بخش کوهسرخ در استان پهناور و پر جاذبۀ خراسان رضوی واقع شده است. کوهسرخ یکی از چندین بخش شهرستان کاشمر است. شهر زیبا و دیدنی ریوش مرکز این بخش است. تنوع آب و هوایی، گونه‌های گیاهی به ویژه گیاهان دارویی و گونه‌های متفاوت جانوری و اقلیمی متفاوت باغستان‌ها چشمه‌سارها، بافت تاریخی و خانه‌های قدیمی گلی و مسقف با چوب و نی از جمله ویژگی‌هایی است که گردشگران را به این منطقۀ ییلاقی زیبا جذب می‌کند. میزبون که دغدغۀ معرفی ایران زیبا و دل نواز را دارد در این متن به معرفی این بهشت باشکوه می‌پردازد.
فاصلۀ کوهسرخ با مشهد
بخش کوهسرخ با مشهد ۲۲۲ کیلومتر فاصله دارد اگر از مسیر جاده‌ای و با ماشین سواری یا اتوبوس بخواهید به کوهسرخ بروید به دو روز زمان نیاز دارید. چون این فاصله در طی دو روز طی می‌شود. میزبون گردشگران خوش ذوق را به کوهسرخ چشم نواز دعوت می‌کند.
چرا کوهسرخ؟؟!
در مسیر جاده‌ای نیشابور به کوهسرخ که با عنوان منطقۀ کوهسرخ شناخته می‌شود رخسارۀ خاک سرخ رنگ است. رنگ سرخ خاک در این منطقه به دلیل وجود خاکی با ترکیبات آهن‌دار هماتیتی است. همان طور که می‌دانید چون آهن و هماتیت خود به رنگ سرخ هستند در هر ترکیبی که قرار بگیرند آن ترکیب را به رنگ سرخ درمی‌آورند. علت سرخی خون نیز وجود آهن است.
گشت و گذار در مناطق خاص طبیعت ایران زمین
برخی از افراد عادت دارند یا شاید هم علاقه دارند که به شهرهای پر از جنب و جوش و پر زرق و برق و پر از جمعیت سفر کنند. اما برخی دیگر از افراد ترجیح می‌دهند مقصدی را برای سفر خودشان انتخاب کنند که ناب، بکر و منحصر به فرد باشد و در عین حال، در سکوت و سکونی عمیق و آرام‌بخش فرو رفته باشد. حوالی منطقۀ کوهسرخ درست چنین مقصدی است. آبی گوارا و هوایی لطیف و تمیز دارد. از همان هواهای نابی که این روزها در آسمان شهرها به دنبالش می‌گردیم اما هیچ اثر و نشانی از آن پیدا نمی‌کنیم. خاکش، بهتر است بگویم خاک سرخش، همراه با آرامشی از بین نرفتنی بر پهنۀ وسیع زمینش به خواب فرورفته و همچون مادری دلسوز و مهربان جز به پرورش فرزندان خاک، همان گیاهان سبز و باشکوه، به چیز دیگری فکر نمی‌کند. بدون شک گیاهان خاصی در دامن این مادر منحصر به فرد از دل خاک سر بر خواهند آورد.
می‌خواهم بگویم اگر مشتاق تماشای آثار منحصر به فرد طبیعت هستید، اگر از چراغ‌ها و ساختمان‌ها و در و دیوارهای تکراری دلزده شده‌اید، حالا زمان آن رسیده است که تنوع تازه‌ای در برنامۀ گشت و گذارهای خود وارد کنید و اندکی طبیعت‌گرد شوید. برای طبیعت‌گرد شدن کافی است لوازم و تجهیزات مورد نیاز را همراه خود بردارید. لباس مناسب و راحت بپوشید برای حمل لوازم ضروری سفر از یک کوله‌پشتی جادار اما سبک استفاده کنید و از همه مهمتر از حمل بار اضافی تا می‌توانید پرهیز کنید. نکتۀ دیگری که برای شروع طبیعت‌گردی مهم به نظر می‌رسد، همراهان است. بدون شک همراه با افرادی که از بیماری‌های خاصی از قبیل درد در پا یا کمر رنج می‌برند نمی‌توانید مسیری طولانی را طی کنید. یا اگر در جمع خود کودکی به همراه داشته باشید نخواهید توانست که از راه‌های دشوار و صعب‌العبور پیش بروید. بنابراین لازم است حال و هوای همراهان خود را با حال و هوای مقصد بسنجید و بعد تصمیم به شروع سفر بگیرید.
اما در هر صورت این منطقۀ باشکوه طبیعی از جاذبه‌های جذاب و منحصر به فردی برخوردار است که می‌توانند خاطرات بسیار خوبی را رقم بزنند. برای نمونه پیشنهاد می‌کنیم در سفر به کوهسرخ تماشایی حتماً از باغات میوه و مزارع سبز آن دیدن کنید؛ یا به محل پرورش گیاهان خاصی دارویی بروید تا بتوانید به طور بی‌واسطه و کاملاً مستقیم عطر خاص آن‌ها را که در فضا پیچیده است استشمام کنید. در نظر داشته باشید که این منطقه خاکی متفاوت و سرشار از ترکیبات معدنی خاص دارد به این ترتیب گیاهانی که در این خاک رشد می‌کنند بدون شک متفاوت خواهند بود و درست به همین دلیل فضای این منطقه نیز متفاوت، متمایز، تماشایی و منحصر به فرد و ناب خواهد بود.
دهستان‌های بخش کوهسرخ
بخش کوهسرخ شامل سه دهستان است که عبارتند از: دهستان بررود، دهستان برکوه، دهستان تکاب (کاشمر).
دهستان بررود
دهستان بررود ۸ روستا دارد. این دهستان شامل روستاهای طرق، قراچه، کلاته پایین دره، کریز، پایین دره، تجرود، خرو، بنده قراء و کلاته تیمور می‌شود. این روستاهای زیبا و سر سبز و دیدنی در مسیر و کنار رودخانه واقع شده‌اند. این رودخانه، ششطراز نام دارد. رودخانۀ ششطراز از ارتفاعات منطقه کوهسرخ منشعب شده است. ششطراز به منطقه کندر، که از توابع شهرستان خلیل آباد است، وارد می‌شود. در اصطلاح گویش کوهسرخی کنار را بَر ( به فتح ب و سکون ر ) می‌گویند. با توجه به گویش محلی کوهسرخی بر رود یعنی کنار رود شایسته‌ترین نام برای این دهستان خواهد بود.
دهستان برکوه
اما دهستان برکوه ۱۲ روستا دارد. این دهستان شامل روستاهای مکی، کوشه نما، کوشه، نامق، ایور، تنورجه، موشک، تولا، علی‌آباد، بختیار، چلپو و اکبرآباد می‌شود. این روستاها که اتفاقاً بسیار زیبا و چشم نواز هم هستند در منطقه‌ای کوهپایه‌ای و در کنار ارتفاعات قرار گرفته‌اند. با توجه به گویش کوهسرخی و توضیحی که در بند قبل بیان شد بَر کوه مناسب‌ترین نام برای این دهستان زیباست.
دهستان تکاب
دهستان تکاب ۸ روستا دارد. این دهستان شامل روستاهای اوندر، دهمیان، توندر، قصون، خضربیگ، حضرآباد، داغی و سنجدک می‌شود.
ویژگی طبیعی بخش کوهسرخ
کوهسرخ زیبا، با خاک خاص، منحصر به فرد و سرخ زیبا و چشم نوازش، به علت آب و هوای دل انگیزی که دارد یکی از مناطق ییلاقی استان خراسان رضوی محسوب می‌شود. البته علاوه بر زیبایی و آب و هوای خوش، مزیتی دیگر نیز منحصر به این بخش پر جاذبه است. بخش کوهسرخ به دلیل کوهستانی بودن معادن بسیار مهم بی شماری دارد. از جملۀ این معادن ارزنده می‌توان به معادن طلا، مس، سنگ مرمر و … اشاره کرد.
محصولات طبیعی بخش کوهسرخ
بخش کوهسرخ جغرافیای خاص و منحصر به فرد خود را دارد. همین جغرافیای متفاوت سبب شده است بزرگ‌ترین بادامستان دیم ایران متعلق به این منطقه باشد.
محصولات زراعی و باغی
از مهم‌ترین محصولات زراعی و باغی کوهسرخ می‌توان خربزه، هندوانه، بادام، گردو، گیلاس، زردآلو، آلبالو، هلو، شلیل، گندم، جو، گوجه فرنگی، چغندرقند، شلغم، سنجد و … را نام برد.
محصولات کوهی و دارویی
از مهم‌ترین محصولات کوهی و دارویی کوهسرخ می‌توان ریواس، آنقوزه، ترنگبین یا ترنجبین، بنه، زیرۀ کوهی، آویشن، بومادران، گل گاوزبان، کنگر و … را نام برد.
محصولات دامی
از مهم‌ترین محصولات دامی کوهسرخ می‌توان دوغ و شیر و ماست محلی، روغن زرد گوسفندی، کشک و قروت را نام برد.
سفر به کوهسرخ
اگر از مسیر نیشابور به این منطقۀ ییلاقی دل انگیز روح نواز سفر کنید در راه می‌توانید امامزادگان اعظم سیدحمزه(ع) و سیدمرتضی(ع) را زیارت کنید. همچنین از تفرجگاه‌ها، ایستگاه‌ها و آلاچیق‌هایی که در جوار بستر رودخانه تنگل سنگ نسوه واقع شده، استفاده می‌کنید. به علاوه از همجواری دو رشته کوه و دره سر سبز و جاده‌ای که بر دامنۀ این کوه‌ها ایجاد شده، از زیبایی‌های کوهساران، لذت ببرید.
در ضمن در این مسیر پس از طی مسافت ۳۵ کیلومتر به شهر ریوش خواهید رسید و با ورودی زیبای رودخانه نابای روبرو خواهید شد. این ورودی که با رویش سپیدار در طرفین رودخانه، سایه‌سار خوبی را ایجاد کرده است، استراحت‌گاهی در آن تعبیه شده است که می‌تواند فضای مناسبی برای صرف یک چای داغ و یک پذیرایی با قُرمه گوسفندی یا چلوگوشت خوشمزه و سایر غذاهای محلی باشد.
سفر به این خطۀ سبز و پر جاذبه به سلامت. شک نکنید زندگی در خانه چوبی در دل روستا این سفر را به خاطرانگیزترین سفرهای ممکن تبدیل می‌کند.
