تر
امروز همراه با مجلۀ گردشگری میزبون باشید تا به اتفاق هم به دشتی سرسبز و دلربا به نام ترکمن صحرا سفر کنیم. دشت ترکمن یا منطقۀ چشمنواز ترکمن صحرا در قسمت شمال شرقی ایران زمین واقع شده است. این منطقه قسمت وسیعی از استان گلستان و استان خراسان شمالی را شامل میشود. چند شهر جذاب و تماشایی نیز در محدودۀ منطقۀ ترکمن صحرا قرار دارند. این چند شهر عبارتند از:
- بندر ترکمن
- کلاله
- آق قلا
- مراوه تپه
- کلاله
- سیمین شهر
- گمش تپه
- نگین شهر
- انبار آلوم
دشت ترکمن از طبیعتی ناب و چشمنواز و دلگشا برخوردار است. همچنین این منطقه با توجه به موقعیت جغرافیایی خاصی که دارد بسیار جذاب و جالب توجه است. همین جذابیت و دلربایی غیر قابل وصف سبب شده است که گردشگران بسیاری از سراسر ایران زمین و حتی سایر کشورهای جهان به این منطقه سفر میکنند و از این همه زیباییهای سبز و دلنواز بهره میبرند. بنابراین از شما یاران جان دعوت میکنم در سفر به دشت ترکمن صحرا با میزبون همراه باشید.
گشت و گذار در دشت چشمنواز و حیرتبرانگیز ترکمن صحرا همراه با میزبون
معرفی دشت دلنواز ترکمن صحرا
منطقۀ چشمنواز ترکمن صحرا در قسمت شمال شرقی ایران زمین واقع شده است. این منطقه از جهت غرب به دریای خزر محدود میشود. همچنین این منطقۀ سبز و قشنگ از جهت شمالی به جمهوری ترکمنستان منتهی میشود. این دشت رؤیایی و دلنواز و خیالبرانگیز در جهت شرقی خود به استان خراسان شمالی میرسد و حتی شهرهایی از قبیل بجنورد و درهگز را نیز دربرمیگیرد. این منطقۀ جذاب در جهت جنوببه کوهپایههای جنگلهای البرز شمالی به پایان میرسد.
به طور حتم این دشت جذاب و تماشایی و باطراوت، با وسعت بیرقیبی که دارد؛ در حکم آغاز راهی ماجراجویانه و سرشار از هیجان و شگفتی است. در این دشت وسیع فرصت تماشا و دیدار از مرتفعترین برج نه تنها ایران زمین بلکه تمام جهان را خواهید یافت. این برج بلند و سر به فلک کشیده تماماً از جنس آجر ساخته شده است. همچنین فرصت تماشای هزاران درۀ بیمثال سبز و گورستانهایی سراسر از جنس سنگ که هزار قصه و افسانه در پس پشت هر سنگش نهفته است و همین امر سبب شده است تا این گورستان لقب مرموز و اسرارآمیز را به خود بگیرد؛ در کنار اسبهای اصیلی از نژاد ترکمن را خواهید داشت. تمام آنچه به آن اشاره شد مربوط است به تاریخ و تمدن و طبیعت منحصر به فرد این ناحیه اما بد نیست اشاره کنم به فرهنگ غنی و موسیقی دلنواز ویژۀ ترکمنی. در این دشت ناب و سبز در هیاهوی رنگهای اهورایی و آوای دلکش تارهای ترکمنی به پرواز درخواهید آمد.
بازارهای دلبرانه در دشت وسیع ترکمن صحرا
یکی از جذابیت سفر خرید یا دیدار از بازارهای مخصوص مقصد سفر است. این بسیار جذاب است که در هر شهر و دیاری در بازارهای مخصوص آن منطقه کالاهایی مختص همان ناحیه را خواهید دید. در منطقۀ چشمنواز ترکمن صحرا نیز در مناطق شهرنشین انواع و اقسام بازارهای متنوع، فعال هستند. اما اگر به دنبال خریدی منحصر به فرد و عالی هستید توصیه میکنم از بازارهای فعال در شهر گنبدکاووس و همچنین بندر ترکمن دیدن کنید. این بازارها مرغوبترین کالاها را در معرض فروش قرار دادهاند. در ادامه به برخی از تماشاییترین بازارها در دشت وسیع ترکمن اشاره خواهم کرد:
بازار روز
در قسمتهای شهرنشین منطقۀ چشمنواز ترکمن صحرا بازارهایی روزانه بر قرار است. این روزبازارها بر اساس برنامهای مرتب اجناس مخصوص خود را در معرض فروش قرار میدهند. برای مثال در روزهای شنبه این بازار هر هفته در قسمت آزادشهر و همچنین سیمینشهر فعال است. در روزهای یکشنبه نیز همین بازار در قسمت کلاله به فعالیت میپردازد. یا اینکه در روزهای دوشنبه این بازار مخصوص در منطقۀ بندرترکمن بر قرار است. همچنین در روزهای پنجشنبه بازار مخصوص ترکمن در منطقۀ آق قلا برپا میشود و در روزهای جمعه در شهر گنبد. این بازارهای روزانه، یا به عبارتی دیگر این روزبازارها به پخش و فروش انواع و اقسام مواد غذایی محلی، از قبیل شکرسرخ، یا ماهی تازه و ماهی خشک و ماهی دودی به علاوۀ انواع و اقسام صنایع دستی ترکمنی و لباسهای محلی ترکمنی میپردازند.
بازار شهر گنبد کاووس
یکی دیگر از بازارهای دیدنی در منطقۀ چشمنواز ترکمن صحرا که بسیار توجه گردشگران عزیز را به خود جلب کرده است بازار معروف شهر گنبد کاووس است. اگر به زیورآلاتی چه از جنس طلا و چه از جنس نقره علاقه دارید توصیه میکنم مستقیم به سمت بازار شهر گنبد کاووس رهسپار شوید. و اگر دوست داشتید به این بازار بروید لازم است به طرف نبش سهراهی سعدی شمالی رانندگی کنید.در همین حوالی مردی روزگاردیده و سرد و گرم چشیده به همراه پسران خود کارگاهی دیرینه و کهنهکار را مدیریت میکنند و در آن به تولید زیورآلات ناب میپردازند. شما هم اگر دوست دارید زیورآلاتی متفاوت و منحصر به فرد داشته باشید میتوانید به این تیم خانوادگی و خبره مراجعه کنید و طرح پیشنهادی خود را سفارش دهید تا در اسرع وقت زیباترین و مرغوبترین زیور را دریافت نمایید. اما اگر به دنبال زیوری خاص و منحصر به فرد نیستید و دوست دارید از زیورآلاتی با قیمتی مناسب استفاده کنید میتوانید به کارگاه آتابای که در خیابان امام خمینی (ره) در همین شهر به فعالیت میپردازد مراجعه کنید.
بازارهای فعال در بندر ترکمن
یکی دیگر از بازارهای جذاب در منطقۀ چشمنواز ترکمن صحرا مربوط است به بندر ترکمن. این بازار مشهور و محبوب در تقاطع راهآهن گرگان به بندر ترکمن واقع شده است. این بازار جذاب و تماشایی از تعداد بسیار زیادی مغازهها و حجرههای فروش فرش، به همراه قالیچه و صنایع دستی ترکمنی مشغول به فعالیت هستند. اگر مشتاق قالیچههای اصیل ترکمنی هستید دیدار از این بازار را اکیداً توصیه میکنم. در ادامه به طور کاملتر در مورد سوغات ترکمن صحبت خواهیم کرد.
دیدنیهای جذاب در دشت وسیع ترکمن صحرا
مقبره خالد نبی
در منطقۀ چشمنواز ترکمن صحرا در میان پیچ و خمهای هزارتووار این دشت وسیع، جادهای پر پیچ و خم به چشم میخورد. این جاده در انتها به کوهی رفیع به نام گوگجه داغ میرسد. بر فراز این کوه رفیع مقبرهای دیده میشود. این مقبره داستانهای جذابی از گذشتههای دور به همراه دارد. نام این مقبره خالد نبی است. این منطقه درست به مثال یک تابلوی نقاشی است که میتواند به راحتی و در همان نگاه اول هوش از سر بینندهاش ببرد. تپههای اطراف مقبرۀ خالد نبی سرشار از زیبایی است. این تپه ماهورها و درههای همجوارش سرمستی به بار میآورند و گلهای زردرنگ که غرق در سبزی پسزمینۀ تپه ماهورها هستند و سنگهایی که در هر گوشۀ این دشت به دستان طبیعت رها شدهاند روح را به پرواز درمیآورند.
گورستانی پر از قصه و افسانه، فضایی اسرارآمیز و افسونگر
در همان حوالی مقبرۀ خالد نبی تعداد بسیار زیادی از تندیسهای سنگی را خواهید دید. این تندیسها به قضا و محدودۀ خود تصویری گورستانوار بخشیدهاند. یکی از افسانههایی که در مورد این فضا نسل به نسل سینه به سینه گشته است و به دورۀ ما رسیده است از این قرار است:
گفته میشود این تندیسهای سنگی متعلق به دشمنان خالد نبی هستند. یعنی آدمهایی که دشمن خالد نبی بودهاند به دلیل مخالفت و مخاصمت با خالد نبی مورد خشم و غضب خداوند واقع شدهاند و به سنگ بدل شدهاند. در واقع مسخ و سنگشدگی روایتی تکرارشونده و رایج در مورد تندیسهای سنگی موجود در بخشهای مختلف کشور است.
بر اساس یکی دیگر از روایات گفته میشود که خالد بن سنان از رفتار ناشایست قوم خورشید، به ستوه میآید و سپس به قلۀ کوه گوگجه داغ پناهنده میشود و از خداوند طلب مدد میکند. خداوند در پاسخ به دعاهای خالد نبی آن قوم نافرمان را به سنگ بدل میکند.
در هر صورت بنمایۀ تمام این روایتها مشترک هستند و به یک پیرنگ اشاره دارند. این فضای گورستانواره قدمتی دیرینه دارد و دیرینگی آن به بیش از هزاران سال میرسد. در روزگار ما این محدوده به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسیده است. گرچه که این روزها حال تندیسهای هزارسالۀ پرماجرا خیلی خوب نیست و در بخشهای زیادی آسیب دیدهاند. به همین دلیل توصیه میکنم هرچه سریعتر به دیدار تندیسها بشتابید چون اگر تعلل کنید ممکن است دیگر هرگز این تندیسها را سرپا نبینید.
هزاردره
هزاردره، در واقع یک پدیدۀ زمینشناختی است که در منطقۀ چشمنواز ترکمن صحرا به چشم میخورد. در هزاردره مناطقی پوشیده شده از سنگهایی سست به همراه رسوباتی ریز خواهید دید. این منطقه فاقد پوشش گیاهی است و به همین دلیل بسیار مورد حملۀ آب و باد قرار گرفته است و به همین دلیل در این منطقه شاهد اثر شدید فرسایشهای آبی و تعداد بسیار زیاد آبراههها خواهید بود. تمام این موارد در کنار هم سبب شدهاند منطقۀ خاصی به نام هزاردره به وجود بیاید.
سیمین شهر
اندکی بعد از گورستان اسرارآمیز در منطقۀ چشمنواز ترکمن صحرا به چهاراره سیمین شهر خواهید رسید. اگر از این نقطه تنها ۷ کیلومتر به سمت شمال رانندگی کنید بنایی تاریخی به همراه کارگاههای ویژۀ چاقوسازی و نمدمالی و قالیبافی را خواهید دید. پس از دیدار از سیمین شهر ۷ کیلومتر دیگر پیش بروید تا به آق قلا برسید.
آق قلا
در ورودی شهر آق قلا پلی بزرگ و تاریخی خودنمایی میکند. در شهر آق قلا تعداد بسیاری از فروشگاهها را خواهید دید که به فروش گلیم و پلاس و فرشهای مخصوص ترکمنی میپردازند. البته علاوه بر آن مغازههایی مختص فروش زیورآلات نیز در همین محدوده به چشم میخورند.
دیدار از اسبهای اصیل ترکمنی
یکی دیگر از جاذبههای جذابی که هر ساله تعداد بسیار زیادی از گردشگران مشتاق و کنجکاو را به منطقۀ چشمنواز ترکمن صحرا جذب میکند اسبهای اصیل ترکمن در این دشت هستند. اسبهایی اصیل و زیبا که در آغوش دشت وسیع ترکمن رها و آزاد به گشت و گذار میپردازند و دیدنشان بسیار جذاب و دلبرانه است.
آبشار کبودوال، آرام و آهنگین
آبشار کبودوال در استان گلستان یکی دیگر از شگفتیهای طبیعت به شمار میرود. این آبشار خوشآواز و نغمهخوان از میان خزههای مخملین راه خود را باز میکند و جریان آرامش نه تنها دل، بلکه هوش از سر بینندهاش میبرد.
مراوه تپه
مراوه تپه در شرق ترکمن صحرا واقع شده است. این منطقه در نزدیکی مرز ترکمنستان و در جوار استان خراسان شمالی قرار دارد. این شهر به شهر تپههای تاریخی ایران معروف است و در سال ۱۳۱۱ توسط آلمانیها نقشهکشی و تاسیس شده است. در این شهر تپهای باستانی قرار دارد که نماد آن بوده و نام مراوه تپه از همین تپه گرفته میشود. مراوه تپه از مناطق ییلاقی به شمار آمده و زمانی که در فصلهای پاییز و زمستان بیشتر مناطق کشور خشک است، مراوه تپه سرسبز و زیباست. عشایر کرد خراسان و ترکمنهای ساکن در این منطقه، دامهای خود را در این دو فصل سال برای چرا به مراتع سرسبز مراوه میبرند. در فصل بهار مراوه پر از گلهای لاله وحشی میشود به طوری که از گیلداغ مراوه تا گردنه چناران قرمز رنگ شده و منظرهای منحصر به فرد را به پیش چشمان گردشگران به تصویر میکشد. اگر قصد سفر به مراوه تپه را دارید خوب است بدانید که بهترین زمان برای سفر به این منطقه خوش آب و هوا، فصلهای بهار و پاییز است.
سوغات ترکمن صحرا
ترکمنها پایهگذاران و صادر کنندگان اصلی بسیاری از صنایع دستی میباشند. یکی از اصلیترین سوغات این منطقه لباسهای ترکمنی است که با زیبایی هر چه تمامتر و هنر زنان و مردان ترکمن دوخته شدهاند. قالی بافی نیز از برجستهترین صنایع ترکمن صحرا است که نقش و نگارهای سنتی و رنگارنگ آن دل میرباید. جالب این جا است که نقش و نگارهای خاصی که روی قالیهای هر منطقه ایجاد میشود، بیانگر بخشی از سنتها و آداب و رسوم مردم آن طایفه است. علاوه بر قالیچه، « قارچین ها » که ما از آنها با نام پشتی یاد میکنیم نیز، محصولی از هنر دست ترکمنها هستند. از سایر سوغات ترکمن صحرا میتوان به محصولات نمد مالی، ابریشم بافی، سوزن دوزی، ساخت زیور آلات دستی و همچنین صنایع چوبی اشاره کرد. برای تهیه سوغات ترکمن صحرا میتوانید به بازارهای ترکمنان که به صورت روزانه و دائمی در شهرها دایر شدهاند بروید و سوغات دلخواه خودتان را خریداری کنید.
لوازم لازم برای سفر به دشت وسیع ترکمن صحرا
برای سفر به منطقۀ چشمنواز ترکمن صحرا لازم است حتماً لباس گرم همراه خود داشته باشید؛ مخصوصاً اگر در فصلهای بهار، پاییز و زمستان راهی این دشت وسیع باشید. علاوه بر لباس گرم و سبک لازم است کفش مخصوص پیادهروی به همراه داشته باشید چون این منطقۀ جذاب و تماشایی، وسیع و چشمنواز و دلربا است و شک نداشته باشید که تمایل خواهید داشت که مسافتهای طولانی را به قدمزدن در این ناحیه بپردازید. بنابراین مسلحبودن به کفش راحت و مناسب پیادهروی از اهمیت به سزایی برخوردار خواهد بود.
سفر به منطقۀ چشمنواز ترکمن صحرا
ایران زیبا سراسر سرشار است از زیبایی و سبزی و طراوت، و چه زیبا گفته است حکیم فردوسی، استاد سخن، و فرزانۀ ایران زمین که:
دریغ است ایران که ویران شود، کنام پلنگان و شیران شود
اگر دل مهربانتان هوس آغوش گرم و سبز طبیعت را داشت، اگر احساس لطیفتان هوای نسیم خوش و خنکای وزش بادهای شمالی را داشت، اگر نگاه زیباییدوست شما میل به تماشای زیباترین و دلنوازترین مناظر سبز طبیعت را داشت، بدون فکر و تأمل راهی دیار ترکمن صحرا شوید. و اگر به دنبال محلی ناب و دلپذیر برای اقامت میگشتید با اجاره ویلا در گرگان که مهمترین و بزرگترین و پرجمعیتترین شهر استان گلستان به شمار میرود رحل اقامت بیفکنید. با اقامت چند روزه در شهر گرگان این امکان را خواهید داشت که در هر یک از روزهای سبزآبی سفر خود به یکی از جاهای دیدنی در منطقۀ چشمنواز ترکمن صحرا رهسپار شوید و در کنار دیدار از این همه زیبایی و شکوه بتوانید در اقامتگاهی امن و راحت در کمال آسایش و آرامش به استراحت بپردازید.
سعی کنید در سفر به ترکمن صحرا از لحظه لحظۀ گذر زمان لذت ببرید و با هر نفس که فرو میرود شادی و نشاط را به قلب مهربان خود تقدیم کنید و چون برمیآید عشق و محبت را به طبیعت، آسمان و سبزی چمن و دار و درخت پیشکش کنید. طبیعت سراسر زیبایی است و زیباییدوست است. زیبایی نابش را با نگاه گرم و پرعطوفت خود ببینید و از دیدار این همه زیبایی لذت ببرید. و فراموش نکنید که زندگی همین جاست، بر فراز هر برگ سبز درخت، در جریان آبی و آرام آب رودخانهها، در آوای دلنشین قناریها …
ترکمن صحرا بر شما خوش …