همدان، پایتخت تاریخ و تمدن ایران عزیزمان همواره مورد توجه گردشگران ایرانی و غیر ایرانی بوده است. این استان کوهستانی جاذبه‌های تاریخی و طبیعی زیادی را دربرگرفته است. در کنار این دیدنی‌ّای گوناگون، آرامگاه مشاهیر بزرگی چون ابوعلی‌سینا و باباطاهر از جذاب‌ترین مکان‌های دیدنی همدان هستند. در این مطلب با میزبون همراه باشید تا شما را به آرامگاه باباطاهر، شاعر قرن چهارم هجری قمری ببریم.
باباطاهر همدانی
باباطاهر همدانی که بیشتر به باباطاهر عریان شهرت یافته، در قرن چهار و اواسط قرن پنج هجری قمری می‌زیسته است. این زمان مقارن با دوره حکومت سلجوقیان می‌باشد. او در هنگامه‌ی باروری علم و معرفت ایران، در شهر همدان به دنیا آمد. وی دوبیتی‌سرا بوده و به شیوه عارفان و درویشان زندگی می‌کرده است. بابا در آن زمان لقب پیروان وابسته بوده و لقب عریان به جهت دل کندن وی از تعلقات دنیا بوده است. ترانه‌های زیبای باباطاهر به لهجه شیرین لری می‌باشد و دوبیتی‌های وی را فهلویات گویند. فهلویات در واقع نام دوبیتی‌هایی است که به گویش‌های قدیمی نواحی مختلف سروده می‌شوند.
از زندگی و شجره خانواده باباطاهر اطلاعات زیادی در دست نیست. بر اساس آن‌چه محققان می‌گویند اون در سن ۸۵ سالگی در شهر همدان وفات یافته و در همین شهر به خاک سپرده شده است.
آرامگاه باباطاهر همدانی
آرامگاه باباطاهر همدانی در قسمت شمال غربی شهر همدان قرار گرفته است. این آرامگاه امروز یکی از میدان‌های اصلی شهر همدان می‌باشد. بنای آرامگاه او در عصر حاضر ساخته شده و تلفیق معماری امروز با معماری قرن هفت و هشت هجری قمری است.
این بنا در سال ۱۳۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ویژگی‌های بنای آرامگاه باباطاهر
آرامگاه باباطاهر در میدانی قرار دارد که ابعاد آن به شکل مستطیل است. مساحت زیربنای آرامگاه و باغ اطراف آن حدود ۸۹۵۶ متر مربع می‌باشد. تلفیق فضای سرسبز و زیبای میدان با گنبد فیروزه‌ای رنگ آرامگاه، نمایی بسیار چشم‌نواز و احساسی پدید آورده است. ساختمان بنا به صورت هشت ضلعی بوده و گنبد آن به شکل منشور می‌باشد. ارتفاع ساختمان از سطح خیابان حدود ۲۵ متر است. سنگ گرانیت از اجزاء اصلی نمای بنا در قسمت کف آرامگاه، پله‌ها و سنگ مزار می‌باشد.
بنای داخلی به شکل مربعی با اضلاع ۱۰ متر است. بیرون این بنا مجموعه‌ای از منشورها هستند که دارای منافذ نوری می‌باشند. در فضای داخلی آرامگاه دوبیتی‌هایی از اشعار این شاعر برجسته ایرانی روی سنگ‌های مرمر حک شده است.
در قسمت داخلی آرامگاه دو لوح برنجی مشاهده می‌شود که هر کدام دارای تعدادی اسامی هستند. روی لوح اول اسامی هیئت مؤسس انجمن آثار ملی در هنگام تأسیس آرامگاه نوشته شده و بر روی لوح دوم نام کسانی که در کنار مزار باباطاهر مدفون شده‌اند را نوشته‌اند.
تعدادی از اسامی ذکر شده در لوح دوم بدین شرح است: ابوالفتح اسعد فقیه قرن ششم هجری، محمدبن عبدالعزیز از ادیبان قرن سوم هجری، مفتون همدانی شاعر قرن چهاردهم هجری و میرزا علی نقی کوثر دانشمند قرن سیزدهم هجری.
تاریخچه بنا
ساختمان آرامگاه این شاعر عزیز کشورمان طی سال‌های طولانی بر اثر عوامل مختلف بارها تخریب گردیده است. برجی هشت ضلعی از جنس آجر که در قرن ششم هجری قمری بر روی بنای آرامگاه ساخته شده بود، به مرور زمان ویران گشت. پس از آن شهرداری همدان در زمان رضاشاه ساخت بنایی جدید را آغاز نمود، که نیمه‌کاره رها شد. در همین زمان بود که لوح کاشی مربوط به قرن هفتم هجری قمری در آرامگاه پیدا شد. لوح یاد شده به موزه ایران باستان منتقل گردیده است.
سال ۱۳۲۹ بنای ناتمام که دچار آسیب‌دیدگی شده بود، مرمت گردید. در سال ۱۳۴۵ مهندس سیحون و مهندس فروغی طرح یک بنای جدید را ارائه کردند. یک سال بعد ساخت آرامگاه شروع شد و سه سال به طول انجامید. آرامگاه فعلی باباطاهر تلفیق معماری عصر حاضر با معماری قرن‌های هفتم و هشتم هجری قمری است.
بازدید از آرامگاه باباطاهر
بازدید از این بنای تاریخی بسیار ساده است. وقتی وارد همدان شدید در ورودی شهر همدان میدانی سرسبز و بسیار زیبا قرار دارد که آرامگاه این شاعر بزرگ در میان آن خودنمایی می‌کند. بسیاری از مسافران که با اجاره سوئیت در همدان اقامت کرده‌اند، این مکان جزء اولین جاذبه‌هایی است که بازدید می‌نمایند.
برای آشنایی بیشتر با جاذبه‌های گردشگری همدان اینجا کلیک کنید
