نیما یوشیج در شهر نور مازندران خانه دارد. علی اسفندیاری در سال ۱۲۷۶ هجری شمسی قدم به عرصۀ گیتی گذاشت. این مرد بزرگ که بعدها توانست عنوان پدر شعر نوی فارسی را از آنِ خود کند در روستایی از توابع بلده در حوالی شهرستان نور در استان مازندران به نام روستای یوش به دنیا آمد. همۀ ما حتی اگر به شعر و ادبیات علاقۀ خاصی نداشته باشیم، باز هم به قدر کافی با اشعار ناب نیما آشنا خواهیم بود. چون زیباترین اشعار کتاب فارسی در دورۀ دبیرستان اشعار نیما هستند. بنابراین شاید همۀ ما، مخصوصاً اگر اهل گشت و گذار و سیر و سفر هم باشیم، مشتاق باشیم که به خانۀ این مرد بزرگ سری بزنیم و از نزدیک محل زندگی ایشان را ببینیم. میزبون به همین دلیل خانۀ نیما را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب کرده است. چون این سفر علاوه بر اینکه احساس طراوت و شادابی را در قلب گردشگران مشتاق بیدار می‌کند، خاطرات ناب زیباترین دورۀ زندگی، یعنی نوجوانی و ابتدای جوانی را نیز تازه می‌کند. به این ترتیب از شما، یاران همیشگی میزبون دعوت می‌کنم تا انتهای مقاله با میزبون همراه و همسفر باشید.
دیدار از خانۀ پدر شعر نوی فارسی در روستای یوش همراه با میزبون
خانه نیما یوشیج و قدمت آن
خانه نیما یوشیج
همان طور که اشاره شد، نیما در سال ۱۲۷۶ هجری شمسی به دنیا قدم گذاشته است. اما خانۀ این مرد بزرگ در دورۀ حکومت قاجار بنا شده است. این خانه به عنوان یک اثر تاریخی در فهرست آثار ملی ایران زمین به ثبت رسیده است و شمارۀ ثبتی که به این بنا اختصاص یافته، ۱۸۰۲ ذکر شده است. خوشبختانه این خانۀ تاریخی و تماشایی در حال حاضر پذیرای دوست‌داران نیمای عزیز و محبوب خواهد بود. بنابراین همۀ ما می‌توانیم با سفر به شهر نور خانۀ دل‌انگیز این شاعر بلندآوازه را از نردیک ببینیم.
اندکی بیشتر در مورد روستای یوش
کوچه‌باغ‌های دلگشای روستای یوش
تقریباً در بیش از یک قرن پیش، اگر بخواهم دقیق‌تر بگویم، تقریباً در حدود ۱۲۰ سال قبل، علی اسفندیاری در روستای یوش به دنیا آمد. روستای یوش، از توابع بلده، در شهرستان نور و در استان مازندران قرار دارد. گاهی وقت‌ها شهرها و روستاها هستند که به اهالی و ساکنان خود اعتبار می‌بخشند اما گاهی هم اتفاقاً این اهالی و ساکنان هستند که آوازۀ روستا یا شهر، یا استان یا حتی کشوری را به آفاق می‌رسانند. به این ترتیب شاید بتوان تولد نیما در روستای یوش را تولدی دوباره برای روستای یوش به شمار آورد.
نیما در خانه‌اش در روستای یوش
نیمای عزیز، بزرگ و نام‌آور در تمام دوران زندگی خود خانه‌ای که در آن به دنیا آمده بود را حفظ کرد، در آن زندگی کرد، حتی هر گاه که از سختی روزگار قلب لطیفش به درد آمد به آن پناه برد و در نهایت در هنگام وداع با جهان هستی، وصیت کرد که جسم بی جانش در همان خانه به خاک سپرده شود.
پ.ن: جلال آل احمد در نوشته‌های خود به قدر کفایت از زندگی شخصی نیما نوشته است. این نوشته‌ها در کتاب درسی دورۀ دبیرستان وجود دارند. نیما هر سال از تهران به یوش می‌رفت و مدتی را در یوش سپری می‌کرد. اما بار آخری که به روستای یوش رفت مدت زیادی در یوش باقی ماند و همان جا دار فانی را وداع گفت و به آسمان آبی پر کشید.
اگر بخواهید آدرس دقیق و درستی از خانۀ نیما یوشیج داشته باشید باید گفته شود که این خانۀ محبوب و پرطرفدار درست در میانۀ جاده‌ای آسفالته که از شرق به سمت غرب کشیده شده است و ۱۱۰ کیلومتر طول دارد واقع شده است. این جادۀ طولانی و بلند از منطقۀ ۴۰ کیلومتری شهر آمل در جادۀ هراز تا پل زنگوله در جادۀ کندوان امتداد یافته است.
نیما در خانه‌اش در روستای یوش
به عبارتی دیگر روستای دل‌نواز و جذاب یوش به اندازۀ ۱۱۰ کیلومتر با شهر تماشایی آمل و به اندازۀ ۱۸۰ کیلومتر با شهر بزرگ تهران فاصله دارد. همچنین جالب است بدانید که رودخانۀ اوزرود که از کوه‌های هراز سرچشمه می‌گیرد، در قسمت جنوبی روستای یوش جریان می‌یابد. مردم مهربان و خونگرم و کوشای ساکن در این روستای جذاب و دلکش به شغل‌هایی از قبیل دامداری، باغ‌داری و پرورش زنبور عسل و سایر محصولات طبیعی اشتغال دارند. بنابراین در سفر به روستای یوش می‌توانید با کوله‌باری سرشار از سوغاتی‌های خوشمزه به شهر و دیار خودتان برگردید و عزیزان خود را از طراوت زندگی در این روستای جذاب و تماشایی باخبر کنید.
پ.ن: روستای یوش علاوه بر خانۀ نیمای عزیز جاذبه‌های جذاب دیگری نیز دارد. بنابراین میزبون توصیه می‌کند که اگر هر زمان به این روستا سفر کردید از سایر جاذبه‌های تاریخی آن نیز دیدن کنید. سایر جاذبه‌ها در این روستای دل‌انگیز عبارتند از:
- آرامگاه کیاداوود: این اثر در فهرست آثار ملی ایران زمین به ثبت رسیده است.
- حمام تاریخی یوش: این اثر خودش به تنهایی یک جاذبۀ جذاب در یوش به شمار می‌رود.
- بنای جفت برار: از بازدید این بنای تاریخی غافل نشوید بسیار جذاب و تماشایی است.
- اوزرود: شریان حیات در روستای یوش است و از کوه‌های هراز تا به روستای یوش جریان یافته است.
خانه نیما یوشیج در روستای یوش
نیما در خانه‌اش در روستای یوش
خانۀ نیما در دورۀ قاجار و به فرمان فردی به نام علی با شهرت ناظم‌الایاله ساخته شده است. گفته شده است که ناظم‌الایاله جد علی اسفندیاری بوده است. بر فراز سر در اصلی خانه، تاریخ ۱۱۲۸ به چشم می‌خورد. اما در قسمت دیگر خانه، در قسمت ورودی شمالی، تاریخ ۱۱۳۶ نگاشته شده است. طرح اصلی خانه از سبک معماری دوران قاجار پیروی می‌کند. این خانه سه ورودی دارد که در سه قسمت خانه قرار گرفته‌اند. همچنین این خانه یک شاه‌نشین و چند اتاق نیز دارد. این بخش‌ها با هنر ظریف گچ‌کاری و آجرکاری زینت یافته‌اند.
نیما در خانه‌اش در روستای یوش
در آن دوره معماران و گچ‌کاران خبره‌ای از شهر ناب اصفهان به روستای یوش وارد شدند و برای ساخت این بنای دل‌انگیز هشت سال تمام زمان صرف کردند. این همه شکوه و شوکت به این دلیل بود که جد علی اسفندیاری آقای ناظم‌الایاله در روستای یوش قریب به ۱۴۴ پارچه آبادی داشته‌اند. نیما خود در مورد این خانۀ باشکوه گفته است:
پدربزرگ من برای من قصر و قلعه ساخته است نه خانه. با باروهای بلند، دیوارهای منقش، سقف‌های منبت‌‌کاری شده…
خانه نیما یوشیج سه ورودی دارد و دور تا دور حیاط وسیعش را اتاق‌هایی بسیار فراگرفته‌اند. در حال حاضر هر یک از این اتاق‌ها یک بخش از موزه‌ای هستند که به افتخار این مرد بزرگ و نامی برپا شده است. و چه احساس‌برانگیز است حضور سه سنگ قبر، درست در وسط حیاط این خانه، که یکی متعلق است به نیمای عزیز، دیگری به خواهر او بهجت، و سنگ دیگر که از آنِ سیروس طاهباز است.
نیما یوشیج و استاد شهریار در کنار هم
سه تا از اتاق‌های خانۀ نیما در روزگار ما به کتابخانه تبدیل شده‌اند و چه جذاب است در خانۀ پدر شعر نوی فارسی کتاب به دست گرفتن و کتاب خواندن و آموختن. همچنین در سایر اتاق‌ها عکس‌ها و شعرهای نیما که لحظات مختلف زندگی او را ثبت کرده‌اند به چشم دیده می‌شود. علاوه بر این، در خانۀ نیما امکان تماشای ابزار و ادوات شخصی او نیز وجود دارد. برخی از این وسایل عبارتند از:
- قلم
- چراغ
- عینک
- پیه‌سوز
- لباس‌ها و کفش‌های شخصی او
به نظر می‌رسد ورود به این خانه و دیدار از این وسایل شخصی بسیار شبیه ورود به زندگیِ شخصیِ مردی بزرگ و دوران‌ساز باشد. این خانۀ جذاب و تماشایی در سال ۱۳۷۰ بازسازی شد. پس از آن سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۷۳ این خانه را خریداری کرد. سپس در سال ۱۳۷۵ با اهتمام سازمان میراث فرهنگی به طور اساسی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و از آن پس رسماً به عنوان موزه مورد توجه گردشگران عزیز قرار گرفت.
سفر به شهر نور در استان مازندران
خانه نیما یوشیج
استان مازندران سراسر زیبایی و طراوت و تازگی و مناظرِ خوشِ رؤیایی است. و صد البته این نکته نیز قابل توجه است که این استان بالاترین میزان توجه گردشگران و ایران‌گردان را هم به خود اختصاص داده است. به این ترتیب، استان مازندران به هیچ عنوان استان ناشناخته‌ای به شمار نخواهد رفت. اما در این استان پهناور و بهشتی جاذبه‌های گردشگری جذابی وجود دارند که شاید تا به امروز کمتر مورد توجه قرار گرفته باشند. به هر حال این کاملاً طبیعی است که تمام گردشگران عزیز از تمام نقاط استان سرسبز و دل‌نواز مازندران آگاه نباشند. یکی از این جاذبه‌های جذاب گردشگری در استان مازندران و در حوالی شهرستان خوش آب و هوا و خوش‌منظرۀ نور، خانه نیما یوشیج است. این اثر جذاب و تماشایی از چند جهت طبیعت‌گردان را به خود جذب می‌کند. اول اینکه این خانه در واقع اثری تاریخی به شمار می‌رود و دیدار از محلی که شاعری نامی و بزرگ در آن زندگی می‌کرده است بسیار جذاب و جالب توجه به نظر می‌رسد. دیگر اینکه این خانۀ تاریخی و جذاب، در روستایی ناب و حیرت‌برانگیز، سراسر سبز و باطراوت، جای گرفته است. بدون شک قدم‌زدن و نفس‌کشیدن در حوالی این خانه و دیدار از آن، شیرین‌ترین لحظات زندگی هر بیننده خواهد بود. بنابراین شما می‌توانید با اجاره ویلا در نور اقامت داشته باشید و سپس در یکی از روزهای سبز و دلکش سفر خود به شهر نور، راهی دیار روستای یوش شوید و در قلب آن‌همه زیبایی و شکوه به خانۀ تاریخی مردی از جنس تاریخ و تحول سری بزنید و نه تنها خانه و کاشانۀ ایشان را بلکه ابزار و ادوات شخصی این مرد بزرگ را از نزدیک ببینید.
میزبون گذر زیباترین و خوش‌ترین لحظات را در شهر نور برای شما یاران جان آرزو دارد …
سفر به نور به سلامت …
