سفر به همدان، مهد تاریخ و تمدن آریایی(خواندن 6 دقیقه)

کسی چه می‌داند! شاید آن زمان که تیگلت پیلسر یکم، پادشاه آشوری نام آمَدانه را در کتیبه خویش می‌نگاشت، خوب می‌دانست که چه دُرّ گران‌بهایی را کشف کرده است. اما قطعاً تصور نمی‌کرد که روزی وقتی انسان‌ها «همدان» را جستجو می‌کنند، اولین چیزی که می‌خوانند این جمله باشد: نام همدان برای اولین بار حدود ۱۱۰۰ سال قبل از میلاد در کتیبه تیگلت پیلسر یکم آمده است.

آری! قدمت سرزمین اکباتان چیزی فراتر از دوران طلایی هگمتانه است.

نمی‌دانم به همدان سفر کرده‌اید یا نه. اما من هربار که عازم سفر به این دیار می‌شوم، چشم‌هایم بی‌قرار دیدار جلال و جبروتی هستند که پیشینیانم برایم به یادگار گذاشته‌اند.

من بارها و بارها برای عرض ادب به ملاقات باباطاهر رفته‌ام و بی‌شمار لحظاتی را که در آرامگاه ابوعلی‌سینا با افتخار نشسته‌ام و رفت و آمد گردشگران غیر ایرانی را نظاره‌گر شده‌ام.

من هوای پاک غار علیصدر را در شش‌هایم ذخیره کرده‌ام برای روزهایی که دلتنگ تمدن آبا و اجدادی‌ام می‌شوم.

مطلب مرتبط: شگفت‌انگیزی به نام غار علیصدر

من بارها روبروی کتیبه‌های گنج‌نامه ایستاده‌ام و در ذهنم لحظاتی که کاروان داریوش کبیر و خشایارشا از این شاهراه عبور می‌کرده را تداعی کرده‌ام.

چه بسیار زمان‌هایی که از بالای تپه عباس‌آباد سرزمین مادها را به تماشا نشسته‌ام و نفس کشیده‌ام هوای پاک این تکه از پازل سرزمینم را.

چه شیرین است خاطرات دیدار عشایر در دامنه‌های کوه با صلابت الوند و چه دل‌انگیز است خنکای نسیم دشت میشان در یک تابستان گرم و سوزان.

برای من آبشار گنجنامه، این عروس کوهستان، نماد امید و زندگی است؛ چرا که هر زمان از سال که به دیدارش می‌روم، جاری و ساری می‌بینمش.

و هگمتانه!

کوتاهی بزرگی است اگر بخواهم هگمتانه را در کلماتم بگنجانم. اما چه کنم که نمی‌شود از همدان گفت و هگمتانه را ناگفته رها کرد!

هگمتانه، این زیبای خفته در خاک، همیشه برای من دنیایی از گذشته اسرارآمیز نژاد آریایی ام بوده است.

نخستین پایتخت ایران! تو را چگونه باید بازگو کنم وقتی بخش مهمی از تمدن و فرهنگ مرا در دل خود جای داده‌ای؟ تو را از چه منظری معرفی کنم وقتی در تمام زوایای تو هوش و ذکاوت، نظم و پیشرفت، فرهنگ و آثار ارزشمند و بی‌نظیر خودنمایی می‌کند؟

پیشینه درخشان مادها! تو را فقط باید نگاه کرد و نگاه کرد و نگاه کرد، بدون لحظه‌ای پلک زدن. تو را فقط باید همان‌گونه که هزاران سال آرام و سر به مهر بوده‌ای، پذیرفت و دوست داشت.

هگمتانه، همان نقطه عطفی است که می‌تواند همدان را برای هر گردشگری تبدیل به یک مقصد چندباره کند.

درباره هگمتانه این‌‌جا بیشتر نوشته‌ام. کلیک کنید.

مفرح شاعر معاصر همدانی چه زیبا این شهر پر از تاریخ را در چند بیت نشانده است:

در دامن الوند که همسنگ جنان است

شهری‌ست چو فردوس که نامش همدان است

ملکی‌ست بسی خرم و خاکی‌ست بسی پاک

شهری‌ست که دروازه فردوس در آن است

خالی‌ست به کنج لب ایران همدانا

چون سینه او بارگه سوته‌دلان است

این جمله مصور شده بر تربت بابا

«شهر همدان کعبه صاحب نظران است»

جان داده به هر عنصر او حکمت سینا

ز آن روست که الوند علمدار جهان است

مفتون بِبَرِ طاهر و عارف بَرِ سینا

بین در دل الوند گهرها که نهان است

سفر به همدان

برای سفر به همدان، به نکات زیر توجه داشته باشید:

• یکی از مسائلی که برای من در سفر به این دیار همیشه پررنگ بوده این است که همدان هیچ روزی خالی از گردشگر نیست. پس اگر قصد دارید به همدان سفر کنید باید اولین کاری که انجام  می‌دهید اجاره سوئیت در همدان باشد. امروزه از طریق رزرو آنلاین، کار گردشگران بسیار راحت‌تر از گذشته شده است. مسافران می‌توانند با اجاره روزانه آپارتمان در همدان به صورت آنلاین، به سهولت در این شهر اقامت کنند.
• همدان به دلیل کوهستانی بودنش در زمستان بسیار سرد و برفی است. بهترین زمان سفر به این شهر بهار و تابستان است. اگر قصد دارید در زمستان یا پاییز به همدان بروید لباس بسیار گرم را فراموش نکنید.
• همدان یک بازار قدیمی و بزرگ دارد. علاوه بر این‌که می‌توانید سوغات همدان را از آن‌جا تهیه کنید، خود بنا و خیابان به خاطر جلوه تاریخی‌ای که دارد یکی از جاذبه‌های شهر همدان است. البته در سال‌های اخیر تعداد قابل توجهی مرکز خرید نیز در این شهر تأسیس شده که برای گردشگران از جذابیت زیادی برخوردار است.
• سوغات‌های همدان همگی خوشمزه‌های پر خاصیتی هستند که با رنگ‌های دل‌فریبشان، گردشگران را مجذوب خود می‌کنند. انگشت‌پیج، باسلوق، حلوا زرده، نان کماج، راحت‌الحلقوم، آبنبات قیچی، نان شیرمال، برساق، شیره انگور، سنل، حلوا ارده، حلوا لوزی، عسل، نان چای و انواع ترشی و مربا از سوغاتی‌های بی‌نظیر همدان است. در خانه تمام همدانی‌ها ترشی‌ها و مرباهایی وجود دارد که به جرأت می‌توانم بگویم در هیچ کجای دنیا پیدا نخواهد شد!
• مسیریابی در همدان بسیار راحت است. هیچ آدرسی در همدان نیست که سر راست نباشد!
• اگر به دامنه‌های کوه‌ الوند رفتید، نوشیدن آب‌های معدنی که از دل کوه‌ها بیرون می‌جهند را فراموش نکنید. خنکی این آب‌های روان تجربه‌ای فراموش نشدنی برایتان خواهد بود.
• در همدان گردشگران غیر ایرانی به وفور دیده می‌شوند، کوچکترین اعمال ما در ذهن آن‌ها به عنوان خصوصیات و فرهنگ ایرانیان نقش می‌بندد. خیلی زیباست اگر با رفتاری زیبنده، یک ایران متمدن را برای آن‌ها تصویر کنیم.

بهترین زمان سفر به همدان چه زمانی است؟

شهر پرافتخار همدان در هر فصلی زیبایی‌های خاص خود را دارد؛ اما خداوند برای آفریدن فصل بهار این شهر، یک تبعیض فاحش قائل شده است. بهترین فصل برای سفر به همدان بهار است. در این فصل با عبور از سوز و سرما، کم کم رایحه گل‌ها و شکوفه‌های بهاری به مشام خواهد رسید که خبر از آمدن بهشتی سرسبز و خوش آب و هوا می‌دهند. آسمان همدان در فصل بهار از همیشه صاف‌تر و زیباتر است و پرندگان بر آسمان آن با خواندن سرود بهاری مژده روزهای خوبی را می‌دهند. فصل بهار در همدان، فصل خودنمایی گل‌های سرخ و سفید در لا به لای چمن‌های تازه و وجین شده است. فکر نمی‌کنم با شنیدن این توصیفات بتوانید از سفر به همدان در فصل بهار به راحتی گذر کنید. البته اگر با مقدار کمی از سرمای زمستان سازگار نیستید، بهتر است اواسط بهار اقدام به سفر کنید تا آب و هوای همدان کاملا به سوی گرما پیشروی کرده باشد و اثری از زمستان و سرما در این شهر باقی نمانده باشد.

سخن آخر

بدون شک سفر به همدان یکی از بهترین و ماندگارترین سفرهای شما خواهد بود. زمان را از دست ندهید. بعید نیست که شما هم مثل من دلبسته سرزمین کهن آریایی‌ها شوید و هر سال دلتان هوای سفر به همدان کند.