یزد، شهری تاریخی است. این شهر کهن با قدمت هزار ساله‌اش بار خاطرات بسیاری را به دوش می‌کشد. خاطراتی که بیان‌گر سرگذشت این شهر و مردمان این شهر است. سرگذشتی که پیش از اسلام و اسلام و پس از اسلام را در بر می‌گیرد. این شهر از هر قرن که از سر گذرانده است نقلی به یادگار برداشته است. به ازای هر یک از این نقل‌ها نشانه‌ای در آن به یادگار باقی مانده است. هر یک از این نشانه‌ها امروزه به یک مرکز جالب توجه و دیدنی تبدیل شده است که عاشقان ایران زمین را از هر سوی دنیا به خود فرا می‌خواند تا قصۀ خود را روایت کند. برای آشنایی با برخی از این روایت شیرین با میزبون همراه باشید.
از یزد بیشتر بخوانید:
جاهای دیدنی یزد ؛ شاهکارهای معماری ، یادگارهای تاریخ ایران زمین
جاهای دیدنی یزد
۴ تا از جاهای دیدنی یزد، در یک محله و در مجاورت هم قرار گرفته‌اند. این بناهای تاریخی در یکی از محله‌های قدیمی یزد به نام فهادان جا خوش کرده‌اند. می‌دانید که اجاره منزل در یزد برای مسافر که به شهر آشنایی ندارد کار آسانی نیست. به همین دلیل میزبون پیشنهاد می‌کند پیش از حرکت، اقامتگاه مناسب خود را انتخاب کنید و سپس با فراغ خاطر راهی شوید.
حمام ابوالمعالی یزد
در قلب بافت تاریخی شهر یزد حمام ابوالمعالی واقع شده است. این حمام تاریخی، با به کار بردن اساس و منطق علم معماری بنا گردیده است. مصالح به کار رفته در این بنا عبارتند از: آجر، ریگ، گچ و ساروج. تزئیناتی که بر سقف این ساختمان خود نمایی می‌کنند بسیار زیبا، ظریف و اصیل هستند. جالب است بدانید این حمام تاریخی تا همین چهل سال پیش فعال بود. این بنا با داشتن قسمت‌های کامل و دست‌نخوردۀ حمام قدیمی که عبارتند از: هشتی، راه پله ورودی، فضای ورودی و حوضچه‌های متعدد آب گرم و سرد، خزینه، اتاق استراحت، شاه‌نشین، گرمخانه و… نمونه کاملی از معماری دوره قاجاریه است.
این بنای تاریخی در ۴ تیر ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۴۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
زندان اسکندر
مدرسۀ ضیائیه یا زندان اسکندر یکی دیگر از جاهای دیدنی یزد به شمار می‌رود. ساخت این بنا در قرن هفتم هجری قمری به دست ضیاءالدین حسین رضی آغاز شد و تا سال ۷۰۵ هجری قمری، یعنی اوایل قرن هشتم هجری به طول انجامید. اتمام این بنا به دست پسران ضیاء الدین، مجدالدین حسن و شرف‌الدین علی، صورت گرفت. مدرسه ضیائیه یزد در خیابان امام و در محلۀ فهادان کوچۀ رختشوی‌خانه، کوچه‌ی حمام نو، واقع شده است. آنچه در مورد این بنا جالب توجه است نوع تزئینات ساختمان است. جالب است بدانید در این بنا به هیچ عنوان از تزئینات کاشی کاری استفاده نشده است. بلکه تنها عنصری که برای تزئین استفاده شده است خشت خام است.
این بنای تاریخی در ۲۳ اسفند ۱۳۴۶ با شماره ثبت ۷۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بقعه هزار ساله دوازده امام
یکی دیگر از جاهای دیدنی یزد که بار سنگین قدمت بسیار این شهر تاریخی را بر دوش می‌کشد، بقعۀ دوزده امام است. این بقعه در قرن پنجم هجری در دوران حکومت سلجوقیان ساخته شده است. این عمارت تاریخی در واقع یک چهار ضلعی است که به هشت ضلعی تبدیل شده و گنبد بر روی هشت ضلعی قرار گرفته است. گوشواره‌هایی در چهار ضلع بنا قرار دارند. داخل هریک از این گوشواره‌ها درگاه مخصوصی تعبیه شده است.
مصالح به کار رفته در این بنا نیز آجر است. برای تزئینات داخلی بنا از گچ بری اسلیمی با طراحی ساده استفاده شده است. قوس پیشانی سر در، قاب مستطیلی شکل که به حتم روزگاری کتیبه و نوشتههای مهمی در دل خود به یادگار داشته است و همچنین نوشتههای اطراف درب ورودی از ویژگی‌های منحصر به فرد این بقعۀ تاریخی هستند.
مسجد چهل محراب
یکی دیگر از زیباترین جاهای دیدنی یزد که هر ساله و هر روزه میزبان گردشگران پر شور و مشتاق از سراسر جهان است مسجد چهل محراب است. علت انتساب این نام به این مسجد، وجود چهل سنگ محراب در بنا است. متأسفانه امروزه فقط سه عدد از این کاشی‌ها باقی مانده‌اند. این مسجد در ضلع غربی خیابان امام خمینی ،محله فهادان و در کوچه مسجد چهل محراب واقع شده است. جامع مفیدی در دست نوشتههای خود آورده است: خواجه شمس الدین محمد تازیکو در سدۀ هفتم هجری قمری در محلۀ شهرستان، در حوالی زندان اسکندر، مسجد چهل محراب را دایر نموده است.
مسجد چهل محراب سر دری دارد که مأذنه‌ای کوتاه بر بالای آن خود نمایی می‌کند. این مسجد شامل صحن ، شبستان و یک اتاق مشهور به مزار آقا در ضلع جنوبی است.
در ضلع شرقی صحن سه غرفه دیده می‌شود، در یكی از این غرفه‌ها کاشی محرابی فیروزه‌ای رنگی به چشم می‌خورد. شبستان بنا در ضلع غربی صحن قرار دارد، غرفه‌های آن به صورت دو طبقه دیده می‌شوند. در یكی از این غرفه‌ها نیز کاشی محراب فیروزه‌ای رنگ نصب است. سومین کاشی محراب در اتاقی مشهور به مزار آقا نصب است. بر این کاشی جملۀ بحسن توفیقه به خط نستعلیق و برجسته نقش بسته است. ایرج افشار در کتاب یادگارهای یزد نوشته است کاشی‌های محراب این مسجد با کاشی‌های محراب ابوالمعالی و باغ صندل قابل مقایسه است. امروزه متأسفانه اثری از کاشی محراب‌های این دو مسجد نیست.
خانه آقازاده
خانه آقازاده یکی از بناهای تاریخی محبوب در شهر یزد است. این بنا دارای مساحتی بالغ بر ۸۲۰ متر مربع بوده و دارای بافتی قدیمی است. زمان ساخت این بنا به دوره قاجاریه باز می‌گردد. خانه دارای یک حیاط مرکزی است. خود عمارت دارای بادگیر بزرگی است که ۱۹ دریچه داشته و ۱۸ متر ارتفاع داشته و مساحت آن ۱۸ متر مربع است. از این بادگیر برای خنک کردن کل خانه استفاده می‌شود. برای نور رسانی تالار خانه از تزئیانی مانند مقرنس کاری استفاده شده است که جنبه زیبایی نیز به محیط بخشیده است.
