یکی از زیباییهای سفر، دیدار از مکانهایی تازه است که تا پیش از این به چشم دیده نشدهاند. شاید لذتبخشترین بخش سفر نیز لحظهای باشد که برای اولین بار چشم به منظرهای تازه باز میشود و تصویری ناب از هستی بیکران خالق هستی در قاب نگاه جای میگیرد. مجلۀ گردشگری میزبون در این مقاله قصد دارد همراهان همیشگی خود را به طبیعتی ناب، دلپذیر و چشمنواز هدایت کند. طبیعتی که شاید بسیار از کنارش گذشته باشید اما بدون شک کمتر قدم به دایرۀ سبز و وسیعش نهادهاید. در این سفر دلانگیز قرار است به مرداب هسل در حوالی شهر چالوس در استان مازندران سفر کنیم. دغدغههای ذهنی را رها کنید، با نفسی عمیق خستگیها و اضطرابها را از خود دور کنید و همراه میزبون راهی مرداب هسل در مازندران زیبا شوید.
سفر به مرداب هسل همراه با میزبون
مرداب هسل کجاست؟
مرداب هسل در مازندران در قلب جنگلهایی سبز با نام مشعل واقع شده است. محلیهای ساکن در این منطقه بنا بر گویش شیرین و گوشنواز محلی خود از جنگلهای سبز مشعل با نام جنگلهای مشل یاد میکنند. هَسَل زیبا و چشمنواز در ۱۰ کیلومتری جاده چالوس جا خوش کرده است و به جرأت میتوان ادعا کرد که یکی از جاذبههای ناب گردشگری در مازندران بهشتی به شمار میرود. بنابراین میخواهم بگویم در سفر به شمال کشور مخصوصاً گشت و گذار در استان سبز و بهشتی مازندران و در حوالی شهر دلنواز چالوس با سرعت کمتری برانید تا نه تنها از بروز اتفاقات و تصادفات جادهای ایمن باشید بلکه از تصاویر ناب و منحصر به فردی که لابهلای جنگلهای سبز خود را پنهان کردهاند نیز غافل نباشید.
اما جالب است بدانید که هَسَل در گویش محلی مردم نازنین این منطقه به معنای آبگیر فصلی است. و لازم است بگویم که هَسَل زیبا نگارهای بیمثال از طبیعت روحنواز در این منطقه است که اتفاقاً قابلیت تغییر رنگ را نیز دارد. به علاوه، لازم است اضافه کنم که آب این مرداب از قلب آن از مرکز زمین میجوشد و میخروشد و خود را به مرداب میرساند و از هیچ رود و رودخانهای عبور نمیکند. آب این مرداب همچون ساکنانش منحصر به فرد است. و البته این مسأله را هم باید بگویم که آب این مرداب همان طور که از رود یا رودخانهای به مرداب هسل نمیرسد از این مرداب نیز به مقصد دیگری جریان نمییابد. به این ترتیب آب مرداب هسل را فقط و فقط میتوان در مرداب هسل دید، همین و دیگر هیچ.
پ.ن: شاید هنوز آن طور که بایسته و شایسته است تکنولوژی و دانش بشری قادر به پرداخت چنین نگارۀ زیبایی نباشند که رنگها با نوعی از توازن و تعادل در فصول مختلف سال تغییر کنند و در هر دوره از سال نگاره را با رنگی خاص به منصۀ ظهور برسانند. قدرت خالق هستی در این تابلوی بینظیر بیش از پیش جلوه میکند.
بر سطح مرداب هسل جلبکهایی خاص خانه دارند. این جلبکهای خاص و منحصر به فرد که جلوهای ناب از طبیعت به شمار میروند، در فصول بهار و تابستان به رنگ سبز عقیق ظاهر میشوند و با افول تابستان و شروع فصل خزان رنگ عوض میکنند و سرخ و آتشین جلوه میکنند. این تغییر رنگ واقعی است و به هیچ عنوان محدود به نوع تابش نور و خطای دید نمیشود.
پ.ن: تغییر رنگی که در مرداب هسل در مازندران شاهدش هستیم کاملاً طبق اصول فنگشویی عمل میکند. رنگ سبز در فصول بهار و تابستان کمک میکند تا محیط اطراف آن خنکتر به نظر برسد و همچنین رنگ سرخ و آتشین آن در فصول سردِ خزان و زمستان کمک میکند تا محیط اطراف آن گرم و دلنشین باشد. به این ترتیب توازن دمایی نیز در این محیط رعایت میشود. البته آب و هوای مرداب هسل به دلیل وجود مرداب و بارانهای بسیار در تمام فصول سال معتدل و مرطوب است. یا شاید بهتر باشد بگویم دلنواز و جانفزا است.
آنچه در مرداب هسل در انتظار شماست …
مرداب هسل درست به مثال عقیقی درخشان در میان شاخ و برگ سبز و دلکش درختان سر به فلک کشیده در جنگل مشعل یا مشل پنهان شده است. اگر از حوالی جنگل به سمت مرکز جنگل مشعل نگاه بیندازید درخششی حیرتبرانگیز را خواهید دید و به حتم پاسخهای بسیاری در مقابل این پرسش که موجب این درخشش چیست در ذهن شما شکل خواهد گرفت. شاید فکر کنید با دشتی از گل روبهرو شدهاید، شاید هم فکر کنید دریچهای از کران آسمان گشوده شده است و نور خیرهکنندهای میان آسمان و زمین در تبادل است. اما به محض اینکه اندکی پیشتر بروید خواهید دید که تکهای از بهشت جدا شده است و در میان جنگل مشعل عقیقانه میدرخشد.
به مرداب هسل که رسیدید در کنارش بنشینید. به زیبایی بیمثالش چشم بدوزید. آرامش این حوالی را در هیچ کجای دنیا نخواهید یافت.
پ.ن: سراسر مرداب هسل پوشیده شده است از جلبکها. جلبکها انواع و اقسام یا شاید بهتر باشد بگویم گونههای بسیاری دارند. فواید جلبکها نیز بسیار است و در قسمتهای بسیار گستردهای از علم و تولید فرآوردههای بهداشتی، آرایشی، دارویی و حتی در صنعت از جلبکها بهرههای بسیاری گرفته میشود. متأسفانه تمام جلبکهای ایران زمین شناخته شده نیستند و بر این اساس فایدههای بسیاری به صورت بالقوه در جای جای ایران زمین وجود دارد که هنوز مورد توجه کارشناسان و خبرگان علم و صنعت واقع نشده است.
وفور درختان سبز و سر به فلک کشیده در مرداب هسل هزاران برابر به زیبایی این منطقه میافزاید. درختانی سبز را تصور کنید که تمام تنۀ قطورشان با جلبکهایی سبز پوشیده شده است. این پوشش سبز بارها و بارها به طراوت و شادابی و سبزی این فضا اضافه میکند. البته لازم است این را هم بگویم که در این محدوده تعداد درختان بسیار زیاد است و انواع مختلفی از درختان چه درختان میوه و چه درختان وحشی به چشم دیده میشوند. در واقع میتوان در یک تقسیمبندی کلی گفت، در حوالی مرداب هسل در مازندران انواع و اقسامی از درختان وحشی از قبیل: ممرز، انجیلی، راش، آزاد، شمشاد و بعضی از درختان میوهدار جنگلی از قبیل: سیب ترش جنگلی، انگور جنگلی، انجیر، انار و حتی برخی از گونههای گیاهان دارویی از جمله: بابونه، فشکی واش، زِمِنج و … به چشم دیده میشوند. عطر حاصل از تلاقی این همه درخت با میوههای مختلف و برگهای سایهگستر و شاداب فضایی منحصر به فرد آفریده است. حضور در این حلقۀ سبز طراوت و نشاط و شادابی و زندگی میبخشد. و صد البته، بدون شک، در این محدوده انواع و اقسام گلسنگها و قارچها نیز یافت خواهند شد.
بهترین زمان برای سفر به مرداب هسل در مازندران چه موقع است؟
در تمام فصول سال امکان سفر به مرداب هسل وجود دارد. در انتخاب فصل سفر به مرداب هسل شما تصمیمگیرنده هستید. بستگی دارد رنگ سبز را بیشتر میپسندید یا رنگ سرخ را؟ اگر به رنگ سبز بیشتر علاقه دارید فصل گرم را انتخاب کنید و اگر به رنگ سرخ بیشتر علاقهمند هستید در فصل سرد به مرداب هسل رهسپار شوید. اما اگر اواخر تابستان و اوایل پاییز یعنی هنگام تلاقی دو فصل گرم و سرد مهمان مرداب هسل باشید رنگ سبز و سرخ را در کنار هم خواهید دید. بیشترین تعداد سفر به مرداب هسل نیز در همین بازۀ زمانی صورت میگیرد و کمترین استقبال از مرداب هسل مربوط است به قلب فصل سرما یعنی بهمن ماه و دی ماه.
پ.ن: از آنجایی که به هر حال مقصد شما جنگل است و تسهیلات و امکانات انسانی در این منطقه وجود ندارد توصیه میشود در فصل زمستان به این منطقه سفر نکنید تا از خطرات احتمالی در امان باشید. ضمن اینکه در شرایط آب و هوایی مساعد و مناسب لذت سفر به مراتب بیشتر از سفر در شرایط آب و هوایی نامساعد و سرد خواهد بود.
راه رسیدن به مرداب هسل در مازندران
برای رسیدن به مرداب هسل در مازندران لازم است ابتدا رهسپار جاده چالوس دلربا شوید. اگر از حوالی شهر تهران وارد جاده شدهاید لازم است تا انتهای جاده به حرکت خود ادامه دهید. وقتی به ۱۰ کیلومتری جنوب غربی شهرستان چالوس و ۱۵ کیلومتری مرزن آباد رسیدید و از پلیس راه عبور کردید، به سمت چپ بپیچید و به اولین جادۀ فرعی خاکی وارد شوید. این جادۀ فرعی جادهای جنگلی است که به روستایی به نام سینوا ختم میشود.
نکته: اگر قصد دارید از این مسیر به مرداب هسل رهسپار شوید لازم است بدانید که در این جاده هیچ تابلوی راهنمایی نصب نشده است. تنها علامت راه نماینده پلیسراه است. همین و دیگر هیچ. به این ترتیب در هنگام حرکت در جاده لازم است با تمام هوش و حواس خود جاده را زیر نظر داشته باشید تا ناغافل از پلیسراه عبور نکنید.
با ادامۀ راه در این مسیر با گذشتن از پل رودخانه، که معادل است با مسافتی تقریباً ۳۰۰ متری به یک دوراهی خواهید رسید. در مقابل این دو راهی به منظور رسیدن به مرداب هسل در مازندران لازم است راه سمت راست را انتخاب کنید. سپس با عبور از مسافتی کوتاه، به یک منطقۀ جنگلی خواهید رسید. این منطقۀ جنگلی با نام بانی شناخته میشود. در همین منطقۀ جنگلی باید خودروی شخصی خود را پارک کنید. از این به بعد لازم است مسیر را با قدم طی کنید. البته این دیگر آخر راه است و دوراهی و امکان نرسیدن تهدیدکننده نیست. حالا فقط کافی است به مسیر ادامه دهید. مرداب هسل در انتظار شما خواهد بود.
پ.ن: مسیری که پس از این لازم است طی کنید بسیار تماشایی و جذاب است. از این مسیر زمردین نگاه بر نگیرید.
در این منطقه محیطبانان عزیز و زحمتکش حاضر هستند و به حتم اگر پرسشی داشته باشید شما را راهنمایی خواهند کرد. علاوه بر محیطبانان مردم محلی نیز در این محدوده در حال رفت و آمد هستند و منطقه را بسیار خوب میشناسند. پس اگر به هر دلیلی در ادامۀ مسیر به کمک احتیاج داشتید از محیطبانان یا افراد محلی بپرسید و سعی کنید از مسیر پاکوب به مرداب خارج نشوید. البته لازم است اضافه کنم که امکاناتی از قبیل آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی نیز در این محدوده ایجاد شده است. این منطقه کاملاً تحت نظارت محیطبانان قرار دارد و همچون یک پارک جنگلی از امنیت و امکانات لازم برخوردار است.
پ.ن: مسیری که بایسته است قدمزنان طی شود سبز است و سرشار از زیبایی و طراوت و با شیبی آرام و لطیف به سمت مرداب هسل ادامه مییابد. قدمزدن در این مسیر دلانگیز را از دست ندهید. اما اگر به هر حال امکان قدمزدن در این دالان بهشتی مقدور نیست میتوانید با نیسانها یا ماشینهایی که از شاسی بلندتری برخوردار هستند مسیر را طی کنید.
آیا اقامت شبانه در مرداب هسل امکانپذیر است؟؟؟
اگر تمایل دارید که شب را در کنار مرداب هسل بگذرانید لازم است به صورت گروهی و دسته جمعی راهی مرداب هسل شوید. امکان کمپینگ و استقرار شبانه در این منطقه وجود دارد و خوشبختانه از حیوانات وحشی خبری نیست. اما لازم است وسایلی از قبیل چادر، کیسه خواب، چراغ قوه، چاقو، آب آشامیدنی، هیزم خشک و سایر لوازم مورد نیاز را همراه خود داشته باشید. و کسی چه میداند شاید بهتر باشد چنین شب باشکوهی، در کنار چنین دریاچهای همۀ افراد در کنار هم دور آتش گرم و شعلهور بنشینند و به حرف و گپ بپردازند یا شعر بخوانند یا اگر امکانش وجود داشت موسیقی بنوازند، یا هر کدام از افراد گروه از ورای آتش درخشان و سرخ به چهرۀ فردی که درست روبهرویشان نشسته است نگاه کنند و خودشان را ببینند. اما برای استراحت ناب بهترین انتخاب اجاره ویلا در چالوس است. با توجه به این امر که فاصلۀ چالوس تا مرداب هسل اصلاً زیاد نیست، مطمئنترین راه به منظور استراحت کامل اقامت در ویلا در شهر چالوس است.
پ.ن اول: قبیلههای بومی آمریکا معتقد هستند که هنگامی که در حلقهای نشستهاید، مهم است که سایر افراد گروه و به خصوص فردی که درست روبهروی شما قرار دارد را مشاهده کنید. آن شخص انعکاس روح شماست. ویژگیهایی که در آن شخص میبینید و تحسین میکنید، همان ویژگیهایی است که در خود دارید و میخواهید آنها را برجسته کنید. رفتار، کارها و چیزهایی را که در ظاهر این افراد نمیپسندید، ویژگیهایی است که باید در خود رفع کنید. نمیتوانید آنچه را در دیگران خوب یا بد میبینید، تشخیص دهید؛ مگر آن که خود نیز در سطحی از وجود، دارای همان نقاط ضعف یا قدرت باشید. تفاوت فقط در سطح توانایی و انضباط شخصی است. (برگرفته از کتاب پیام گمگشته نوشتۀ مارلو مورگان، ترجمۀ فرناز فرود)
پ.ن دوم: تعداد قابل توجهی از ما آدمها در این عصر تکنولوژی بیش از حد تصور از دوستان و آشنایان و حتی در برخی موارد حتی از افراد خانوادۀ خودمان دور شدهایم. شاید تنها مرهم این دوریهای طولانی فقط و فقط یک آتش فروزان در قلب یک فضای دلانگیز طبیعی و سرسبز یاشد. شاید حتی تنها یک شبانهروز برای کنار هم بودن کافی باشد و همین زمان محدود باعث شود که دلتنگیهای یک ساله و در برخی موارد حتی بیشتر از یک سال تسکین پیدا کند. لازم است فراموش نکنیم که ما آدمها برای زندگی جمعی خلق شدهایم. شاید به همین دلیل باشد که همیشه گفتهاند آدمیزاد به آدمیزاد زنده است. ما آدمها به هم نیاز داریم گرچه که در حال حاضر بیش از حد معمول از هم دور شدهایم. اما قلبهای ما همچنان به هم محتاج هستند.
لوازم مورد نیاز در سفر به مرداب هسل
برای سفر به مرداب هسل و لذتبردن از این نگارۀ ناب طبیعت به نصف روز یا حداکثر یک روز زمان نیاز خواهید داشت. به منظور آمادگی بیشتر و تجربۀ خاطرهای شیرینتر لازم است حتماً و حتماً از شرایط آب و هوا مطلع شوید. البته ناگفته نماند که با اطمینان نمیتوان از شرایط آب و هوا در این منطقه صحبت کرد چون ممکن است در حوالی مرزنآباد هوا کاملاً آفتابی باشد اما در چشم به هم زدنی هوا ابری شود و چشم آسمان گریستن گیرد. بنابراین توصیۀ میزبون را جدی بگیرید و حتماً پوشش مناسب از قبیل بارانی و بوت همراه خود داشته باشید که اگر باران یکباره شروع به باریدن گرفت دچار دردسر نشوید و بتوانید به سهولت خودتان را به خودرو یا محل مسقف مناسبی برسانید.
پ.ن: اگر بوت مناسب همراه خود نداشته باشید احتمال گیرکردن در گل و لای جنگل وجود دارد. با کفش معمولی عبور از گل و لای حاصل از باران در این منطقه امکانپذیر نخواهد بود. به این ترتیب به هچ عنوان نباید بدون بوت راهی مرداب هسل شوید.
نکتۀ دیگر که بسیار اهمیت دارد این است که خریدهای لازم و ضروری خود را باید نهایتاً در مرزنآباد انجام دهید چون در غیر این صورت با عبور از مرزنآباد مغازه یا فروشگاه دیگری در مسیر وجود نخواهد داشت. همچنین لازم است اضافه کنم که در این محدوده سرویس بهداشتی عمومی نیز وجود ندارد. سرویس بهداشتی این محدوده مربوط به ایستگاه محیطبانی است و برای عموم امکان استفاده وجود نخواهد داشت. یکی از اقلامی که لازم است پیش از گذشتن از مرزنآباد تهیه کنید آب آشامیدنی است. در محدودۀ مرداب هسل آب آشامیدنی نخواهید یافت.
از محلی که خودروی شخصی خود را پارک میکنید تا هنگام رسیدن به مرداب هسل در حدود ۴۰ تا ۴۵ دقیقه پیادهروی خواهید داشت. در این مدت در دل جنگل قدمخواهید زد و همان طور که خود بسیار خوب میدانید عبور از میان جنگل به آشنایی با راه محتاج است. پس بهتر است در گروه خود فردی جنگلنورد نیز داشته باشید. البته همان طور که پیش از این اشاره شد در این حوالی افراد محلی که به راه آشنا هستند حضور دارند و در صورت لزوم میتوانید راه را بپرسید. همچنین اگر مسیر پاکوب به مرداب هسل را گم نکنید با مشکل روبهرو نخواهید شد. در هر صورت اگر گروهی به مرداب هسل سفر کنید و تمام افراد گروه به طور منظم و هماهنگ حرکت کنید به هیچ عنوان از مسیر منحرف نخواهید شد و به سلامت به مرداب چشمنواز هسل خواهید رسید.
سعی کنید کمترین وسایل و حتیالامکان سبکترین تجهیزات را با خود همراه کنید. چون اگر اسباب و وسایل زیاد و سنگینی همراه خود داشته باشید لذت عبور از این جنگل با صفا را به حمل بارهای سنگین و بسیار باختهاید. بنابراین بهتر است سبکبار باشید و از اطراف خود بهره ببرید.
پ.ن: اگر کمی به زندگی روزمره و محیط اطراف خودمان بیشتر توجه کنیم خواهیم دید که در اطراف خود وسایل زیادی داریم که شاید خیلی هم به آنها نیازی نداشته باشیم. عبارت وسایل کمتر، زندگی بیشتر دقیقاً به همین مسأله اشاره دارد. البته در محیط خانه این وسایل هر کدام در محل مخصوص خود قرار میگیرند و شاید زیاد از حد دردسرساز به نظر نرسند اما در سفرها، مخصوصاً برای مقاصدی از جنس مرداب هسل، کمتربرداشتن وسایل کمک شایان توجهی در سهولت رفت و آمد خواهد داشت. ضمن اینکه اگر وسایل کمتری همراه خود داشته باشید راحتتر میتوانید مسیر رسیدن به مرداب را پشت سر بگذارید. همین امر ساده باعث میشود بتواند مسیر طولانیتری را طی کنید و با دیدن اولین فضای مناسب برای کمپ از ادامۀ مسیر تا رسیدن به مرداب هسل منصرف نشوید. البته توجه به این امر نیز ضروری است که همراه داشتن وسایل ضروری و مهم را از یاد نبرید. به همین دلیل سفر با کولهپشتی مخصوص سفر بهتر است چون فضایی که کولهپشتی مخصوص در اختیار گردشگران قرار میدهد برای لوازم ضروری در نظر گرفته شده است. ضمن اینکه برداشتن وسایل مهم را یادآوری میکند.
لذت ناب سفر در مرداب هسل
سفر به مرداب هسل اگر نصف روز یا حتی اگر یک روز کامل به طول بینجامد به قدر هزاران هزار سال طراوت و نشاط میبخشد. هزار و یک دلیل برای اثبات این ادعا وجود دارد. اول اینکه این نصف روز یا یک روز فرصتی است تا افراد خانواده یا گروه دوستی در کنار هم قرار بگیرند و از دنیای تکنولوژی فاصله داشته باشند و فقط و فقط به آدمهای اطراف خود توجه کنند. دوم اینکه رقص رنگ که محیط را در بر گرفته است آن هم رنگهایی از دل طبیعت که هیچنوع دستکاری و دخالت انسانی در ایجاد آن سهیم نبوده استبه چشم و قلب جلا میبخشد و مثل و نمونهاش در هیچ کجای دستساختههای انسانی به چشم دیده نخواهد شد.
وقتی به مرداب هسل رسیدید
هر زمان به مرداب هسل در مازندران زیبا، این همسایۀ ناب و چشمنواز چالوس دلربا رسیدید ابزار و ادوات آسایش و استراحت خود را علم کنید و به کمک هیزم خشک در محلی که آسیبی به طبیعت وارد نشود آتشی کوچک روشن کنید. حالا زمان آن رسیده است که روی همان آتش کوچک کتری کوچکی قرار دهید و صبر کنید تا آب جوش آید و بعد یک فنجان چای تازهدم و آتشین بنوشید. کنار دریاچه بنشینید، به صدای پرندگان مختلف که در لابهلای شاخ و برگ درختهای انبوه پنهان شدهاند گوش دهید و از نغمهای که سر دادهاند لذت ببرید. بعد میتوانید حتی چشمهای خود را ببندید و از هوای پاک و عطرآگین که با نغمۀ پرندگان خوشآواز به هم آمیخته است جانی تازه بگیرید. شاید بهترین کلام در این فضای دلنواز سکوت باشد و بس.
پ.ن: یکی از نکات مهم در سفر رعایت ایمنی است. اگر آتش روشن میکنید باید مراقب باشید که آتش به درختان اطراف خود آسیبی وارد نسازد و پس از اینکه به هر دلیلی نیاز شما به آتش رفع شد لازم است آتش را به طور کامل خاموش کنید. اجازه ندهید حتی ذرهای از آتش زنده باقی بماند چون ممکن است بر اثر وزش باد یا برخورد با چوب یا حتی برگ خشک شعلهور شود و از کنترل خارج گردد.
دیدار از مرداب هسل در مازندران
یکی از زیباترین و متفاوتترین مقاصد سفر میتواند مرداب هسل در استان بهشتی مازندران در حوالی شهر چالوس باشد. بنابراین یکی از بهترین پیشنهادهای ممکن میتواند اجاره سوئیت در چالوس و اقامت چند روزه در این شهر دلگشا باشد. چون فقط و فقط کافی است مهمان چالوس دلنواز باشید. در این صورت در یک روز ناب از روزهای سفر پرخاطرۀ خود میتوانید ۱۰ کیلومتر از شهر چالوس فاصله بگیرید و رهسپار مرداب هسل در مازندران شوید. این سفر ناب بر شما خوش.