جزیره زیبای کیش که هر ساله حدود دو میلیون گردشگر را به سوی خود جذب میکند، دنیایی از انواع جاذبههای تاریخی، طبیعی و فرهنگی است.
در این مطلب میخواهیم به ویرانههای باستانی شهری در کیش برویم. با میزبون همراه شوید.
شهر باستانی حریره
در شمال جزیره کیش و در کنار مجموعه ورزشی المپیک، ویرانههایی وجود دارد که مربوط به شهر باستانی حریره میباشد. این شهر تاریخی حدود ۸۰۰ سال قدمت دارد. اوج رونق و اهمیت شهر حریره قرن پنجم تا دهم هجری قمری بوده است. باستانشناسان وسعت این شهر مهم باستانی را حدود ۱۲۰ هکتار تخمین زدهاند. بر اساس آنچه کاوشگران به دست آوردهاند به نظر میرسد شهر حریره متشکل از بخشهای مختلفی چون حمام، عمارت اعیانی، مسجد تاریخی، قناتها و کارگاه شیشهگری بوده است.
تاریخچه شهر حریره
در سال ۳۵۶ هجری قمری بندر سیراف که بندری اقتصادی و تجاری بود، ویران شد. موقعیت بازرگانان بندر سیراف به خطر افتاد و آنها به دنبال جایگزینی برای فعالیتهای تجاری خویش بودند. جزیره کیش انتخابی بود که بازرگانان همگی با آن موافق بودند. تجمع آنها در جزیره کیش موجب پیدایش شهر حریره شد. در حقیقت شهر باستانی حریره یادگاری از اوج شکوفایی اقتصادی و تجاری جزیره کیش است.
معماری دقیق و زیبای این شهر با تأسیسات آبی مهندسی شده و صحیح به همراه مسجد جامع و خانه اعیانی بسیار باشکوه نشان دهنده فرهنگی پربار و ارزشمند است. از این شهر تاریخی زیبا اشیاء ارزشمندی به دست آمده که بیانگر شکوفایی شهر حریره در آن زمان است.
این اثر زیبا و بینظیر تاریخی در تاریخ ۱ شهریور سال ۱۳۷۶ به عنوان اثری ملی به ثبت رسیده است.
بخشهای اصلی شهر حریره
بر اساس آنچه در عملیاتهای اکتشافی این شهر به دست آمده، حریره نیز مانند سایر شهرها از بخشهای مختلفی تشکیل شده است. شهر حریره معماری و فضاهای ناشناختهای دارد. این شهر در کنار دریا ساخته شده است. کانالهای زیرزمینی افقی شکل و چاههای گوناگون در گوشه و کنار شهر دیده میشود که هنوز مشخص نیست چه استفادهای داشتهاند. آنچه باستانشناسان متوجه شدهاند این است که این چاهها و کانالهای عجیب با فعالیتهای صیادی ارتباط داشتهاند و هدف دسترسی راحتتر به دریا بوده است.
خانه اعیانی
خانه اعیانی شهر حریره از وسعت زیادی برخوردار است. این خانه شباهت زیادی به خانههای چند خانوار قدیمی دارد که در فلات ایران و شهرهایی چون کاشان و اصفهان و یزد ساخته میشده است. داخل خانه فضاهای مختلفی دارد که هر قسمت کاربری مخصوصی داشته است. کاشیهای ستارهای شکلی که از داخل خانه به دست آمده شباهت زیادی به کاشیهایی دارد که در بناهای عهد ایلخانی، مانند سلطانیه و تخت سلیمان، استفاده شده است.
با توجه به حجم کاشیهای به دست آمده از بنا، گفته میشود خانه اعیانی متعلق به یکی از ثروتمندان کیش بوده است. مشهود است که کاشیهای خانه محصولی وارداتی به جزیره کیش هستند و این خود فرضیه ثروتمند بودن صاحب خانه را محکمتر میکند.
اتاقی با کف شیاردار
این اتاق عجیب و ناشناخته یکی از قسمتهای مورد توجه باستانشناسان در شهر صنعتی حریره است. کف اتاق شیبی ملایم دارد که از شمال به سوی جنوب امتداد یافته است. کفپوش اتاق از ترکیب پودر سنگهای مرجانی و ساروج و آهک است که به آن گرده ماهی یا بالشتک میگویند. در هیچکدام از بناهای تاریخی ایران از تپهها و بناهای تاریخی و باستانی تا مساجد و معماریهای اسلامی چنین ویژگیای مشاهده نشده است.
حمام حریره
این شهر حمامی دارد که شامل صحنهای گوناگون است و به نظر میرسد حمامی خصوصی بوده و به صاحب خانه اعیانی تعلق داشته است. مساحت حمام حدود ۵۰۰ متر مربع است. در جنوب حمام گرمخانه و تون حمام و سربینه قرار گرفته که به وسیله یک راهرو از خود حمام جدا شده است. در جنوب گرمخانه دو خزینه وجود دارد که یکی کوچک و دیگری بزرگ است. به گفته باستانشناسان این حمام در نوع خود جزء قدیمیترین حمامهای ایران است. حمام دارای دو دوره ایلخانی و تیموری است.
حمام دارای ظرفیت محدود بوده و دیوار بیرونی آن که به شکل سراسری است تا عمارت اعیانی کشیده شده است. همین امر سبب شده تا باستانشناسان صاحب حمام را همان صاحب خانه اعیانی بدانند.
قسمتهای دیگر شهر حریره
در انتهای بخش شمالی شهر ساحل صخرهای بلند قرار دارد. این ساحل دارای پستیهای و بلندیهای فراوان است و باقیمانده دیوارها و کانالهای آب شهر در آن به چشم میخورد.ترکیب این تصاویر با ساحل دریا، منظره جالبی را به وجود آورده است. در گذشته تصور بر این بود که این باقیماندهها با شهر حریره ارتباطی ندارند. هم اکنون نیز تنها با گمانه زنیها این آثار را به شهر قدیم حریره ربط دادهاند.
در سمت شرقی شهر، در دهانه خلیجی تجمعی از گوشماهی و صدفهای شکار شده دیده میشود. این تصویر بیانگر فعالیتهای اقتصادی صیادان است. به نظر میرسد صید مروارید رونق زیادی در این شهر داشته است.
شش چاه و پلکانی از جنس سنگ در قسمت بیرونی شهر و در کنار مجموعه صنعتی واقع در ساحل شهر حریره، قرار دارد. در داخل شهر نیز در همین منطقه چهار چاه دیده میشود.
بازدید از شهر باستانی و تاریخی حریره
بازدید از شهر حریره رایگان میباشد. هر زمانی که بخواهید به این منطقه بروید، میتوانید در میان ویرانههای شهر قدم بزنید و مسجد، حمام، قناتهای قدیمی و خانه اعیانی را از نزدیک ببینید. قدم زدن در این شهر ویران و باستانی به مانند سیری کوتاه در تاریخی غنی است. معماری زیبای شهر با آن کاشیهای سنتی ایرانی و آن شیارهای عجیب و غریب کف اتاق، ذهن هر بینندهای را درگیر تاریخ و ناشناختههایش میکند.
بازدید از شهر حریره حدود دو تا سه ساعت زمان لازم دارد. در نزدیکی این منطقه تاریخی مراکز خریدی وجود دارد که مسافران میتوانند بعد از بازدید برای خرید به این مراکز مراجعه کنند. همچنین دیدن ساحلی که در فاصله خیلی کمی از شهر باستانی حریره قرار دارد خالی از لطف نیست.
جاذبههای گردشگری در نزدیکی شهر حریره
در فاصله بسیار کمی از شهر حریره، شهر زیرزمینی کاریز قرار دارد.
مطلب مرتبط: شهر کاریز و تاریخ ۲۵۰۰ ساله در اعماق زمین
در نزدیکی شهر تاریخی کاریز یک ایستگاه بانجی جامپینگ است که فاصلهاش تا شهر حریره هم بسیار کم است. اگر به تفریحات پر هیجان علاقه دارید، بانجی جامپینگ کیش را از دست ندهید.
مطلب مرتبط: تفریحات آبی مهیج در جزیره زیبا و بینظیر کش
از دیگر آثار تاریخی به جا مانده در جزیره کیش آب انبارهایی هستند که با شهر حریره فقط ۱/۵ کیلومتر فاصله دارند.
در صورتی که قصد بازدید و خرید از مراکز خرید را دارید میتوانید به مرکز خرید دامون بروید. دامون یکی از مهمترین مراکز خرید جزیره زیبای کیش است. این مرکز خرید با شهر حریره دو کیلومتر فاصله دارد.
مراکز خرید مریم و ونوس نیز به شهر باستانی حریره نزدیک هستند و حدود ده کیلومتر با آن فاصله دارند.