و کوچک که حکم مکانی امن برای نگهداری از نفایس ارامنه را داشتند امروزه موزۀ مجلل و باشکوه وانک را تشکیل داده‌اند. این موزه در طول تاریخی که از سر گذرانده فراز و نشیب‌های بسیاری را متحمل شده است اما در تمام این دوران توانسته یادگارهای ارزشمند ارامنه را از هر آسیب و گزندی در امان نگه دارد. امروزه این موزه سرشار است از کتب نایاب قدیمی و نسخ خطی و تابلوهای رنگ روغن و اشیاء نفیس مذهبی و تاریخی.
-
موزۀ کلیسای وانک
آنچه جالب است بدانید:
شاید جالب باشد بدانید در سال ۱۹۷۷ در کشور ایتالیا هنرمندی ارمنی به نام زاون آیوازیان دو مجسمه ساخت. این دو مجسمه به وسیلۀ دو ارمنی خیّر به موزۀ وانک اهدا شد. امروزه این دو مجسمه بر قسمت ورودی کلیسای وانک نصب هستند. دو مجسمه یا تندیس متعل هستند به مسروپ ماشتوتس که مخترع حروف الفبای ارمنی بوده است و خاچاطور گساراتسی که در قرن ۱۷ میلادی چاپخانۀ کلیسای وانک را تأسیس کرده است.
-
موزۀ کلیسای وانک
در روزگار ما کلیسای کهن سال وانک از شکوه و جاذبۀ بسیاری برخوردار است. تمام افراد چه پیروان آیین ارمنی و چه سایر ادیان از داخل ایران و از سایر کشورها برای دیدار از کلیسای وانک به ایران و اصفهان سفر می‌کنند. یکی از بخش‌های بسیار پرطرفدار این کلیسا بخش موزه است. زیرا تاریخچۀ ارمنایان مقیم اصفهان در این موزه نهفته است.
چاپخانۀ کلیسای وانک ؛ بنایی نابود شده
-
کلیسای وانک
یکی از نیازهای مهم یک کلیسا راهی برای انتشار دست‌نوشته‌ها و به تبع نشر عقاید و اندیشه است. کلیسای وانک پس ازاحداث روزبه‌روز در حال رشد و ترقی بود. گسترش کلیسا باعث شد نیاز به نشر عقاید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد.
در سال ۱۶۲۰ میلادی خاچاطور کساراتسی، به عنوان خلیفۀ اعظم ارمنیان در محلۀ جلفای اصفهان انتصاب یافت. خاچاطور پس از ۱۰ سال خلافت خود در کلیسای وانک عازم سفر اروپا شد. در همین سفر به اروپا در سال ۱۶۳۰ میلادی او با صنعت چاپ در اروپا آشنا شد. خاچاطور وقتی به ایران بازگشت تمام تلاش خود را به کار گرفت تا در کلیسای وانک چاپخانه‌ای احداث کند.
تلاش خاچاطور برای احداث یک چاپخانه ۸ سال زمان بُرد. او پس از ۸ سال تلاش بی‌وقفه در سال ۱۶۳ میلادی موفق شد نخستین نسخه از کتاب آسمانی زبور داوود را در چاپخانۀ وانک به چاپ برساند. شاید جالب باشد بدانید چاپ این کتاب یک سال و پنج ماه زمان بُرد.
پ.ن: همیشه اولین‌ها سخت به دست خواهند آمد. اما افراد ثابت قدم، پرتلاش و باپشتکار به حتم به موفقیت خواهند رسید. افرادی که از فرازهای ابتدای مسیر خسته می‌شوند هرگز روی موفقیت را نخواهند دید.
-
کلیسای وانک
پس از چاپ کتاب زبور حضرت داوود، دومین کتاب، هاراتس وارگ در سال ۱۶۴۱ میلادی به چاپ رسید. هاراتس وارگ شرح حالی از روحانیون ارمنی، تارک دنیاها و یک پندنامه را در خود داشت. سومین کتاب چاپی چاپخانۀ وانک کتاب خورهر تاددر بود. این کتاب نیز در سال ۱۶۴۱ میلادی به چاپ رسید. یک سال بعد یعنی در سال ۱۶۴۲ میلادی چهارمین کتاب با نام ژاماگیرک آدنی در همین چاپخانه منتشر شد.
پ.ن: تلاش‌های ۸ سالۀ خاچاطور میوه‌هایی مانا داشت.
-
کلیسای وانک
چاپخانۀ وانک روزبه‌روز بیشتر رونق می‌یافت تا اینکه در سال ۱۸۴۴ میلادی مانوگ هوردانانیان که در جزیرۀ جاوه در کشور اندونزی زندگی می‌کرد یک دستگاه مجهز ماشین چاپ با تمامی لوازم و تجهیزات لازم خریداری کرد و به زادگاه خودش یعنی محلۀ جلفای اصفهان ارسال کرد. این ماشین چاپ مجهز سال‌ها بدون استفاده قرار گرفت. در سال ۱۸۷۲ میلادی خلیفۀ وقت گریکور هوهانسیان دوباره چاپخانۀ کلیسا را رونق بخشید و نخستین کتاب را در همان سال به چاپ رسانید.
در کمتر از ۳۰ سال پس از راه‌اندازی و رونق مجدد چاپخانه یعنی در حد فاصل سال‌های ۱۷۷۰ تا ۱۷۹۰ میلادی مخالفت‌های شدیدی با چاپخانه بروز پیدا کرد. شدت مخالف‌ها در نهایت منجر به سوختن و به آتش کشیدن چاپخانه گردید. پس از به آتش کشیدن چاپخانه تنها تعدادی از حروف و قالب‌ها باقی ماند. این حروف و قالب‌ها همچنان در موزۀ وانک نگهداری می‌شوند.
اماکن اداری
همان طور که در بندهای پیش نیز اشاره شد، کلیسای وانک برای ارامنۀ ساکن اصفهان تنها یک مکان مذهبی نیست. این کلیسا برای ارامنه بیشتر شبیه یک مرکز عمل می‌کند. مرکزی که تمام امور به آن ارتباط پیدا می‌کند. مرکزی که تمام امور از آن صادر می‌شود و به آن معطوف می‌گردد. چه در گذشته و چه در حال حاضر کلیۀ امور مهم اداری و قضایی ارامنه در کلیسای وانک انجام می‌شده و می‌شود. اموری از قبیل تنظیم قبالۀ ازدواج، یا ثبت وفات و ولادت و انواع و اقسام امور قضایی شامل شکایت و غیره، همه و همه در همین کلیسا انجام می‌شوند.
-
کلیسای وانک
جالب است بدانید در گذشته از سایر کشورها از جمله هند ارامنه برای انجام امور مهم اداری خود به کلیسای وانک مراجعه می‌کرده‌اند اما در روزگار ما کلیسای وانک تنها به ارامنۀ ساکن در جنوب ایران خدمت‌رسانی می‌کند. ساختمان اداری کلیسا در جنوبی‌ترین قسمت بنا واقع شده است. این ساختمان در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به کلیسای وانک اضافه شده است.
پ.ن: تکامل تدریجی بنا در کلیسای وانک به وضوح قابل تشخیص است. گرچه گاه گذر زمان سبب نابودی بخش‌هایی از آن بوده است.
دیدار از کلیسای وانک
-
کلیسای وانک
بی‌خود نیست که می‌گویند اصفهان نصف جهان است. هرکس که برای اولین بار به این شهر سفر کرده باشد، مات و مبهود معماری‌های متنوع آن خواهد شد. کلیسای وانک که در این مطلب در مورد آن صحبت کردیم یکی از این جاذبه‌های گردشگری است. کلیسایی که روزگاری محل عبور و مرور مردان دین مسیحیت بوده، امروز به یک جاذبه گردشگری جذاب تبدیل شده و از سراسر ایران و حتی کشورهای خارجی به دیدن این کلیسای شگفت انگیز می‌‌آیند. دیوارهایی با کاشی‌های صلیبی و بنای ساخته شده با خشت، همگی نشان از بومی سازی و آمیخته شدن با فرهنگ ایرانی و فرهنگ مخصوص معماری‌های اصفهانی است. این کلیسا یادگار زمان حکومت خلفای عباسی بر کشور ایران است. اگر این بار به اصفهان سفر کردید، حتما از کلیسای وانک دیدن کنید. یادتان باشد تنها دیوارها و کف زمین نیستند که شما شگفت‌زده می‌کنند. نگاهی به سقف بیندازید تا مبهود جلوه زیبای نقاشی‌های قرن هفدهمی روی سقف شوید.
یکی از دیدنی‌ترین و جذاب‌ترین جاذبه‌های گردشگری اصفهان بنای کلیسای وانک است. جلوه‌های هنر ظریف معماری اصفهان با زیباترین و لطیف‌ترین جلوه‌های معماری ارمنی در هم آمیخته‌اند و پیکره‌ای زرین و مزین و پر نقش و نگار بنا کرده‌اند. در سفر به شهر پرجاذبۀ اصفهان از دیدار این کلیسای باشکوه که بنایی تاریخی محسوب می‌شود غفلت نکنید. در ضمن یکی از مکان‌هایی که برای اقامت در اصفهان می‌تواند بسیار جالب توجه باشد، محلۀ جلفاست. زندگی در محلۀ جلفا حتی برای چند روز تجربه‌ای شگفت و حتی می‌توان گفت شگرف است. این تجربۀ ناب و بی‌بدیل را به تعویق نیندازید. به علاوه تماشای نقش و نگار این بنا و نگاره‌هایی که بر دیوارها و سقف آن نگاشته شده‌اند بسیار لذت بخش خواهد بود.
پ.ن: کلیسای وانک نه تنها مظهر تاریخ و سرگذشت بیش از یک قرن مسیحیان است بلکه جلوه‌گاه هنر نگارگری نیز شمرده می‌شود. به عبارتی دیگر می‌توان گفت این بنا علاوه بر اینکه یک جاذبۀ جذاب تاریخی و گردشگری محسوب می‌شود می‌تواند یک گالری بی‌نظیر از انواع و اقسام نگاره‌های خیره‌کننده نیز به شمار رود. به همین دلیل توصیه می‌شود در هنگام بازدید از این بنای حیرت‌برانگیز حتماً آرامش خیال داشته باشید و حتماً زمان را طوری تنظیم کنید که بتوانید آزادانه و بدون توجه به گذر دقیقه‌ها یا حتی ساعت‌ها در بخش‌های مختلف آن گردش کنید. چون نگاره‌های تماشایی که سراسر دیوارها و حتی سقف‌های این کلیسا را فراگرفته‌اند می‌توانند ساعت‌ها و ساعت‌ها شما را مجذوب خود کنند. شاید حتی بتوان گفت که کلیسای وانک یک روز کامل از سفر شما را می‌تواند به خود اختصاص دهد. بنابراین به نظر می‌رسد بهتر باشد همین حالا که در حال برنامه‌ریزی برای سفر به شهر اصفهان هستید یک روز کامل از روزهای سفر خود را به کلیسای وانک اختصاص دهید. در این روز خاص از هیچ بنا یا فروشگاهی دیدن نکنید چون جذابیت کلیسای وانک تمام توجه و حیرت شما را به خود معطوف خواهد کرد و گیرایی تمام جاذبه‌ها و زیبایی‌های دیگر را تا حد قابل توجهی کاهش خواهد داد. در این روز به خصوص فقط و فقط سعی کنید از لحظه و از تماشای نگاره‌ها لذت ببرید. همچنین سعی کنید از تمام بخش‌های کلیسا و موزه دیدن کنید. از کتاب‌های خطی سرسری نگذرید چون هرگز مثل و مانندشان را در هیچ موزۀ دیگری نخواهید یافت. این تجربه تنها یک بار اتفاق می‌افتد؛ پس با تمام وجود دریافتش کنید.
سفر به اصفهان و دیدار از کلیسای وانک به سلامت.
اطلاعات لازم در مورد کلیسای وانک
- هزینۀ ورودی برای اتباع ایرانی: ۱۰۰۰۰ تومان
- هزینۀ ورودی برای اتباع غیر ایرانی: ۵۰۰۰۰ تومان
- ساعات پذیرش مهمان در فصل‌های پاییز و زمستان: همه روزه از ۸:۳۰ تا ۱۸:۳۰
- ساعات پذیرش مهمان در فصل‌های بهار و تابستان: همه روزه از ۸ تا ۱۷
- مدت بازدید به ازای هر ورودی: ۱ تا ۲ ساعت
- آدرس: استان اصفهان، شهر اصفهان، محلۀ جلفا، خیابان نظر شرقی- کوچه کلیسای وانک
- شمارۀ تماس برای کسب اطلاعات بیشتر: ۰۳۱۳۶۲۴۳۴۷۱
- دورۀ تاریخی: صفویان
- سال آغاز ساخت: ۱۲۸۴ هجری قمری
- قدمت: ۱۵۷ سال
امکانات کلیسای وانک
- پارکینگ: ندارد
- آنتن موبایل: دارد
- راهنما: دارد
- ایستگاه مترو: ۲٫۴ کیلومتر فاصله – ایستگاه سی و سه پل
- پمپ بنزین: ۱٫۴ کیلومتر فاصله – جایگاه حکیم نظامی
سلام عزیزم . ممنون میشم اطلاعات جدید رو وارد کنید .. چه روزهایی و چه ساعاتی میشه از کلیسا وانگ کامل دیدن کرد. هزینه ورودی چقدره ? و با مترو بخوایم بیایم دیدن باید کدوم ایستگاه پیاه شیم ک معطل نشیم .واقعا شهرستانیها میخوان بیان جاهای دیدنی اصفهان گیج و اذیت میشن. با آژانس هزینه ها سرسام آوره . ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام. ممنون از همراهی شما. به زودی اطلاعات جدید بارگذاری خواهند شد.