انار سرخ هدیه‌ای الهی است که در آستانۀ پاییز از سوی خالق هستی بر شاخه‌های ترکه‌ای و قهوه‌ای درختان تنومند انار سنگینی می‌کند و اگر به وقتش و به دست اهلش چیده نشود بر خاک می‌غلتد. در بسیاری از شهرهای ایران زمین انار می‌روید و در حوالی پاییز بیشتر مردم ایران زمین سرگرم برداشت یاقوت‌های سرخ آویزان از درختان پربار هستند. و در همین شهرها که اینچنین ولوله و شادی برپاست هر ساله هم‌زمان با رسیدن یاقوت‌های سرخ جشن و پایکوبی نیز برقرار است. این جشن و سرور جشن شکرگزاری نام دارد. شکرگزاری از نعمات بی‌کران و بی‌دریغی که به لطف و عنایت خداوند کریم از شاخه‌ای خشک، یاقوتی سرخ می‌روید. در این مقاله میزبون قصد دارد انواع به معرفی انواع انار بپردازد. همچنین از شهرهایی که در آن‌ها انار پرورش داده می‌شود و این روزها جشن شکرگزاری در آن‌ها برپاست نام ببرد تا اگر همراهان میزبون دل در گرو حضور در این مراسم خاص داشتند بتوانند به یکی از این شهرها سفر کنند و در برپایی جشن شکرگزاری با پرورندگان انار همراه شوند.
حضور در آیین شکرگزاری برداشت انار همراه با میزبون
آیین شکرگزاری ایرانی به پاس برداشت انار سرخ
-
انار سرخ
آستانۀ پاییز درست زمانی است که یاقوت سرخ به طور کامل رسیده است و پر آب و سرخ بر سر شاخه ایستاده و انتظار دستانی مهربان و لطیف را می‌کشد تا از روی شاخه برداشته شود و به مرحلۀ بعدی زندگی خود وارد شود. در بسیاری از نقاط ایران زمین از جمله سراسر استان قزوین، استان گلستان، استان گیلان و استان کردستان و حتی در روستاهای شهرهای رودبار، گنبدکاووس، هورامان، پاوه و ساوه این روزها کشاورزان سرگرم برداشت محصولات یاقوتین درختان انار هستند.
-
انار سرخ
هرکدام از این استان‌ها یا روستاها برای برگزاری آیین شکرگزاری شیوه و سنت خاص خود را رعایت می‌کنند. مثلاً در برخی از شهرها رسم بر این است که تا روز جشن شکرگزاری صبر می‌کنند و درست در روز جشن شکرگزاری کمر به برداشت محصول می‌بندند. اما در برخی از نقاط کشاورزان طوری برنامه‌ریزی می‌کنند که چند روز پیش از فرارسیدن جشن شکرگزاری تمام محصول را از درخت چیده باشند و روز جشن شکرگزاری به فروش و عرضۀ محصولات باغ خود می‌پردازند.
چگونگی برگزاری آیین شکرگزاری به پاس برداشت انار
-
آیین شکرگزاری به پاس برداشت انار
به منظور برگزاری آیین شکرگزاری مردم منطقه لباس محلی مخصوص به منطقۀ خود را بر تن می‌پوشند. با پخش‌کردن شیرینی و سوزاندن اسپند به یکدیگر تبریک و شادباش می‌گویند. از آلات موسیقی محلی خود بهره می‌برند و با نوای دلپذیر موسیقی محلی فضا را دلکش می‌کنند. سپس همه با هم متحد و منسجم پا در راه می‌گذارند و به سمت باغ خود راهی می‌شوند و به برداشت محصول مشغول می‌شوند.
-
آیین شکرگزاری به پاس برداشت انار
پ.ن: در چند سال اخیر در شهرهای بزرگ از قبیل تهران، مشهد، اصفهان و … نیز با هدف عرضۀ نوبرانۀ محصولات زراعی و معرفی فرهنگ و رسوم روستایی این آیین به صورت جشنوارۀ فروش انار و سایر محصولات حاصل از آن برگزار می‌شود.
انواع انار
-
انار سرخ
در خاک پهناور ایران زمین اقلیم‌های متفاوتی داریم و به همین دلیل انواع و اقسام انار، این میوۀ بهشتی، به لطف ایزد منّان در این خاک پاک به عمل می‌آید. در یک نگاه اجمالی انواع انار به وسیلۀ اهل آن با خصوصیاتی از قبیل انار ترش، انار شیرین، انار آب‌دار، انار سنگین، انار کوچک، انار پوست صاف، انار شفاف، انار پوست نازک و انار بدون ترک شناخته می‌شود. در واقع در هر منطقه با توجه به نوع خاک و آب و هوا، نوع خاصی از انار به عمل می‌آید. در ادامه با برخی از انواع انار آشنا خواهید شد.
انار ساوه
-
جشن انار
انار ساوه شیرین و آب‌دار است. پوستی نازک دارد و نسبت به سایر انارها از ماندگاری بیشتری برخوردار است. برای چشیدن طعم انار ساوه و حضور در جشن انار این شهر تماشایی کافی است با اجاره سوئیت در ساوه به این شهر خوش‌منظره سفر کنید.
انار قم
-
جشن انار
انار نیزار قم دانه‌هایی درشت دارد. دیرتر از سایر انارها به عمل می‌آید و رسیده می‌شود. ترش و شیرین یا به عبارتی دیگر ملس است. با اجاره سوئیت در قم شما هم در جشن انار این شهر جذاب حضور پیدا کنید.
انار فردوس
-
جشن انار
انار فردوس خراسان شیرین‌تر از سایر انارهاست و در درمان مسمومیت‌های کبدی بسیار مفید است.
در لینک زیر از فردوس بیشتر بخوانید:
فردوس یا شهر تاریخی تون؛ جاهای دیدنی فردوس
انار یزد
-
جشن انار
انار یزد حتی از انار فردوس خراسان نیز شیرین‌تر است. گرچه که دانه‌های انار یزد سفید و صورتی هستند اما از شیرینی به قند می‌مانند. با اجاره سوئیت در یزد جشن انار را مهمان اهالی مهربان و خونگرم یزد باشید.
در لینک زیر از یزد بیشتر بخوانید:
جاهای دیدنی یزد ؛ ۳۸ شاهکار معماری ، یادگارهای تاریخ ایران زمین
انار شیراز
-
جشن انار
انار خفر شیراز نیز به جای سرخ بودن به رنگ سفید است. این انار بسیار شیرین است اما از آنجا که ما ایرانیان انار سرخ را ترجیح می‌دهیم از بهایی کمتر نسبت به سایر انارها برخوردار است. جالب است بدانید که اتفاقاً انار دانه سفید در مقابل انار دانه سرخ در اروپا محبوبیت بیشتری دارد. در واقع در اروپا همین دانه سفیدبودن سبب افزایش بهای این میوۀ بهشتی شده است. با اجاره سوئیت در شیراز جشن انار را در شیرا بگذرانید.
در لینک زیر از شیراز دلگشا بیشتر بخوانید:
دلم از وحشت زندان سکندر بگرفت، رخت بربندم و تا ملک سلیمان بروم
انار فیروزکوه
-
انا سرخ
انار فیروزکوه دانه‌هایی درشت و پرآب دارد. پوستش ضخیم و زمخت است و طعمش ترش و شیرین. در واقع این نوع انار بهترین نوع برای آب‌لمبوکردن انار به شمار می‌رود.
انار گلوبسته
اما انار آقا محمد علی گلوبسته که برای گفتن از آن از عبارت آفتاب سوخته بهره می‌برند. این انار بسیار زود به عمل می‌آید و رسیده می‌شود. دانه‌هایی سرخ، درشت و پرآب دارد.
انار قجاق
در مقابل انار قجاق گلوبسته و گلوبند بسیار دیر به عمل می‌آید این انار دیررس از جشن انار جا می‌ماند چون در اواخر پاییز موعد برداشت آن سر می‌رسد. انار قجاق گلوبسته و گلوبند مهمان شب‌های یلدا می‌شود. البته این انار دانه‌هایی سرخ و درشت و پرآب دارد. ترش و شیرین و ملس است و زیبایی شب‌های یلدا را صدچندان می‌کند.
انار سیاه
-
انار سیاه
نوع دیگری از انار با نام انار سیاه شناخته می‌شود. این نوع از انار بسیار ناشناخته و مهجور است به طوری که خیلی از ما تا به حال نه نامش را شنیده‌ایم نه رویش را دیده‌ایم و نه طعمش را چشیده‌ایم. همۀ این‌ها فقط و فقط به این خاطر است که عمر این انار بیش از حد کوتاه است. این انار به محض اینکه بر روی شاخۀ درخت رسیده شود پوستش ترک برمی‌دارد. اما خواصش آن هم در درمان بیماری‌هایی از قبیل زردی، اسهال و سرفه سیاه بسیار مؤثر است.
جایگاه انار در زندگی ما ایرانی‌ها
-
انار سرخ
انار، این میوۀ بهشتی در کشور پهناور و عزیزمان ایران زمین در نقاط مختلف به عمل می‌آید و بنابراین اکثر شهرهای ایران زیبا از نعمت رویش و پرورش این یاقوت سرخ بهره‌مند هستند. به همین دلیل انار به یک پای ثابت در سفره‌های جشن و سرور ایرانی بدل شده است. البته طعم خوش و رنگ درخشان و خواص بی‌پایان سبب شده است که این میوۀ بهشتی نه تنها در جشن و سرور بلکه در غذاهای ایرانی و حکمت و طبابت نیز راه پیدا کند.
انار سرخ چاشنی دلبرانه در غذاهای ایرانی
-
انار سرخ
از قدیم‌الایام تا به حال در کشور عزیزمان ایران مردم خلاق و خوش‌ذوق و مبتکر از انواع مختلف انار، انواع مختلف رب انار را تهیه می‌کرده‌اند. در روزگار ما نیز در خیلی از شهرها، در خیلی از مغازه‌ها انواع و اقسام رب‌های انار به فروش می‌رسد. هر کدام از این انواع رب از نوع خاصی از انار گرفته شده‌اند و هر کدام طعم و مزۀ خاص خود را دارند. و هرکدام از این رب‌ها دو نوع خاصی از غذاهای محلی به کار می‌روند. برخی از این غذاهای محلی عبارتند از: اناربیج، مرغ و کباب ترش و همچنین آش انار. البته این تنها قطره‌ای از دریاست. غذاهای بسیاری وجود دارند که در پخت آن‌ها از رب انار یا دانه‌های انار استفاده می‌شود.
انار سرخ در مراسم ایرانی
-
انار سرخ
در مراسم ایرانی که در فصل پاییز و زمستان برگزار می‌شوند همیشه انار حضور دارد. انار نشان سلامتی است. یکی از مهمترین مراسمی که انار در آن حضور پررنگی دارد شب یلداست. به علاوه در جشن مهرگان نیز از انار برای پذیرایی استفاده می‌شود. در گذشته‌های دور در جشن عروسی نیز با انار از مهمانان پذیرایی می‌شده است.
انار و خواص درمانی آن
-
انار سرخ
یکی دیگر از دلایلی که باعث می‌شود انار بسیار مورد توجه قرار بگیرد خواص درمانی این میوۀ بهشتی است. جالب است بدانید انار و دانه‌های سرخ یاقوتینش در درمان بیماری‌هایی مربوط به دستگاه گوارش، چشم، ریه، پوست و حتی در مبارزه با افسردگی از تأثیر به سزایی برخوردار است.
حضور در آیین شکرگزاری در ایران زمین
آیین شکرگزاری در شهرهای مختلف ایران زمین به پاس برداشت محصول یاقوتین انار باشکوه برگزار می‌شود. حتماً سعی کنید در این رسم زیبا و دیرینه حضور پیدا کنید. در ضمن از انارهای ارائه‌شده در جشن انار حتماً امتحان کنید. انار مورد علاقۀ شما کدام نوع از انار است؟
پ.ن اول: کافی است ذره‌ای به خاک تیره و بی‌رنگ و بی‌عطر توجه کنید. ظاهراً به نظر می‌رسد که چیز خاصی برای ارائه نداشته باشد. مثلاً تصور کنید که قرار است همراه با دوستان و آشنایان خود به یک گردش دسته‌جمعی بروید. اگر محلی که به عنوان مقصد انتخاب می‌کنید تنها از خاک خالی پوشیده شده باشد چه احساسی به شما دست خواهد داد؟ آیا خیلی سریع آن محل را ترک نخواهید کرد؟ حالا بیایید به عینکی ریزبین و شاید حتی ذره‌بینی به همین موضوع نگاه کنید. آیا تمام رنگ‌ها و زیبایی‌ها و عطرها و سایه‌بان‌های وسیع از دل همین خاک تیره و نژند سر بیرون نیاورده‌اند؟ برای درک بهتر آنچه می‌خواهم بگویم بهتر است در خانۀ شخصی خودتان حیاط داشته باشید و در آن حیاط یک باغچه؛ و بعد لازم است شور و شوق و نیروی حیات را به آن اضافه کنید و نهال یا حتی چند دانۀ کوچک و ریز را در داخل همان خاک تیره و نژندی که در باغچۀ خانۀ خودتان دارید بکارید. بعد از گذشت مدتی (البته اگر نور مناسب و آب کافی داشته باشید) خواهید دید که از دل همان خاک تیره و خالی گیاه می‌روید و می‌بالد و بسته به اینکه چه چیزی یا چه دانه‌ای کاشته باشید ثمر هم می‌دهد. برای امتحان میزبون پیشنهاد می‌کند از همین دانه‌های هندوانه یا حتی دانه‌های انار که خیلی هم زیاد هستند شروع کنید. برای این امتحان ساده فقط و فقط کافی است دانه‌های هندوانه را زیر خاک پنهان کنید اگر شرایط آب و هوا و نور خورشید مساعد باشد پس از گذشت جند روز خواهید دید که بوتۀ هندوانه از زیر خاک بیرون می‌آید و بعد آرام آرام رشد می‌کند و سپس هندوانه‌ای تازه پا به عرصۀ وجود خواهد گذاشت. هستی و طبیعت به همین سادگی است. و خاک، همان خاک تیره و خالی و خاموش و نژند به همین ثروتمندی است. این روزها ما آدم‌ها زیادی آپارتمان‌نشین شده‌ایم. زیادی از حیاط‌ها و باغچه‌ها دور شده‌ایم. به همین دلیل گاهی ممکن است شکوه طبیعت را از یاد ببریم. البته افرادی که از ابتدای تولد در حصار دیوارها و آپارتمان‌ها بوده باشند و هرگز رویش گل و گیاه و جوان‌زدن‌ها را ندیده باشند شاید اگر شاهد چنین منظرۀ غریبی شوند آن را معجزه بنامند. به این ترتیب، با این تفاصیل، شاید بد نباشد که همین امروز هر کدام از ما آستین بالا بزنیم و این بار حتی در همین آپارتمان‌های حصارکشیده راهی برای نور خورشید باز کنیم، گلدان یا باغچه‌ای مهیا کنیم و دانه‌ای بکاریم. و این طوری به چشم‌های خودمان اجازه دهیم که معجزۀ طبیعت را از نزدیک ببینند و شگفتی شگرف خلقت را با تمام وجود احساس کنیم.
پ.ن دوم: بیاییم سعی کنیم که هر سال یا دست کم حتی اگر شده فقط یک بار در تمام سال‌ها در جشن باشکوه انار شرکت کنیم. این جشن زیبا و پرهیجان یکی دیگر از همان معجزه‌ها است که شگفتی شگرف طبیعت را یادآور می‌شود. مخصوصاً برای کودکان بسیار مفید، شادی‌آفرین و لذت‌بخش خواهد بود. شاید از طریق همین یادآوری‌های ساده بتوانیم بیشتر و بیشتر به طبیعت عشق بورزیم و به کودکان آپارتمانی هم بیاموزیم که طبیعت زنده است و طبیعت زیبا است که طبیعت شاهرگ حیات است و باید که حتماً باشد.
سخن آخر
شاید برایتان جالب باشد که انار جزو میوه‌های عجیب برای افراد دنیا به حساب می‌آید. اما برای ما ایرانی‌ها در تک تک ابعاد فرهنگ و خوراکی‌هایمان رخنه کرده است. از دانه‌های انار شب یلدا گرفته تا رب انار و دسرهای خوشمزه‌ای که با انار درست می‌کنیم. این تنها بخشی از تاثیرات آن بر روی غذاهای ماست. انار حتی در داستان‌های ما نقشی جذاب را ایفا می‌کند. عاشق به معشوق خود انار هدیه می‌کند تا عشق خود را وی ابراز کند. این میوه پاییزی حتی یک داروخانه کامل است. از برگ و ریشه آن گرفته تا گل و دانه‌های انار درمان بسیاری از بیماری‌ها بوده و در طب سنتی و کتاب‌های پزشکی قدیم ایرانی، پزشکان بسیار در مورد آن سخن گفته‌اند. ما در این مطلب در مورد انار، انواع آن و نقش آن در فرهنگ ایران را بیان کردیم. امیدواریم از آن لذت برده باشید.
