تعداد بسیار زیاد جاهای دیدنی کرمان باعث شد که مجلۀ گردشگری میزبون عازم سفر به شهر کرمان شود. وصف این شهر دلپذیر و صفای حال و هوای نابش که به مرغوبیت زیرههای بیمثالش هست را بارها و بارها از زبان دوست و آشنا شنیدهایم اما آیا تا به حال به شهر دلگشای کرمان سفر کردهاید؟ آیا جاهای دیدنی این شهر جذاب و تماشایی را از نزدیک با چشمهای خودتان دیدهاید؟ میزبون قصد دارد در سفر به شهر کرمان از جذابترین و تماشاییترین جاهای دیدنی آن بنویسد. شما هم با خوانش این سفرنامه میزبون را همراهی کنید. شک ندارم که جذابیتهای بیشمار این شهر دلبرانه شما را به دیار کرمان خواهد کشاند. هر زمان عازم سفر به شهر کرمان شدید، هر زمان قدم به خاک پاک شهر کرمان گذاشتید، هر زمان از دیدنیهای تاریخی و پرخاطرۀ این شهر بیمثال دیدن کردید از میزبون هم یاد کنید.
دیدار از جاهای دیدنی کرمان همراه با میزبون
قدم اول: ابتدا، اندکی در مورد شهر تاریخی کرمان …
در همین روزگار ما، همین چند سال اخیر، خراسان بزرگ به سه قسمت تقسیم شد. تقسیم خراسان بزرگ در دوران ما به سه قسمت باعث شد که استان کرمان به عنوان پهناورترین استان کشور عزیزمان ایران سربلند در صدر جدول قرار بگیرد. استان پهناور کرمان در قسمت جنوب شرقی ایران زمین واقع شده است. این استان در میان حلقهای که از ۵ استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان، فارس، یزد و خراسان جنوبی تشکیل شده، قرار گرفته است. شاید جالب باشد اگر بدانید که شهر کرمان در آغوش خود بیش از ۷۰۰۰ جاذبۀ جذاب تاریخی را پنهان کرده است و به همین دلیل یکی از ۵ شهر تاریخی ایران زیبا به شمار میرود.
پ.ن: اگر مایل هستید در مورد شهر کرمان بیشتر بخوانید فقط و فقط کافی است روی لینک زیر کلیک کنید:
شهر کرمان؛ همجوار گندم بریان، سرافراز از ایران باستان
قدم دوم: دیدار از جاهای دیدنی کرمان
برخی از اماکن تاریخی به قدری شناخته شده و مهم هستند که حتی اگر به شهری که آن اماکن تاریخی در آن بنا شدهاند هم سفر نکرده باشیم باز وصفش را حتماً شنیدهایم. جاهای دیدنی تاریخی در شهر کرمان از این دسته هستند. یعنی در واقع جاهای دیدنی کرمان به قدری مشهور و مهم هستند که در تمام عمر بارها و بارها نام آنها را شنیدهایم و از وصفشان آگاه هستیم. اما شنیدن کی بود مانند دیدن. توصیه میکنم دست از شنیدههای قدیمی بکشید و هرچه سریعتر راهی دیار پرخاطرۀ کرمان شوید. برخی از جذابترین و تماشاییترین جاهای دیدنی در شهر بیمثال کرمان عبارتند از:
- ارگ بم
- باغ شازده ماهان
- ارگ راین
- باغ فتح آباد
- موزۀ هنرهای معاصر صنعتی
- کتابخانۀ ملی کرمان
- گنبد جبلیه
- حمام وکیل
- مجموعۀ گنجعلی خان
در ادامه به معرفی تک تک این جاهای دیدنی خواهیم پرداخت. دست از خواندن نکشید.
ارگ بم در شهر کرمان
یکی از مهمترین آثار تاریخی در کشور عزیزمان ایران زیبا با نام ارگ بم شهرۀ تمام جهان است. دژ بم دارای ارگ بزرگی است که بلندترین بخش آن نیز به شمار میرود و به دلیل ابهتی که این ارگ دارد، کل بنای دژ را به نام ارگ میخوانند. ارگ بم در جنوب شرقی حاشیه کویر لوت و نزدیک شهر بم قرار دارد. ارگ بم به عنوان سازهی خشتی معروفی در دنیا در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این بنای تاریخی قدمتی بالغ بر ۲۵۰۰ سال دارد و نشان از تاریخ و فرهنگ ایران دارد. ارگ بم دارای معماری جذابی است و نمونهای بی نظیر از ساختار دفاعی در ایران باستان را نشان میدهد به طوری که در داستانهای زمان تجاوز آقا محمد خان قاجار، گواه جلوگیری از نفوذ دشمن به وسیله این دژ را میتوان مشاهده کرد. خوب است بدانید که ارگ بم در گذشته در مسیر جاده ابریشم بوده است و ارتباط ایران با آسیای مرکزی را از شرق فراهم میکرده است. ارگ بم تا سال ۱۸۵۰ پس از میلاد رونق بسیاری داشته است که به دلایل نامشخصی رفته رفته ورنق خود را از دست داده است.
متأسفانه این اثر تاریخی مهم در سال ۱۳۸۲ بر اثر زلزلۀ شدیدی که در آن سال شهر کرمان تجربه کرد به شکل ناامیدکنندهای ویران شد. اما خوشبختانه با تلاشها و حمایتهای مسئولین و دستاندرکاران امر گردشگری این اثر سترگ تاریخی در حال بازسازی و مرمت قرار دارد. امیدوارم در آیندهای بسیار نزدیک شاهد اثر مرمتشدۀ ارگ بم باشیم.
ارگ راین در شهر کرمان
بعد از ارگ بم، ارگ راین در مقام دومین ارگ خشتی ایران پهناور جای گرفته است. این ارگ تاریخی تا همین ۱۵۰ سال گذشته محل زندگی مردم بوده است. قدمت و دیرینگی ارگ راین به دوران حکومت ساسانیان یعنی آخرین حکومت ایران باستان برمیگردد. ارگ راین درست به مثال ماشین زمانی میماند که تمهیدات سفر به گذشته را تدارک دیده است. بنابراین اگر تمایل دارید که در قلب تاریخ به گذشتههای خیلی خیلی دور سفر کنید دیدار از ارگ راین را حتی یک روز به تأخیر نیندازید.
پ.ن: گفته میشود ارگ راین قلعهای غیر قابل نفوذ است که در تمام طول تاریخ هیچ پادشاهی موفق با فتح و گشایش آن نشده است.
باغ شاهزاده ماهان در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان که اتفاقاً یکی از برجستهترین و مشهورترین نمونههای باغهای تاریخی در ایران زمین نیز به شمار میرود، با نام باغ شاهزاده ماهان شناخته میشود. این باغ دُردانۀ تاریخی یکی از ۹ باغ مشهور در ایران و جهان به حساب میآید. باغ شازده ماهان در سال ۱۳۹۰ به همراه باغ ارم شیراز، باغ چهل ستون اصفهان، باغ ماهان کرمان، باغ دولت آباد یزد، باغ فین کاشان، باغ اکبریه بیرجند، باغ عباس آباد بهشهر، باغ پهلوان پور مهریز یزد و باغ پاساگارد شیراز به عنوان مادر باغهای ایرانی در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. باغ شاهزاده ماهان از شهر کرمان در حدود ۳۰ کیلومتر فاصله دارد. همچنین لازم است اضافه کنم که این باغ تاریخی در دورۀ قاجار و با الگوبرداری از باغ فتحآباد بنا شده است.
در صورت بازدید از باغ شازده ماهان میتوانید از امکاناتی چون رستوران موجود در باغ و اسبسواری بهره ببرید. گفتنی است رستوران باغ شازده ماهان در عمارت شاهنشین باغ واقع شده و لذت صرف غذا در محیط باز باغ را برای شما به ارمغان میآورد. همچنین اگر به دنبال مکانی برای اقامت در شهر کرمان هستید، میتوانید از مهمانسرای موجود در باغ شازده ماهان استفاده کنید و شب را در این مکان سپری کنید. در این باغ اتاقهایی برای فروش سوغاتی نیز در نظر گرفته شده است و میتوانید از این بخش از باغ فرش و گلیم به عنوان سوغاتی خریداری نمایید.
باغ فتحآباد در حوالی شهر کرمان
باغ فتحآباد در حوالی شهر کرمان و در واقع در فاصلۀ ۲۵ کیلومتری از شهر کرمان قرار گرفته است. این باغ دلگشا در روستای اختیارآباد بنا شده است. گفته میشود باغ فتحآباد به یاد فضلعلی خان بیگلربیگی که در دوران خود یکی از حاکمان کرمان بوده احداث شده است. جالب است بدانید که از میان باغ فتحآباد قناتی عبور میکند. حضور این قنات زندگیبخش در باغ فتحآباد این باغ را به یکی از جاهای دیدنی کرمان تبدیل کرده است. البته ناگفته نماند که باغ فتحآباد علاوه بر قنات و آب زلال و وسوسهبرانگیزش برج و باروهای چشمنوازی دارد که حاصل هنر اصیل معماری سنتی ایرانی است و به جذابیت و شکوه این باغ تاریخی بیش از پیش افزوده است.
مجموعۀ گنجعلی خان در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان با نام مجموعۀ گنجعلی خان شناخته میشود. این مجموعۀ بزرگ، جذاب و تماشایی در یکی از قدیمیترین محلههای شهر کرمان واقع شده است. مجموعۀ تاریخی و بزرگ گنجعلی خان از چند بخش تشکیل شده است. بخشهای مختلف مجموعۀ گنجعلی خان عبارتند از: بازار سنتی، حمام، ضرابخانه، آب انبار، مدرسه و سرا. بازار سنتی گنجعلی خان در شهر کرمان از میدان ارگ شروع میشود و تا خیابان میرزا رضای کرمانی امتداد مییابد. این بازار سنتی نیز همچون سایر بازارهای سنتی در ایران زمین از شیوۀ خاص و چشمنواز معماری ایرانی تبعیت میکند. بر اساس نظر گردشگران عزیز در سفر به شهر کرمان جذابترین قسمت بازار سنتی کرمان راستۀ مسگرها است. راستۀ مسگرها در چارسوی دوازدهم بازار قرار دارد. در مورد سایر بخشهای مجموعۀ بزرگ گنجعلی خان باید بنویسم که حمام گنجعلی خان به موزۀ مردمشناسی و همین طور ضرابخانۀ این مجموعه به موزۀ سکه تبدیل شدهاند.
گنبد جبلیه در شهر کرمان
گنبد جبلیه نیز یکی دیگر از نمونههای آثار باستانی در شهر کرمان به شمار میرود. گنبد جبلیه در نوع خود بینظیر است و در هنر اصیل معماری به عنوان شاهکاری به تمام معنا شناخته میشود. شاید جالب باشد بدانید که این بنا به طور تمام و کمال از سنگ ساخته شده است و در حال حاضر نیز به عنوان موزۀ سنگ شهر کرمان مورد استفاده قرار گرفته است. گفته میشود قطر دیوارهای این بنای باستانی سه متر است. همچنین در مورد عجایب معماری در این بنا باید بنویسم که قاعدۀ این بنا یک ۸ ضلعی است که در سطح بالاتر ۸ ضلع به ۱۶ ضلع افزایش مییابد و سپس در سطح بالاتر ۱۶ ضلع به ۳۲ ضلع بدل میشود و این روند به همین شکل ادامه پیدا میکند تا اینکه در نهایت به گنبدی مدور ختم میشود. گزارش یا شاهدی مبنی بر اینکه این بنا آرامگاه بوده است یا نه در دست نیست و به طور کلی کاربری این بنا در گذشته مشخص نشده است. اما در گذشته این بنا در هر ضلع قاعدۀ خود، یعنی ۸ ضلعی قاعده، یک ورودی داشته است. در حال حاضر به منظور حفاظت از بنا تمام ورودیها پوشیده شدهاند و تنها یک ورودی برای عبور و مرور افراد باقی مانده است. همچنین در سطح دوم که ۸ ضلعی به ۱۶ ضلعی بدل میشود نیز در هر ضلع پنجرهای وجود داشته است. در حال حاضر پنجرهها نیز پوشانده شدهاند. در روزگار ما بنای باستانی گنبد جبلیه به موزۀ سنگ شهر کرمان تبدیل شده است. البته جنس بنا که کاملاً از سنگ ساخته شده است با کاربری امروزی آن بسیار تناسب دارد. بدون شک گنبد جبلیه یکی از تماشاییترین جاهای دیدنی کرمان به شمار خواهد آمد.
بازار سرتاسری در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان که با عنوان دیرینهترین بازار تجاری ایران زمین همچنان در امر اقتصاد و کسب و کار و اشتغال میدرخشد و نیازهای بسیاری از اهالی شهر کرمان و گردشگان عزیز را تأمین میکند با نام بازار سرتاسریِ شهر کرمان شناخته میشود. این بازار محبوب و معروف از میدان ارگ آغاز میشود و تا خیابان میرزا رضای کرمانی ادامه پیدا میکند. این بازار سرتاسری و دلنواز به طور دقیق ۱۲۰۰ متر طول دارد. در این مسیر ۱۲۰۰ متری، زمانی که در حال قدمزدن در طول بازار هستید، حیاط کاروانسراهای کهنسال و ساختمانهای گنبدی چشمنواز را به چشم خواهید دید. علاوه بر این در این متراژ قابل توجه جاذبههای جذاب دیگری از قبیل چندین موزه، چندین حمام و همچنین چند بنای مذهبی را شاهد خواهید بود. به علاوه لازم است اضافه کنم که از چارسوی حاضر در ابتدای این بازار که در میدان توحید در شهر کرمان واقع شده است میتوانید مجموعۀ گنجعلی خان و شکوهش را از نظر بگذرانید.
پ.ن: بازار سرتاسری در شهر کرمان به زمانی سرتاسری و فارغ از هرگونه فکر و خیال نگرانکننده نیز نیاز دارد. بنابراین خواهش میکنم پیش از ورود به این بازار تماشایی و پرجاذبه، هرگونه نگرانی و اضطراب را به طور کامل از خودتان دور کنید و با فراغ خاطر به این بازار قدم بگذارید و برای برگشت، یا رسیدن به انتهای بازار به هیچ عنوان عجله نداشته باشید. اما خواهش دوم میزبون این است که دیدار از بازار سرتاسری شهر کرمان را تحت هیچ شرایطی از دست ندهید.
همان طور که اشاره شد مجموعۀ گنجعلی خان نیز در حوالی بازار سرتاسری کرمان قرار دارد. مجموعۀ گنجعلی خان که به قدر کفایت در همین مقاله در موردش توضیح داده شده است از چند بخش منحصر به فرد و جذاب و تماشایی تشکیل شده است.
بازار سرتاسری به قدری وسعت دارد که حتی به بازار طلاسازان نیز ارتباط پیدا میکند و طلاسازان به راحتی میتوانند به حیاطهای کاروانسراهای این بازار دلگشا وارد شوند.
مجموعۀ گنجعلی خان از بخش سرپوشیدۀ بازار سرتاسری آغاز میشود و در حدود ۶۰۰ متر از فضای ۱۲۰۰ متری بازار را در بر میگیرد. پس از مجموعۀ گنجعلی خان اگر همچنان به مسیر خود به صورت مستقیم ادامه دهید به مسجد جامع کرمان خواهید رسید. مسجد جامع کرمان در جوار میدان شهدا یا میدان مشتاقیه در شهر کرمان جای گرفته است.
پ.ن: حمام وکیل که در متراژ طولانی بازار سرتاسری کرمان واقع شده است از یک چایخانۀ عالی و درجۀ یک برخوردار است و گردشگران عزیز میتوانند در این چایخانۀ سنتی و دلنواز به نوشیدن چای، صرف غذا بپردازند. نکتهای که لازم است دربارۀ این چایخانه ذکر کنم فضای سنتی، دلگشا و چشمنوازی است که در این چایخانه شاهدش خواهید بود. با این تفاسیر، پیشنهاد میکنم حتی اگر به استراحت و تجدید قوا هم نیازی نداشتید باز زمانی را در این چایخانۀ جذاب سپری کنید.
موزه صنعتی در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان که از ارزشی غیر قابل وصف و اهمیتی غیر قابل شرح برخوردار است با نام موزۀ صنعتی شهر کرمان شناخته میشود. در این موزه، گردشگران عزیز شاهد مجموعۀ نفیسی از آثار هنری در زمینۀ انواع و اقسام شیوههای تصویرسازی و عکاسی و نگارگری و … خواهید بود. این موزه از چند بخش تشکیل شده است. یکی از بخشهای این موزۀ صنعتی که بیاندازه توجه گردشگران هنردوست را به خود جلب میکند و درست مثل یک آهنربای قوی گامهای عاشقانۀ آنها را به سمت خود جذب میکند قسمت هنرهای مدرن است.
در این قسمت از موزه شاهد آثار ارزنده و تحسینبرانگیز هنرمندان بزرگ و جهانی خواهید بود. یکی از این آثار دلکش و جذاب مجسمه آگوست رودِن (August Rodin) است. حضور این مجسمۀ نفیس در این موزه قدرت پرواز میبخشد و مشتاقان را تشویق به انجام کارهای خارقالعاده میکند تا هرچه سریعتر خودشان را به این مجسمۀ ناب برسانند.
علاوه بر این مجسمۀ منحصر به فرد و جذاب، دو نگارۀ نگاشته به سبک و سیاق آبرنگ از هنرمند محبوب و ارزنده، بِلا کادار (Béla Kádár) و همچنین تابلویی بینظیر از کاندینسکی (Kandinsky) را در این موزۀ جذاب و تماشایی خواهید دید. البته بدون شک در این موزه در کنار آثار جهانی آثار مطرح و ارزشمند هنرمندان ایرانی نیز جای خود را خواهند داشت و به چشمان بینندگان خود جلا و فروغی ناب خواهند بخشید. برخی از آثار هنرمندان مطرح ایرانی از قبیل اثر نیمهکوبیسم محمد جوادیپور که به روایت تصویری روستایی میپردازد، یا به عنوان نمونه اثر ماندگار رجبعلی از شاه نعمتالله نیز در این موزه به خودنمایی و دلربایی مشغول هستند.
اما قسمت قابل توجهی از موزۀ صنعتی کرمان به آثار نقاشی علی اکبر صنعتی که شامل سبک آبرنگ و همچنین پرترههایی از هنرمندان ایرانی میشود اختصاص یافته است. علی اکبر صنعتی هنرمند برجستۀ ایرانی از سال ۱۲۹۵ تا سال ۱۳۸۵ زیسته است و از دورۀ زندگی پربرکت این هنرمند نامی در حال حاضر ملتی بزرگ محظوظ هستند. علی اکبر صنعتی، این مرد بزرگ دوران کودکی خودش را در بنایی که امروزه عنوان موزۀ صنعتی کرمان را دارد و بخش عمدهاش به نمایش آثار این هنرمند بزرگ تعلق یافته است، گذراند. در آن دوران این بنا عنوان پرورشگاه صنعتی کرمان را داشت و کودکان کرمان را در آغوش گرم و مهربان خود پرورش میداد.
موزه حمام در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان که از ارزش غیر قابل وصف و جلوهای چشمنواز و حیرتبرانگیز بهره دارد با نام موزۀ حمام شناخته میشود. مسئولین خوشذوق با نگاه هنرمندانۀ خود با تاریخ نگریستهاند و به این ترتیب محیط داخلی این حمام تاریخی و دیرینه را با تندیسهایی ساخته شده از جنس موم آراستهاند. این مجسمهها در بیان توصیف روزگار احداث و رونق حمام از تأثیر به سزایی برخوردار هستند. این تندیسهای مومی به وضوح میتوانند شرایط و روند زندگی جاری در حمام در دورۀ رواج حمامهای سنتی را توضیح دهند.
علاوه بر جلوه و شکوهی که تندیسها برای محیط داخلی حمام به ارمغان آوردهاند لازم است اضافه کنم که این حمام از معماری و تزئینات ویژۀ هنر معماری نیز برخوردار است. معماری این حمام بر پایۀ سنگ مرمر به همراه آجرهای ساده شکل گرفته است و روشنایی فضای داخل حمام به صورت طبیعی و با استفاده از دریچههای موجود بر فراز بام تأمین میشود. شاید بتوان گفت بام این حمام تاریخی یکی از جذابترین و تماشاییترین و شاید حتی حیرتبرانگیزترین بخشهای این شاهکار برجستۀ معماری به شمار میرود. بر فراز بام این حمام اناع و اقسام اشکال هندسی را خواهید دید که به منظور عبور بهتر نور خورشید با رعایت زوایای مناسب قرار گرفتهاند و به طور کامل و بدون نیاز به منبع روشنایی دیگر محیط داخلی حمام را روشن میکنند. البته این دریچهها وظیفۀ اعلام زمان را نیز بر عهده داشتهاند. امیدوارم در سفر به شهر اصیل کرمان زمان کافی برای دیدار از این حمام تاریخی را داشته باشید.
پ.ن: در این حمام سنتی و منحصر به فرد علاوه بر تندیسهای مومی انواع و اقسام زیراندازها بقچهها و قطیفهها و سایر لوازمی که در گذشتههای دور به خصوص در حمامها مورد استفاده قرار میگرفته است را خواهید دید. تمام این عوامل در شناخت بهتر دوران گذشته و فرهنگ اصیل زندگی مردم در شهر کرمان مفید و مؤثر خواهند بود.
مقبره مشتاق علی شاه در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان که دلبرانه مشتاقان صنعت دیرینۀ گردشگری را به خود فرا میخواند با نام مقبرۀ مشتاق علی شاه شناخته میشود. این مقبرۀ دیرینه در اواخر دورۀ حکومت قاجار بنا شده است. همچنین لازم است اشاره کنم که این مقبرۀ تاریخی که با نامهای گنبد مشتاقیه یا سهگنبدان نیز خوانده میشود به واسطۀ حضور کاشیهایی به رنگ آبی لاجوردی در کنار کاشیهایی سفید و درخشان زینت یافته است. در این مقبرۀ ارزنده پیکر چند تن از بزرگان نامآور شهر کرمان به خاک سپرده شده است.
اما یکی از نامآوران ارزشمند و بزرگی که در این مقبره آرمیده است عارف و شاعر بزرگ ایران زمین مشتاق علی شاه است. در حال حاضر این مقبره به نام مشتاق علی شاه شهرت یافته است و شهرت ویژۀ مشتاق علی شاه به خاطر آواز داوودی او و همچنین ابداع سازی تازه و بدیع توسط این مرد بزرگ بوده است. سازی که مشتاق علی شاه ابداع کرده است در واقع با افزودن سیم چهارم به سهتار ایجاد شده است. اما یکی دیگر از ویژگیهای متمایز مشتاق علی گیسوان افشان او بوده است.
در هر حال این عارف و شاعر نامدار و بزرگ از اندیشههایی ناب و منحصر به فرد برخوردار بود و از خلاقیت، نبوغ و عشق عارفانه لبریز بود، او مردی بود که قرآن مجید و نفیس را، این متن سرشار از شگفتی و حیرت را، این زیباترین و خواندنیترین کتاب آسمانی را به همراه نوای تار قرائت میکرد و با هر کلمه که ادا میکرد مرغ دلش را فدای آسمان و معشوق ازلی میکرد. حاکمان مذهبی دورانی که او میزیست، عشق و حالت وجد و شعف او را درنیافتند و به سنگسار این عارف بزرگ فرمان دادند. مشتاق علی شاه در شهر کرمان در مسجد جامع این شهر مورد سنگسار قرار گرفت و در مسجد که خانۀ خداست، به آسمان پر کشید. و چه بهتر از مردن در خانه و سرای معشوق راستین.
مسجد امام در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان با نام مسجد امام یا مسجد جامع ملک کرمان شناخته میشود. این مسجد کهن و وسیع در دورۀ حکومت سلجوقیان بنا شده است. این مسجد تاریخی از یک صحن بزرگ و چند شبستان تشکیل شده است. صحن این مسجد به اندازۀ ۶ هزار مترمربع مساحت دارد. این مسجد تا کنون چند بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است و در حال حاضر نیز توجه فعالان میراث فرهنگی و تاریخی به آن معطوف است. در مسجد امام گچبریها و تزئینات چشمنوازی بر قسمتهای مختلف بنا دیده میشود. همچنین محراب باشکوه این مسجد یکی دیگر از بخشهایی است که بسیار مورد توجه قرار میگیرد. در دو سوی این محراب جذاب و تماشایی دو بادگیر به چشم میخورد که برای تهویۀ هوا و خنکشدن محیط داخل صحن به منظور برقراری آسایش نمازگزاران طراحی و ایجاد شده است. از دیرباز تا کنون این مسجد شاهد مهمترین رویدادهای شهری، ملی و فرهنگی در کرمان بینظیر بوده است. امروزه نیز همچنان مهمترین مراسم و گردهمآییهای اهالی شهر کرمان در این مسجد صورت میگیرد.
بازار مسگرها در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان در بازار سرتاسری شهر قرار دارد و با نام بازار مسگرها شناخته میشود. اگر در بازار سرتاسری حضور داشتید و مشتاق بودید در سیر و سیاحت خود سری هم به بازار مسگرها در شهر کرمان بزنید فقط و فقط کافی است در میدان توحید در جهت شرقی بازار سرتاسری راه خودتان را کج کنید به سمت چپ بپیچید و وارد چارسوی دوازدهم در بازار سرتاسری شوید. در این بازار تعداد قابل توجهی از مسگرها به کار ساخت ظروف مسی یا کندهکاری بر سطح ظروف مشغول هستند. بینظیرترین و چشمنوازترین ظروف مسی، ظرفهای مسی کرمانی هستند و شاید بتوان گفت شهر کرمان در حوزۀ تولید ظروف مسی حرف اول را میزند یا شاید هم بهتر باشد گفته شود گوی سبقت را از سایر شهرها ربوده است. بنابراین اگر قصد خرید ظروف مسی را دارید تعلل نکنید و از این بازار ارزنده هر آنچه که خواهانش هستید را خریداری کنید. همچنین اگر مشتاق هستید مراحل ساخت این ظروف ارزشمند را از ابتدای کار شاهد باشید میتوانید به اولین کوچه در سمت چپ چارسوی مسگرها وارد شوید و حتی کورۀ مخصوص مسگری را از نزدیک ببینید.
مسجد گنجعلی خان در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان با نام مسجد گنجعلی خان شناخته میشود. این مسجد کهن در جهت شمال شرقی در میدان گنجعلی خان واقع شده است. در منابع در مورد این مسجد جذاب و تماشایی آمده است که گویی گنجعلی خان این مسجد را به عنوان مسجدی خصوصی برای خود بنا کرده بوده است. گنجعلی خان در دورۀ صفویان یکی از حکام شهر کرمان بوده است. در دورۀ صفویه داشتن مسجد خصوصی برای حکام و پادشاه و خانوادۀ آنها رواج داشته است. برای مثال مسجد شیخ لطفالله در شهر اصفهان که در میدان نقش جهان و در مقابل مسجد امام قرار دارد نیز مسجدی مخصوص به شاه عباس و خانوادۀ ایشان بوده است. البته مسجد گنجعلی خان از لحاظ ابعاد و مساحت بنایی کوچک به شمار میرود. اما این مسجد کوچک در نوع خود مخصوصاً از لحاظ هنر معماری بینظیر و منحصر به فرد است و شهرت ویژۀ بنا در شبستان گنبددار و همچنین پنجرههای مشبک آن است. در سیر و سیاحت در شهر بیمثال کرمان دیدار از این مسجد تاریخی و چشمنواز را به تعویق نیندازید.
موزۀ دفاع مقدس در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان با نام موزۀ دفاع مقدس شناخته میشود. این موزه به روایت حکایت دفاع هشت سالۀ ایران زمین میپردازد. در این موزه اطلاعات و اسناد بسیار ارزشمندی از روزهای جنگ از جمله طیف وسیعی از نقشهها به همراه تصاویر قابل توجهی از صحنههای جنگ به همراه تعداد بسیار زیادی از نامهها و همچنین اسناد مهم و تاریخی جنگ میان ایران و عراق در معرض دید جویندگان تاریخ قرار گرفته است. همچنین در کنار هر شیء یا سند یا تصویر گزارشی به زبان فارسی و زبان انگلیسی قرار داده شده است. به این ترتیب به نظر میرسد لازم است زمانی کافی برای گشت و گذار در موزه و دیدار از تمام بخشهای آن در نظر بگیرید چون دیدار از تمام بخشهای این موزه و همچنین توجه به گزارشهایی که در کنار هر سند و تصویر قرار گرفته است زمان بسیار قابل توجهی نیاز دارد.
یخدان مؤیدی در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان که اتفاقاً قدمت آن به دورۀ صفویه میرسد با نام یخدان مؤیدی شناخته میشود. این بنا به طور تمام و کمال از خشت و گل ساخته شده است و همین مصالح به کار گرفته شده در ساخت بنا یعنی همین گل و خشت سبب میشوند دمای درون آن بسیار کم باشد و یخها به صورت یخ در آن به مدت طولانی باقی بمانند. گنبد این بنای خشتی به صورت مخروطی شکل طراحی و ساخته شده است. در گذشتههای خیلی دور، زمانی که هنوز ایجاد و نگهداری یخ در هر خانهای امکانپذیر نبود مردم شهر کرمان که البته از قوت حزم و دوراندیشی و همچنین خلاقیت بسیار بالایی برخوردار بودند دست به ساخت این بنا زدند. آنها در فصل زمستان مخزن یخدان را از یخ لبریز میکردند تا بتوانند در گرمای طاقتفرسای تابستان از خنکای یخها بهره بگیرند و مخصوصاً به دام دیو خشکسالی اسیر نشوند. آنها در میان قالبهای یخ کاه میریختند تا هنگام برداشتن یخها و جداکردن آنها از همدیگر دچار دردسر نشوند. در حال حاضر این بنای جذاب به کتابخانهای مخصوص کودکان تبدیل شده است. کاربری امروزۀ آن نیز شایان تقدیر است. اما ای کاش برای مصرف بهینۀ آب و سایر انواع انرژی پیرو اجدادمان بودیم. میزبون پیشنهاد میکند در سفر به شهر کرمان این بنای تاریخی را از نزدیک ببینید. کتاب به مثال آب حیاتبخش خواهد بود.
کتابخانۀ ملی در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان که به حق شایستۀ افتخار است با نام کتابخانۀ ملی شناخته میشود. این کتابخانه از دو جهت مهم شمرده میشود. اول اینکه در این کتابخانه مجموعۀ بسیار نفیسی از کتابها در موضوعات مختلف گردآوری شدهاند که بسیار قابل تقدیر است و همین موضوع سبب شده است محققان در رشتههای مختلف برای استفاده از منابع کمنظیر کتابخانه از اقصا نقاط دنیا و سراسر ایران زمین مهمان این کتابخانۀ کامل و ملی باشند. دوم اینکه معماری به کار گرفته شده در طراحی و ساخت این بنا نه تنها دلنواز بلکه تحسینبرانگیز است. در واقع بنایی که در حال حاضر به کتابخانۀ ملی شهر کرمان اختصاص یافته است در سال ۱۳۰۸ ساخته شده است. این بنا در ابتدای ساخت به کارخانۀ ریسندگی و بافندگی اختصاص داشت و پس از گذر سالها تغییر کاربری داد و به کتابخانۀ ملی تبدیل شد.
پ.ن: بدون شک برای استفاده از منابع کتابخانهای به این بزرگی و ارزشمندی روزهای سفر کفاف نخواهند داد اما به هر حال دیدار از بنای این متابخانه نیز میتواند مسرتبخش و جالب توجه باشد.
موزه و آتشکده در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان آتشکده و همچنین موزۀ زرتشتیان در شهر کرمان است. موزه در همسایگی آتشکده قرار گرفته است. به همین دلیل میتوانید هر دو جاذبه را در یک گردش ببینید. شاید جالب باشد بدانید که بر خلاف تصور، آتشکدۀ شهر کرمان از قدمت بسیار زیادی برخوردار نیست و آن طور که شاید در ذهن انتظار داریم به عهد باستان تعلق ندارد. این بنا در سال ۱۳۰۳ ساخته و دایر شده است. علاوه بر این از نظر وسعت نیز مساحت زیادی را در بر نمیگیرد و در واقع آتشکدهای کوچک به شمار میرود. گردشگران و مهمانان شهر کرمان اجازۀ ورود و همین طور بازدید از این آتشکده را دارند اما با رعایت این شرط که کفشهای خود را بیرون بگذارند و پاپوش مخصوص به پا کنند و کلاه مخصوص بر سر قرار دهند. پس از دیدار از آتشکده میتوانید به موزه بروید و اشیاء نفیسی که زرتشتیان به منظور حفظ تاریخ در آن قرار دادهاند را از نزدیک ببینید.
باغ هرندی در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان با نام باغ هرندی شناخته میشود. این باغ در سر تا سر محیط خود با دیوارهایی بلند محصور شده است. باغی که در دورۀ حکومت قاجار ساخته شده و سپس توسط یکی از تاجران صاحب نام از اهالی شهر کرمان خریداری میشود. این باغ بزرگ در مرکز خود دو ساختمان بزرگ و چشمنواز دارد. در حال حاضر هر دو ساختمان به موزه تبدیل شدهاند. در یکی از این ساختمانها اشیاء باستانی به یادگار باقی مانده از منطقۀ جیرفت و همچنین منطقۀ شهداد نگهداری میشود و در ساختمان دیگر ابزار و آلات مربوط به موسیقی در معرض دید بازدیدکنندگان عزیز قرار داده شده است. برای دیدار از این باغ بزرگ و تاریخی و موزۀ امروزی میتوانید از پارکینگ حاضر در انتهای خیابان دکتر بهشتی ۱۴ عبور کنید و خیلی راحت و بدون دردسر وارد آن شوید.
ضرابخانه در شهر کرمان
یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان با نام ضرابخانه شناخته میشود. در ضرابخانۀ شهر کرمان مجموعۀ نفیسی از انواع سکههای ضربشده در دوران مختلف تاریخ ایران زمین گردآوری شده است. به نظر میرسد برای شناخت دوران تاریخی لازم است از چند جهت به مطالعۀ آن بپردازیم و یکی از جنبههای مهم و کلیدی در مطالعه و شناخت تاریخ آشنایی با سکهها خواهد بود. به این ترتیب افرادی که اشتیاق بسیاری در درک تاریخ دارند و همچنین گردشگران عزیز برای یافتن پاسخهای بسیاری که در مورد دوران مختلف تاریخی دارند به این موزه وارد میشوند و با دیدار از این سکهها و مقایسۀ سکههای مختلف در دورانهای متفاوت تاریخی اطلاعات جالب توجهی را کسب میکنند. این موزۀ جذاب و تماشایی در داخل بازار مسگرها در مجموعۀ گنجعلی خان در شهر کرمان واقع شده است. همچنین این ضرابخانه بادگیر بسیار بلندی نیز دارد که از فواصل دور نیز قابل مشاهده است.
پ.ن: بنای ضرابخانه از لحاظ معماری نیز پدیدهای شگفت و قابل توجه به شمار میرود.
قدم سوم: سفر به شهر کرمان
جاذبههای گردشگری طبیعی در دل کویر
برخلاف تصور عموم، در شهر زیبای کرمان علاوه بر آثار باستانی، تاریخی و کهن، اماکن گردشگری و تفریحی طبیعی فراوانی بهچشم میخورد که نظر هر بینندهای را به خود جذب میکند. آبشارهای سیمک که از ارتفاعات کوهها سرازیر میشوند، یکی دیگر از جاذبههای گردشگری شهر زیبای کرمان است. این آبشارها دارای ارتفاع ۶ تا ۲۰ متر هستند و از دل کوهای اطراف سرازیر شده و نما و مناظری فوقالعاده را خلق كردهاند. اگر وقت کافی برای اقامت در شهر زیبا و منحصر به فرد کرمان را در اختیار داشتید، حتما سری به روستای کوهپایه در ۳۵ کیلومتری شمال کرمان بزنید. در این روستا ۱۳ آبشار پر خروش با مناظر بکر و زیبا وجود دارد که میتوانید از آنها دیدن نمایید. در این ناحیه گردشگری زیبا اماکن مختلفی مانند اردوگاه جهت رفاه و اقامت گردشگران و دوستداران ایران زمین قرار دارد.
پ.ن: لازم به ذکر است که برای صعود به این آبشارها باید تجهیزات کوهنوردی و صخرهنوردی خود را به همراه داشته باشید.
پیست اسکی در دل کویر
کرمان یکی از شهرهای خاص ایران است که دارای تنوع آب و هوایی مختلف است. بزرگترین پیست اسکی جنوب شرق کشور در این شهر زیبا قرار گرفته و سیرچ نام دارد. برای رسیدن به پیست اسکی طبیعی سیرچ باید از طریق جاده قدیم کرمان به بم، وارد جاده سیرچ شوید.
کرمان یکی از شهرهای تاریخی و دیرینه در ایران زمین است. بر این اساس اگر به تاریخ پر فراز و نشیب ایران زیبا، این سرزمین پر حادثه و البته پر خاطره علاقهمند هستید لازم است حتماً و حتماً حتی اگر شده برای یک بار در طول زندگی پربهای خود به شهر کرمان سفر کنید. این نکته را برای آن دسته از افرادی نوشتم که خیلی اهل سفر و سیر و سیاحت نیستند، که اگر اهل سفر باشید هر سال و هر سال با اجاره سوئیت در کرمان عازم این شهر جذاب و تماشایی خواهید شد. در سفر به شهر کرمان تعداد بسیار زیادی از جاهای دیدنی و جاذبههای گردشگری در انتظار شما خواهند بود به این ترتیب در هنگام برنامهریزی برای سفر به شهر کرمان مراقب جاهای دیدنی کرمان باشید و سعی کنید طوری برنامهریزی کنید که فرصت دیدار از تمام جاذبههای دلبرانۀ این شهر تاریخی را داشته باشید.
میزبون رقمخوردن شیرینترین روزها در شهر کرمان را برای شما یاران جان آرزومند است …
سفر به کرمان، شهر تاریخ و تمدن، به سلامت …