یکی دیگر از جزایر استان هرمزگان قشم است. این جزیرۀ زیبا بزرگترین جزیرۀ ایران و خلیج فارس محسوب میشود و در تنگۀ هرمز قرار دارد. فقط چند دهه است که به یک جاذبۀ توریستی و گردشگری تبدیل شده است. در این متن به معرفی قشم میپردازیم. با میزبون همراه باشید.
شاید در نگاه اول قشم بیشتر به خاطر بازارهایی که دارد شهره باشد اما این تنها جاذبۀ آن نیست. باید بدانید دیدنیهای طبیعی خاص و ویژهای در این جزیره چشم به راه شما هستند. از جمله: جنگلهای حرا، غارهای خوربس، تنگۀ چاهکوه، دلفینهای آبی خلیج فارس، درّۀ ستارهها، جزایر ناز و غار نمکدان.
پیشینۀ قشم
قدمت قشم چقدر است؟ آیا فقط چند دهه است که این جزیرۀ زیبا پدیدار شده است؟ خیر. این جزیره نیز مثل سایر نقاط ایران عزیز قدمتی هزاران ساله دارد.
در دوران ساسانیان، قشم، ابرکاوان (Abarkāvān) خوانده میشد. ابر کاوان در لغت به معنای از تبار کاوه است.
این جزیره در حدود ۶۶۳-۶۶۴ مورد حمله و تاخت و تاز عثمان بن ابوالعاصی ثقفی قرار گرفت. قشم توسط سپاهیان او تسخیر شد و از این طریق به جنوب ایران هجوم بردند و در توّاج فرود آمدند.
ابرکاوان در اوایل عصر اسلامی شکوفا و پررونق بود، کشتزارهایی پربار، روستاهای بسیار، شهری آباد، سرشار از درختان خرما. این شهر یک مرکز فعال دریانوردی-تجاری بود.
اما متأسفانه مثل همیشه موقعیت خوب مکانی و رونق تجاری عامل سوءاستفادۀ خارجیان شد. تا حدی که در عصر یاقوت حموی ابرکاوان به هیچ وجه شکوه و رونق پیشین خود را نداشت.
موقعیت جغرافیایی
قشم از شمال به بندرعباس و قسمتی ازبندرلنگه، از شمال شرق به جزیرۀ هرمز، از شرق به جزیرۀ لارک، از جنوب به جزیرۀ هنگام و از جنوب غرب به جزایر تنب بزرگ و کوچک و ابوموسی محدود میشود.
بندرعباس نزدیکترین ساحل به قشم است.
دیدنیهای قشم
گنبد نمکی
کوه مخروطی شکلی که در جنوب غربی جزیره واقع شده است، کوه نمکی یا کوه نمکدان خوانده میشود. این کوه ۳۹۷متر ارتفاع دارد که از انباشته شدن صخرههای آذرین با رسوبات ساخته شده است. این گنبد نمکی با بقایای معادن نمک باستانی و چشمههای آب شور به خودی خود یک اثر تاریخی طبیعی دیدنی محسوب میگردد.
دره ستارگان
در ساحل جنوبی جزیرۀ قشم، روستای برکهخلف وجود دارد. بین ساحل جنوبی جزیره و روستای برکهخلف درّهای هست که درّۀ ستارگان خوانده میشود. این درّه یک پدیدۀ کمنظیر زمینشناسی است.
دره ستارگان، قشم – عکس از hormoz-qeshm
مردم مخصوصاً در شب از ورود به این درّه پرهیز میکنند. چون شکل ویژۀ این جزیره و حجمها و پدیدههای فرسایشی خاصی که در آن، کنار هم جمع شده، به ادوات موسیقی بدل شدهاند. شبها که باد تند میوزد و از لابهلای حفرههای مختلف عبور میکند صداهایی خاص تولید میکند که شاید بتوان نام سمفونی طبیعت را بر آن نهاد. مردم از این صداها میترسند و میگویند این درّه محل آمد و رفت اجنه و ارواح است.
اما این درّۀ عجیب تنها به علت فرسایش به وجود آمده است. فلات اولیه که کم و بیش دست نخورده باقی مانده ۷ تا ۱۵ متر از کف درّه ارتفاع دارد. جنس این درّه ماسه سنگ و سیمان آهکی سست و پوستههای فسیلی است. این لایهها به قدری سست هستند که با هر بارندگی ممکن است تغییرات مورفولوژی در آن صورت بگیرد.
قلعۀ پرتغالیها
دژهای پرتغالی در جزایر جنوبی متعدد بودهاند. البته هنوز هم آثارشان هست. آن طور که در منابع آمده است این دژها وظیفۀ پشتیبانی از دژ هرمز را داشتهاند.
جزیره ناز قشم
احتمالا تا به حال حداقل یک بار نام جزیره ناز را شنیدهاید. این جزیره زیبا و شگفت انگیز یکی از زیباییهای وصف نشدنی جزیره قشم است که از سه صخره که در میان دریا واقع شدهاند تشکیل شده است. جالب است بدانید که هنگامی که سطح آب دریا پایین میرود، مسیری برای رفتن از ساحل به این صخرهها ایجاد میشود. در این مواقع شما میتوانید با پای پیاده به بالای این صخرهها بروید و از منظره زیبایی که از این زاویه قابل مشاهده است استفاده کنید. تماشا کردن برخورد موجها و تلاطم آبی دریا واقعا لذتی وصف نشدنی دارد که باید آن را امتحان کنید. اگر کمی دقیقتر از بالای صخرهها به داخل آب نگاه کنید، میتوانید خرچنگها و ماهیهای ریز شناور در آب را نیز مشاهده کنید. در جزیره ناز، هنگامی که سطح آب دریا بالا است، افراد بومی در کنار ساحل بساط فروش انواع میوههای گرمسیری، حنا و صنایع دستی قشم را برپا میکنند.
ژئوپارک قشم
سال ۱۳۸۵ ژئوپارک قشم به عضویت شبکه جهانی ژئوپارکهای تحت حمایت یونسکو درآمد. این ژئوپارک نخستین ژئوپارک خاورمیانه است.
علاوه بر گونههای گیاهی و جانوری زیبا، نادر و کمنظیر که در این منطقه وجود دارند، پدیدههای زمینشناسی بیمانندی در این بخش وجود دارد که جذاب، زیبا، خاص و منحصر به فرد هستند.
جالب است بدانید جنوب غربی جزیره، یعنی در حوالی درّۀ ستارگان، هیچ نوع تمرکز و تجمع انسانی وجود ندارد. از قدیمالایام وجود نداشته است. یا اگر هم وجود داشته بسیار اندک بوده است. در این بخش: جنگلهای حرا، گنبد نمک، غارهای نمک، چشمههای آب معدنی، دره چاهکوه، تنگ عالی، بام قشم، دره تندیسها، کلات کشتاران و دهها تخته سنگ و صخره با شکلهای عجیب و اعجابانگیز وجود دارد.
چشمهها
جزیرۀ قشم چند چشمه دارد که به طور پراکنده در جای جای جزیره دیده میشوند. اما آب هیچ یک از این چشمهها شیرین نیست. تمامشان آب شور دارند. این چشمهها عبارتند از:
چشمه کارگاه
این چشمه در هستۀ مرکزی ساختار تاقدیسی قرار دارد. چشمۀ کارگاه یک چشمۀ معدنی سولفوره و شور است.
چشمه گوری
رسوبات این واحد ۱۰۰ متر ضخامت دارد.
چشمههای دامنه کوه نمکدان
در کوه نمکدان، پهنههای پوشیده از نمک با کیفیت و کمیت بالا وجود دارند. این تودهها در تأمین نمک خوراکی و طبی و حتی در بخش پتروشیمی کاربرد دارند. به همین دلیل از اهمیت ویژهای برخوردارند.
سفر به قشم
در سفر به قشم میتوانید زمین را ببینید؛ لایههای زیرینش را، عجایب و شگفتیهایش را، سنگهای گونه گون و رنگ رنگش را. حتی میتوانید بازی آب و باد با خاک را ببینید. به زبانی دیگر، میتوانید هنر دست طبیعت را بر خاک ببینید. اگر به قشم سفر کردید از مجسمهها و تندیسهای طبیعی غافل نشوید.
در سفر به قشم میزبون، میزبان شماست. شما میتوانید با اجاره ویلا در قشم یا اجاره آپارتمان در قشم تمام دیدنیهای قشم را در کمال آرامش و آسایش ببینید.