قم دومین شهر زیارتی ایران زمین محسوب میشود و پس از مشهد پایتخت مذهبی و قطب فرهنگی کشور است. این شهر مذهبی در یکی از شاه راه های ایران واقع شده است و از لحاظ موقعیت مکانی بسیار گردشگر پذیر است. به علاوه این شهر نیز هم چون سایر شهر های ایران زیبا سرشار است از بنا های دیدنی و تاریخی. اما آنچه سبب تمایز این شهر از دیگر شهر ها میشود وجود حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها) و مجاورت آن با مسجد مقدس جمکران است. هر ساله این شهر زیبا و دیدنی میزبان بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی است. اول ذی القعده هر سال روز ولادت با سعادت حضرت معصومه (س) است و به همین مناسبت روز دختر نامیده میشود. برای دانستن بیشتر از این شهر و راهنمای سفر به قم با میزبون همراه باشید.
حرم حضرت معصومه (س)
از آنجا که ۱۳ تیر سال ۱۳۹۸ مصادف است با ۱ ذی القعده و ولادت باسعادت کریمه اهل بیت حضرت معصومه (س)، میزبون پیش از هر چیز به معرفی حرم مقدس ایشان خواهد پرداخت. حضرت معصومه (س) خواهر امام رضا (ع) و دختر امام موسی کاظم (ع) است. هر ساله زائران بسیاری برای زیارت این حرم مقدس به شهر قم سفر میکنند. شما میتوانید با سکونت در یک سوئیت قم را سیاحت کنید و به زیارت اماکن مذهبی این شهر مشرف شوید.
ساخت حرم حضرت معصومه (س)
در ابتدا این حرم فقط یک گنبد ساده داشت. اما در دوران صفویه مورد بازسازی قرار گرفت. معماری بی نظیر و با ظرافت صفویان به این حرم شریف رنگ و رویی تازه بخشید. معماران هنرمند صفوی ارتفاع بنای حرم را افزایش دادند. برای مقبرۀ حضرت معصومه (س) ضریح ساختند. از کاشی کاری برای تزئین بنا بهره بردند. تمام این عوامل سبب شد این حرم مقدس نمایی تازه و با شکوه پیدا کند.
شکوه حرم مقدس حضرت معصومه (س)
در دوره های بعد از صفویان نیز این حرم مطهر در کانون توجه حاکمان وقت قرار گرفت و در هر دوره و قرنی شکوهی بر جلال و جمال آن اضافه شد. گنبد، گلدسته، صحن ها، ایوان ها، کتابخانه، موزه و تمام آن چه که امروزه در حرم مطهر مقدس شاهدش هستیم به تدریج و در طول تاریخ ساخته شدهاند.
موزۀ آستانۀ مقدسه
موزهای که در این حرم پاک برپا شده است، موزه آستانه مقدسه نام دارد. این موزه یکی از قدیمیترین موزههای ایران زمین محسوب میشود. قرآنهای خطی، مسکوکات تاریخی، انواع سفال، ظروف شیشهای، آثار منبت کاری، آثار حجاری و از این دست آثار گران بها در این موزه به عرصۀ نمایش درآمدهاند.
زیارت و سیاحت حرم حضرت معصومه (س)
حرم حضرت معصومه (س) مکانی زیارتی سیاحتی محسوب میگردد. هر ساله بسیاری از گردشگران شهر قم را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب میکنند. به این ترتیب هم به زیارت حضرت معصومه (س) نائل شدهاند و هم از تماشای معماری بی نظیری که تمام تاریخ را در بر گرفته است دیدن میکنند.
مسجد مقدس جمکران قم
دومین جاذبۀ مذهبی گردشگری قم بعد از حرم مطهر حضرت معصومه (س) مسجد جمکران است. این مسجد مقدس و محبوب در ۶ کیلومتری شهر قم و در روستای جمکران واقع شده است. در روایات تاریخی ذکر شده است که این مسجد بنا به دستور مستقیم حضرت مهدی (عج) و به دست شیخ عفیف صالح حسن بن مثلهی جمکرانی در تاریخ ۱۷ ماه رمضان سال ۳۷۳ هجری قمری ساخته شده است.
چرا جمکران؟
واقع شدن مسجد در محدودۀ روستای جمکران سبب شده است که نام جمکران را برای این مسجد انتخاب شود. آن طور که در روایات ذکر شده است حضرت مهدی (عج) مکان ایجاد و احداث مسجد را مشخص کردهاند. این مسجد به نام های مسجد قدمگاه و مسجد صاحب الزمان نیز خوانده میشود. اما مشهورترین نام مسجد جمکران است.
شبهای چهارشنبه در مسجد جمکران
شبهای چهارشنبه در مسجد جمکران دعای توسل خوانده میشود. زیرا اعتقاد بر این است که در این شب حضرت در مسجد جمکران حضور دارند و اجابت دعای نیایشگران در این شب رد خور ندارد. به همین دلیل شب های چهارشنبه از شلوغ ترین شب های مسجد جمکران به شمار میروند. زیرا مردم از سراسر ایران یا حتی جهان در چنین شب هایی در این مسجد حضور می یابند و مشغول راز و نیاز و به جا آوردن مراسم مذهبی میشوند. این سنت از زمان شیخ محمدتقی بافقی، عالم شیعی دوره پهلوی، به جای مانده است زیرا او و بسیاری از طلاب در شب های چهارشنبه به این مکان میآمدند و به نیایش میپرداختند.
سحرگاهان در مسجد جمکران
اما اگر دوست دارید در مکانی دنج و خلوت به نیایش و راز و نیاز بپردازید. طوری سفر خود را برنامه ریزی کنید که سحرگاهان به مسجد جمکران برسید. در این زمان مسجد جمکران خلوت است و شما میتوانید با فراغ خاطر در محراب حضرت به مناجات بنشینید.
معماری بنای مسجد جمکران
مسجد جمکران نیز در طول تاریخ بارها و بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. قدیمی ترین کتیبۀ موجود در مسجد نمایان گر مرمت بنا در سال ۱۱۶۷ هجری قمری است. امروزه مسجد توسعه پیدا کرده است و محوطه بیرونی، صحن اصلی، شبستانها، مسجد مقام و ساختمان های اداری، بخش های مختلف آن را شامل میشوند. یکی از بخش های مشهور مسجد جمکران، چاه عریضه است؛ چاهی که برخی شیعیان، عریضههای خود به امام زمان (عج) را داخل آن میاندازند.
جاهای دیدنی قم
مورخان و عالمان تاریخ و فرهنگ و هنر، شهر قم را یکی از شهرهای کهن و باستانی میدانند. آن ها میگویند شهر قم روزگاری بر سر راه ابریشم قرار داشته است. به همین دلیل این شهر مذهبی عمارتها و آثار تاریخی بسیاری را در خود جای داده است. از جمله بنا های تاریخی شهر مذهبی قم عبارتند از: قلعه قمرود، کاروانسرای حوض سلطان، تیمچه بازار قم، مسجد اعظم قم، مسجد جامع قم و دیگر عمارتها که از دیدنیهای تاریخی قم محسوب میشوند. به علاوه روستای کهک قم که روزگاری ملاصدرای شیرازی به آن پناه برد همچنان مورد توجه گردشگران قرار میگیرد. چون درهای خانۀ این حکیم نامی بر روی گردشگران عزیز باز است.
سرای گردشگری مهر و ماه
گذشته از اماکن مذهبی با شکوه در شهر قم و بناهای تاریخی این شهر بد نیست که از یک مجموعۀ گردشگری تفریحی در این شهر نیز یاد شود. مجموعۀ گردشگری مهر و ماه، مدرنترین مجتمع بین راهی کشور محسوب میشود. سرای گردشگری مهر و ماه، در منطقه ای به نام شهرک چاپ و نشر شهاب و در میان راه قم – تهران و حاشیه بزرگراه خلیج فارس واقع شده است. این ساختمان در زمینی به مساحت ۴۰ هزار متر مربع ساخته شده و ۹۰۰۰ مترمربع زیربنا دارد و در ۲ طبقه آن خدمات متنوعی ارائه میشود.
این مجتمع گردشگری تفریحی که به زیبایی طراحی شده است هم چشم نواز است و هم گوش نواز. در این بنای مدرن آب نما و موسیقی دست در دست هم نهادهاند تا خستگی سفر را از جان مسافر به در برند. در ضمن طبقۀ بالای این بنا مجهز به فود کورت است. شما میتوانید هر غذایی که دوست دارید در این فود کورت نوش جان کنید. در ضمن از تماشای معماری مدرن نیز بهره مند شوید. چون در این سفر شما توانستهاید معماری دوران مختلف را از سر بگذرانید حالا زمان آن فرا رسیده است که معماری تمام تاریخ را با معماری مدرن مقایسه کنید. کدام را بیشتر میپسندید؟